This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes and text slides.
Lesson duration is: 30 min
Items in this lesson
4.3 - hormonale regeling
V4/H4
Voortplanting
Slide 1 - Slide
In de afbeelding zie je de geslachtsorganen van een vrouw en een gedeelte van het uitscheidingsstelsel. Benoem de onderdelen 1 t/m 3.
Slide 2 - Open question
Welke onderdelen van de mannelijke geslachtsorganen produceren een bestanddeel van sperma?
Slide 3 - Open question
Leerdoelen
Je kunt het doel van hormonen beschrijven
Je kunt uitleggen hoe hormonen door het lichaam worden vervoerd
Je kunt beschrijven wat het nut en doel is van negatieve terugkoppeling
Je kunt beschrijven hoe geslachtelijke voortplanting bij zowel de man als de vrouw hormonaal geregeld is
Slide 4 - Slide
hormoonklier
bloed
doelwitorgaan
een orgaan dat een hormoon produceert en secreteert
een hormoon wordt ALTIJD afgegeven aan het bloed. Via het bloed wordt het hormoon vervoerd
het doelwitorgaan is opgebouwd uit cellen die specifiek reageren op het hormoon. Dit hormoon beïnvloedt zo de werking van dit orgaan
Slide 5 - Slide
Geef de definitie van het begrip 'hormoon'
Slide 6 - Open question
hypothalamus
hypofyse
ovaria
testes
De hypothalamus is onderdeel van de hersenen en stuurt alle andere organen aan
mbv een hormoon zet de hypothalamus de hypofyse aan tot het aanmaken van hormonen
Deze hormonen sturen de geslachtsorganen aan en ook die maken weer hormonen.
De hormonen uit de geslachtsorganen zorgen voor secundaire geslachtskenmerken en gametogenese
De ontstane hormonen geven feedback aan de hypothalamus
Slide 7 - Slide
Hormonale regeling bij de man
GnRH
Gonadotropin releasing hormone
hormoonklier: hypothalamus
doelwitorgaan: hypofyse
hypothalamus
hypofyse
testes
GnRH
FSH
LH
FSH
Follikel stimulerend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: cellen van Sertoli
(Cellen van Sertoli)
- stimuleren spermatogenese
(Cellen van Leydig)
Testosteron
LH
Luteiniserend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: cellen van Leydig
Testosteron
hormoonklier: teelbal (c.v. Leydig)
- stimuleren sec. gesl. kenmerken
- stimuleren spiergroei
- stimuleren libido
- negatieve terugkoppeling
Testosteron
Slide 8 - Slide
Slide 9 - Slide
Hormoonregulatie man
Slide 10 - Slide
Wat gebeurt er met de GnRH en FSH concentratie in het bloed als de testosteron concentratie hoog is?
Slide 11 - Open question
Hormonale regeling bij de vrouw
GnRH
Gonadotropin releasing hormone
hormoonklier: hypothalamus
doelwitorgaan: hypofyse
hypothalamus
hypofyse
eierstok
GnRH
FSH
LH
FSH
Follikel stimulerend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: follikels
- rijp en groei follikel/eicel
ovulatie
ontwikkeling geel lichaam
oestradiol
LH
Luteiniserend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: follikelcellen
oestradiol
aangroeien baarmoederslijmvlies
ontwikkeling sec. geslachtskenm
progesteron
verkliering baarmoederslijmvlies
oestradiol
progesteron
progesteron
Slide 12 - Slide
Slide 13 - Slide
Slide 14 - Slide
Menstruatiecyclus
BINAS 86C
Gemiddeld 28 dagen
dag 1 = eerste dag van menstruatie
dag 14 = ovulatie (verschilt per vrouw)
dag 5 - 14: folliculaire fase
onder invloed van FSH rijpt follikel en eicel
oestrogeen wordt afgegeven: stimuleert diktegroei baarmoederslijmvlies
dag 14 - 28: luteale fase
onder invloed van LH-piek vindt ovulatieplaats
restant follikel --> geel lichaam (door LH)
baarmoederslijmvlies verkliert door progesteron
dag 1 - 4: menstruatie
geel lichaam vervalt: geen progesteron productie meer
baarmoederslijmvlies wordt afgestoten
Slide 15 - Slide
Binas 86C Waarom stijgt de concentratie LH zo sterk vlak voor ovulatie?
Slide 16 - Open question
Binas 86C Waarom daalt de concentratie progesteron na dag 22?
Slide 17 - Open question
Waar vindt dit proces plaats?
A
eileider
B
ovarium
C
testis
D
baarmoeder
Slide 18 - Quiz
In de afbeelding is een menstruatiecyclus weergegeven die 28 dagen duurt. De letters M, N, O en P geven bepaalde fasen in deze cyclus aan. Verder is de groei van het baarmoederslijmvlies weergegeven.
In welke van de fasen M, N, O en P is het in deze cyclus het geel lichaam aanwezig?
A
Fase M
B
Fase N
C
Fasen M en N
D
Fasen M, N, O en P
Slide 19 - Quiz
Aanvulling op schema
Een lage concentratie oestrogenen remt de hypothalamus (minder GnRH) en hypofyse (minder LH/FSH) waardoor er maar 1 follikel rijpt (=negatieve terugkoppeling)
Na ongeveer 14 dagen is de concentratie oestrogeen zo hoog, dat een drempelwaarde bereikt is en het nu stimulerend werkt, er wordt meer GnRH gemaakt, meer LH/FSH, wat leidt tot ovulatie (=positieve terugkoppeling)
Daarna remt progesteron uit het gele lichaam weer de GnRH, LH en FSH.
Slide 20 - Slide
menstruatie
ovulatie
progesteron
oestrogeen
gele lichaam
eierstok
follikel
Slide 21 - Drag question
Rijpen nieuwe eicel
Eisprong
Eicel sterft
Rijpen nieuwe eicel
Menstruatie
Baarmoederslijmvlies wordt dikker
Menstruatie
Slide 22 - Drag question
Klaar en nog niet helemaal duidelijk?
uitgebreide instructiefilm over hormonale regeling dmv geslachtshormonen en menstruatiecyclus: https://www.youtube.com/watch?v=RXqmfZ1tphg&t=73s