Ecologie: Vervuiling, waterbloei

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Vervuiling: waterbloei

Thema 3: Mens en milieu

B4: Vervuiling

Vorige les...

We doen een kennistest over de koolstof/stikstofkringloop.

Waarvoor gebruiken planten stikstof?

1. maken van glucose
2. maken van aminozuren
3. maken van DNA
4. maken van chlorofyl

Welk(e) molecu(u)l(en) bevatten stikstof?

1. eiwitten
2. vetten
3. DNA
4. ureum

De stikstofbacteriën in wortelknolletjes vormen een belangrijke schakel in de stikstofvoorziening van bepaalde klavers.
Welke bewering over de bacterie bij het omzetten van stoffen met stikstof is juist?

1. Bacterie zet anorganische stoffen om in andere anorganische stoffen
2. Bacterie zet anorganische stoffen om in organische stoffen
3. Bacterie zet organische stoffen om in anorganische stoffen
4. Bacterie zet organische stoffen om in andere organische stoffen

De stikstofbacteriën in wortelknolletjes leven samen met de plant. Bacteriën leveren de plant ammoniak (NH3). Bacteriën krijgen daarvoor een andere stof terug. Welke?

1. Nitraat (NO3-)
2. Ammoniumionen (NH4+)
3. Nitriet (NO2-)
4. Glucose (C6H12O6)

Bij de bemesting van een akker wordt koemest gebruikt. Welke stoffen neemt de plant op uit koemest?

1. koolhydraten, calcium en sporenelementen
2. nitraten, kalium en sporenelementen
3. nitraten, vitaminen en aminozuren
4. mineralen, sulfaten en aminozuren

Op 12 kerstbomen naar Parijs rijden!

Houtafval van kerstbomen zou wel eens een goede bron van ethanol kunnen zijn. Auto's kunnen op deze brandstof milieuvriendelijker rijden. Probleem is nu nog hoe met schimmels de organische stoffen uit houtafval om te zetten. Bij deze omzetting komt ethanol vrij.

Waarom draagt het gebruik van fossiele brandstoffen wel bij aan het versterkte broeikaseffect en het gebruik van ethanol uit kerstbomen niet.

Waarom komt er steeds meer weerstand om voedingsgewassen om te zetten in bio-ethanol uit kerstbomen?

Uit welke moleculen van hout is stikstofgas (N2) afkomstig wanneer dit door schimmels omgezet wordt?

1. uit cellulose- en eiwitmoleculen
2. uit chlorofyl- en vetmoleculen
3. uit DNA- en eiwitmoleculen
4. uit koolhydraat- en vetmoleculen

Welke van onderstaande stoffen zijn broeikasgassen?

1. waterdamp
2. methaan (CH4)
3. koolstofdioxide
4. Ozon (O3)

Welke van onderstaande veranderingen in de atmosfeer is volgens veel wetenschappers verantwoordelijk voor het versterkte broeikaseffect?

1. afname van het ozongehalte (O3-gehalte)
2. toename van het koolstofdioxidegehalte (CO2-gehalte)
3. toename van het ozongehalte (O3-gehalte)
4. toename van het zwaveloxidegehalte (SO2-gehalte)

Waterbloei (eutrofiëring)

Bemesting spoelt uit,

Komt in het oppervlakte water,

Veroorzaakt 'dood' water.

Eutrofiëring

Fosfaten

Fosfaten bevinden zich in de lithosfeer. Door verwering komt fosfaat vrij.

Fosfaat is nodig voor organische stoffen als: DNA, ATP, fosfolipiden.

Planten nemen fosfaat op. Andere organismen krijgen (direct of indirect) via planten hun fosfaat.

Reducenten breken resten van organismen af. Hierdoor komt fosfaat weer vrij.

Fosfaten

Planten nemen P_i op (PO₄^2-)

Bacterien/schimmels zijn nodig om fosfaat 'los te weken' uit de bodem.
Zij krijgen organische stoffen van de plant: mutualisme.

Fosfaten

Bemesten met fosfaat kan opbrengst verhogen.

Echter nu bevatten veel ecosystemen zeer veel fosfaat (door mensen en door dierlijke mest).

Via rwzi's (door PAO's) wordt veel fosfaat teruggewonnen als meststof.

Oefenen

Maak op blz. 289/290

opdr. 2, 3 en 6

Lees: "Menselijke invloeden op de fosforkringloop": vraag 2

"Fosfaten opnemen": opdr. 3 en 6