4.3 Hormonen en menstruatie dl1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 4.3 Hormonen regelen de start van de puberteit

Deze lessonup: 

- Herhaling meiose (4.2)

- Hormonale regulatie en de menstruatiecyclus (4.3)

Van geslachtscellen naar embryo

Reductiedeling

Meiose I 

Chromosoomparen gaan uit elkaar 

Meiose II 

Chromatiden gaan uit elkaar

Een homoloog chromosomenpaar heeft genen voor dezelfde erfelijke eigenschappen, maar in andere varianten.

1. Waar
2. Niet waar

Hoe verandert de hoeveelheid chromosomen tijdens meiose 1?

1. 2n -> 2n+2n
2. 2n -> n + n
3. n -> n+n
4. n -> 2n +2n

Hoe verandert de hoeveelheid chromosomen tijdens meiose 2?

1. 2n -> 2n+2n
2. 2n -> n + n
3. n -> n+n
4. n -> 2n +2n

In de afbeelding bij C zie je ...

1. Anafase / Meiose 1
2. Anafase / Mitose
3. Metafase / Meiose 1
4. Metafase / Mitose

Aan het einde van de meiose zijn er ...

1. 2 genetisch identieke dochtercellen
2. 4 genetisch identieke dochtercellen
3. 2 genetisch verschillende dochtercellen
4. 4 genetisch verschillende dochtercellen

Een stuifmeelkorrel van een appelboom bevat 16 chromosomen. Hoeveel chromosomen bevat een bladcel van deze appelboom?

1. 16
2. 32
3. 8
4. 46

BINAS 86D

Doel en begrippen 4.3

Je leert hoe hormonen de vruchtbaarheid van mannen en vrouwen regelen

hypofyse, hypothalamus, FSH, LH, negatieve terugkoppeling, oestrogenen, progesteron, gele lichaam, ontsluitingsweeën, baarmoedermond, oxytocine, persweeën, nageboorte

Hormonen

Hypothalamus: regelcentrum

Hypofyse: centrale hormoonklier 

Vanaf de puberteit: hypothalamus produceert

GnRH (gonadotropine- releasing-hormone).

Via bloedvaten komt dit hormoon bij de hypofyse.

De hypofyse produceert daardoor FSH (follikel stimulerend hormoon) en LH (luteïniserend hormoon).

Hormonen

De hypofyse bestaat uit een voorkwab en achterkwab die beide verschillende hormonen maken.

Menstruatiecyclus

OPDRACHT

Bekijk de volgende dia's en noteer de functie van de hormonen in de begrippenlijst van 4.3:

-FSH

-LH

-oestrogeen

-progesteron

FSH stimuleert de ontwikkeling en rijping van follikels in de eierstokken (ovaria).

FSH en LH stimuleren de follikels om oestrogenen te produceren.

Oestrogenen zijn vrouwelijke geslachtshormonen.

Oestrogenen zorgen voor de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken en maken het baarmoederslijmvlies dikker (klierrijker).

Dag 1-14 menstruatiecyclus

Wanneer oestrogenen concentratie in het bloed boven een drempelwaarde komen, dan is er een positieve terugkoppeling.

Dan snelle toename van LH (en FSH) door de hypofyse.

Daardoor voltooiing meiose I en ovulatie !

Dag 1-14 menstruatiecyclus

Na ovulatie blijft het gele lichaam achter.

Gele lichaam produceert nu oestrogenen en progesteron.

Progesteron stimuleert de groei en ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies.

Oestrogenen en progesteron remmen de hypothalamus en de hypofyse = negatieve terugkoppeling

Dag 14-28 menstruatiecyclus

Na ovulatie blijft het gele lichaam achter.

Gele lichaam produceert nu oestrogenen en progesteron.

Progesteron stimuleert de groei en ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies.

Oestrogenen en progesteron remmen de hypothalamus en de hypofyse = negatieve terugkoppeling

Dag 14-28 menstruatiecyclus

Eicel leeft maar 24 uur. Is er geen bevruchting (in de eileider) dan is er ook geen innestelling in het baarmoederslijmvlies en dus geen zwangerschap.

Bij uitblijven zwangerschap sterft het gele lichaam (10-14 dagen na ovulatie).

Als gele lichaam sterft, dan stopt de productie van progesteron.

Gevolg = menstruatie rond dag 28

Dag 14-28 menstruatiecyclus

Wanneer oestrogeen en progesteron daalt, dan valt de remming van hypothalamus en hypofyse weg.

Hypofyse maakt weer FSH en LH en dus weer rijping van de follikels.

Start nieuwe menstruatiecyclus

Dag 14-28 menstruatiecyclus

www.bioplek.org

biologiepagina.nl

Welk hormoon kan, na kunstmatige toediening, het rijpen van meer eicellen tegelijk bevorderen?
(dit wordt bv. gedaan bij IVF)

1. FSH
2. LH
3. oestrogeen
4. progesteron

Welk proces vindt plaats op tijdstip P?

1. bevruchting
2. menstruatie
3. ovulatie
4. afronding meiose II

Welk hormoon houdt na de eisprong
het baarmoederslijmvlies in stand?

Over welk onderdeel van 4.3 menstruatiecyclus wil je extra uitleg?