V4/H4 - T2: BS3 Hormonale regeling

4.3 - hormonale regeling 
V4/H4

Voortplanting
1 / 23
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 30 min

Items in this lesson

4.3 - hormonale regeling 
V4/H4

Voortplanting

Slide 1 - Slide

In de afbeelding zie je de geslachtsorganen van een vrouw en een gedeelte van het uitscheidingsstelsel.
Benoem de onderdelen 1 t/m 3.

Slide 2 - Open question

Welke onderdelen van de mannelijke geslachtsorganen produceren een bestanddeel van sperma?

Slide 3 - Open question

Leerdoelen
  • Je kunt het doel van hormonen beschrijven
  • Je kunt uitleggen hoe hormonen door het lichaam worden vervoerd
  • Je kunt beschrijven wat het nut en doel is van negatieve terugkoppeling
  • Je kunt beschrijven hoe geslachtelijke voortplanting bij zowel de man als de vrouw hormonaal geregeld is

Slide 4 - Slide

hormoonklier
bloed
doelwitorgaan
een orgaan dat een hormoon produceert en secreteert
een hormoon wordt ALTIJD afgegeven aan het bloed. Via het bloed wordt het hormoon vervoerd
het doelwitorgaan is opgebouwd uit cellen die specifiek reageren op het hormoon. Dit hormoon beïnvloedt zo de werking van dit orgaan

Slide 5 - Slide

Geef de definitie van het begrip 'hormoon'

Slide 6 - Open question

hypothalamus
hypofyse
ovaria
testes
De hypothalamus is onderdeel van de hersenen en stuurt alle andere organen aan
mbv een hormoon zet de hypothalamus de hypofyse aan tot het aanmaken van hormonen
Deze hormonen sturen de geslachtsorganen aan en ook die maken weer hormonen.
De hormonen uit de geslachtsorganen zorgen voor secundaire geslachtskenmerken en gametogenese
De ontstane hormonen geven feedback aan de hypothalamus

Slide 7 - Slide

Hormonale regeling bij de man
GnRH
Gonadotropin releasing hormone
hormoonklier: hypothalamus
doelwitorgaan: hypofyse

hypothalamus
hypofyse
testes
GnRH
FSH
LH
FSH
Follikel stimulerend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: cellen van Sertoli

(Cellen van Sertoli)
- stimuleren spermatogenese
(Cellen van Leydig)

 
Testosteron
LH
Luteiniserend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: cellen van Leydig

Testosteron
hormoonklier: teelbal (c.v. Leydig)
- stimuleren sec. gesl. kenmerken
- stimuleren spiergroei
- stimuleren libido
- negatieve terugkoppeling

Testosteron

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Hormoonregulatie man

Slide 10 - Slide

Wat gebeurt er met de GnRH en FSH concentratie in het bloed als de testosteron concentratie hoog is?

Slide 11 - Open question

Hormonale regeling bij de vrouw
GnRH
Gonadotropin releasing hormone
hormoonklier: hypothalamus
doelwitorgaan: hypofyse

hypothalamus
hypofyse
eierstok
GnRH
FSH
LH
FSH
Follikel stimulerend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: follikels

- rijp en groei follikel/eicel
ovulatie
ontwikkeling geel lichaam
oestradiol

LH
Luteiniserend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: follikelcellen

oestradiol
aangroeien baarmoederslijmvlies
ontwikkeling sec. geslachtskenm

progesteron
verkliering baarmoederslijmvlies


oestradiol  
progesteron
progesteron

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Menstruatiecyclus
BINAS 86C
Gemiddeld 28 dagen
dag 1  = eerste dag van menstruatie
dag 14 = ovulatie (verschilt per vrouw)

dag 5 - 14: folliculaire fase
onder invloed van FSH rijpt follikel en eicel
oestrogeen wordt afgegeven: stimuleert diktegroei baarmoederslijmvlies

dag 14 - 28: luteale fase
onder invloed van LH-piek vindt ovulatieplaats
restant follikel --> geel lichaam (door LH)
baarmoederslijmvlies verkliert door progesteron

dag 1 - 4: menstruatie
geel lichaam vervalt: geen progesteron productie meer
baarmoederslijmvlies wordt afgestoten

Slide 15 - Slide

Binas 86C
Waarom stijgt de concentratie LH zo sterk vlak voor ovulatie?

Slide 16 - Open question

Binas 86C
Waarom daalt de concentratie progesteron na dag 22?

Slide 17 - Open question

Waar vindt dit proces plaats?
A
eileider
B
ovarium
C
testis
D
baarmoeder

Slide 18 - Quiz

In de afbeelding is een menstruatiecyclus weergegeven die 28 dagen duurt. De letters M, N, O en P geven bepaalde fasen in deze cyclus aan. Verder is de groei van het baarmoederslijmvlies weergegeven.

In welke van de fasen M, N, O en P is het in deze cyclus het geel lichaam aanwezig?
A
Fase M
B
Fase N
C
Fasen M en N
D
Fasen M, N, O en P

Slide 19 - Quiz

Aanvulling op schema
Een lage concentratie oestrogenen remt de hypothalamus (minder GnRH) en hypofyse (minder LH/FSH) waardoor er maar 1 follikel rijpt (=negatieve terugkoppeling)

Na ongeveer 14 dagen is de concentratie oestrogeen zo hoog, dat een drempelwaarde bereikt is en het nu stimulerend werkt, er wordt meer GnRH gemaakt, meer LH/FSH, wat leidt tot ovulatie (=positieve terugkoppeling)

Daarna remt progesteron uit het gele lichaam weer de GnRH, LH en FSH.

Slide 20 - Slide

menstruatie
ovulatie
progesteron
oestrogeen
gele lichaam
eierstok
follikel

Slide 21 - Drag question

Rijpen nieuwe eicel
Eisprong
Eicel sterft
Rijpen nieuwe eicel
Menstruatie
Baarmoederslijmvlies wordt dikker
Menstruatie

Slide 22 - Drag question

Klaar en nog niet helemaal duidelijk?
  • uitgebreide instructiefilm over hormonale regeling dmv geslachtshormonen en menstruatiecyclus: https://www.youtube.com/watch?v=RXqmfZ1tphg&t=73s
  •  uitleg/animatie menstruatiecyclus: https://www.bioplek.org/animaties/voortplanting/vrgesl5x.html

Slide 23 - Slide