Klas 1 - Grammatica - persoonsvorm en zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat ga je leren vandaag?

• Ik weet wat een persoonsvorm is en wat zinsdelen zijn.​
  
• Ik weet wat de functie is van een persoonsvorm.​
  
• ik kan de persoonsvorm en zinsdelen vinden in een zin.

De persoonsvorm

Meneer Bos ziet een eekhoorn in de boom

Meneer Bos zag een eekhoorn in de boom 

--> het woord dat verandert is de persoonsvorm van de zin

• Geeft het getal aan (enkelvoud of meervoud)
• Geeft de tijd aan (tegenwoordige of verleden tijd)

Hoe vind je de persoonsvorm?

• De zin vragend te maken.
  Het eerste woord is de persoonsvorm.

Ik mag mijn jas aantrekken. --> Mag ik mijn jas aantrekken?

• De zin in een andere tijd te zetten. 
  Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

Ik mag mijn jas aantrekken. --> Ik mocht mijn jas aantrekken. 

• Het getal van de zin veranderen. 

Maak van enkelvoud meervoud of andersom. 

Ik mag mijn jas aantrekken. --> Wij mogen onze jas aantrekken. 

Zinsdelen

Je gebruikt woorden om een zin te maken.

Sommige woorden horen bij elkaar. Deze woordgroepen noem je zinsdelen.

Belangrijkste woord uit een zin heeft zinsdelen nodig.

Zinsdelen

Een zin bestaat uit zinsdelen: je kunt zinnen opknippen in stukjes, dat zijn zinsdelen

Zin en zinsdelen

• Een zinsdeel bestaat uit één woord, of een paar
    woorden die bij elkaar horen.
  
• Er zijn meer soorten zinsdelen.
  
• Een zinsdeel zet je tussen zinsdeelstrepen.
  
• | Wij | hebben | les.

Kijk welk deel voor de persoonsvorm kan.

Dit deel is dan een zinsdeel.

 Alle werkwoorden zijn aparte zinsdelen

Stap 1 - de persoonsvorm (PV)

• De PV is een werkwoord.
  
• Er staat altijd een PV in de zin.
  
  
• Zet een streep onder de PV en schrijf     
    erboven ‘PV’.

pv

Stap 2 - de zin in zinsdelen verdelen

Je moet gaan kijken welke woorden een woordgroep vormen. Deze woorden horen bij elkaar. Deze woorden noemen we een zinsdeel.

* Alle woorden voor de PV vormen één zinsdeel.

* Alle werkwoorden zet je apart tussen zinsdeelstreepjes.

* Als er ‘te’ voor een werkwoord staat, zet je die tussen dezelfde zinsdeelstreepjes

  als het werkwoord.

* Als het woordje ‘zich’ in de zin staat, zet je die ook tussen zinsdeelstreepjes. Als

  ‘zich’ voor het werkwoord staat, dan zet je die tussen dezelfde zinsdeelstreepjes

  als het werkwoord.

* Een zinsdeel kun je voor de PV plaatsen en op die manier kun je met de overige

   woorden uit de zin een correcte zin maken.

Een persoonsvorm is altijd een:

1. werkwoord
2. persoon
3. levend wezen (mens, dier)
4. zelfstandig naamwoord

"De persoonsvorm heeft drie kenmerken."

Wat is de persoonsvorm in deze zin?

1. De persoonsvorm
2. heeft
3. drie
4. kenmerken

Wat is een zinsdeel?

1. een stukje informatie
2. kan uit één woord bestaan
3. kan uit meerdere woorden bestaan
4. het is een deel van een zin

ik / wil / naar huis
Alles wat voor de pv kan staan, is een zinsdeel. Wat is zeker een zinsdeel?

1. ik
2. naar huis
3. niets

"Wie heeft dat gedaan?"

Wat is de persoonsvorm in deze zin?

1. Wie
2. heeft
3. dat
4. gedaan

"Wat vind jij van het dagelijks hardlopen in het park?"

Wat is de persoonsvorm in deze zin?

1. wat
2. vind
3. hardlopen
4. vind en hardlopen