katheteriseren en blaasspoelen les 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Katheteriseren

Wat gaan we doen:

Opfrissen anatomie

Doel en vormen katheteriseren

Materialen

Geef aan hoe nummer 1 t/m 4 heten.

Katheteriseren 

vrouw

Urinebuis 3-5 cm lang 

 Loopt recht naar beneden

Urinebuis man

 20-25 cm lang

s-vormige bocht

vergrote prostaat kan de urinebuis vernauwen

Doel Katheteriseren

Inbrengen van een holle buis met als doel afvloeien van urine

Katheteriseren is een.....

1. Risicovolle handeling
2. Verpleegtechnische handeling
3. Voorbehouden handeling
4. Alle antwoorden zijn goed

Redenen om te katheteriseren

Retentie (obstructie/neurologisch)

Incontinentie (?)

Medicinaal

Voor een operatie

Urineproductie controleren

Vormen 1

Verblijfskatheter

CAD = catheter a demeure

Bij bijvoorbeeld terminale cliënten, cliënten die niet in aanmerking komen voor eenmalig katheteriseren

Meer kans op complicaties

Wisselen afhankelijk van materiaal ingebrachte katheter

Verblijfskatheter

Vorm 2

Eenmalig

Intermitterend (met tussenpozen)

4 á 6 keer per dag

Door de cliënt (minder gevoelig voor infecties)

Meer zelfredzaam

Dit apparaat wordt gebruikt om te meten hoeveel urine nog aanwezig is in de blaas. 

Katheters

lumen: naam voor holle slang van de katheter

• enkel lumen: afloop urine
• dubbel lumen: afloop urine en ballon
• triple lumen: afloop urine, ballon en spoelen

Maatvoering: dikte katheter in Ch (Charriere) 

Lengte man 41-45 cm en vrouwenkatheters 25 cm

Materialen

• pvc (eenmalig/goedkoop, gecoate)
• latex ( minder dan 7 dagen, sneller korstvorming, urine tast latex aan,latexallergie?)
• Gesiliconiseerde latexkatheter. (makkelijker inbrengen en minder kans op beschadiging)
• 100% siliconen (Bij katheterisatie langer dan 10 dagen, verstopt minder snel, hypoallergeen, max. 12 weken)

Let op houdbaarheidsdatum!

Overige blaaskathethers

Tiemann:

•  Stugge gebogen tip,  katheteriseren bij bv prostaathypertrofie vergemakkelijken.
  
•  Door urologen (of urologisch verpleegkundigen).
• Tip moet omhoog wijzen bij het inbrengen

Ballon

Op plaats houden van katheter

                                                 6-10 ml steriel water in ballon 

Afgesproken hoeveelheid

Afhankelijk van katheter en cliënt

Glijmiddel

Meestal meerder functies;

• verdovend
• glijmiddel
• desinfecterend
• vult plooien

Blaasspoelen

Verschil tussen het spoelen van een katheter en blaasspoelen

Het spoelen van een katheter en blaasspoelen worden vaak in één adem genoemd. 

Katheter spoelen:

Om de katheter doorgankelijk te houden en aanslag te voorkomen en/of verwijderen.

Spoelen gebeurt met een kleine hoeveelheid spoelvloeistof.

Het doel van een blaasspoeling is het reinigen of behandelen van de blaas.

Blaasspoelen:

Om medicatie in te brengen in de blaas of stolsels en bezinksel uit de blaas te verwijderen.

Spoelen gebeurt met een ruime hoeveelheid spoelvloeistof.

Spoelvloeistof moet een periode inwerken in de blaas. Dit kan per zorgvrager verschillen

Indicaties voor blaasspoeling

• om vlokken, gruis en/of stolsels te verwijderen
  
• 
  
• om met antibiotica ontstekingen te bestrijden (medicinale spoeling)
  
• 
  
• bij blaaskanker, om kankercellen te vernietigen of om de afweer te stimuleren (dit vindt plaats in het ziekenhuis)
  

Het is niet zinvol om zorgvragers met een katheter standaard te spoelen om urineweginfecties te voorkomen!

Voor - en nadelen

Het inbrengen van vloeistof of medicijnen direct in de blaas kan voordelen hebben. 

Hoge concentraties van het werkzame bestanddeel kunnen op de aangedane plek lokaal inwerken. 

Daarnaast zijn er minder systemische bijwerkingen. 

Het nadeel is dat je moet katheteriseren. 

Open versus gesloten systeem

Er zijn twee manieren om een blaasspoeling te geven:

• 
  
• Open blaasspoeling. Een blaasspoelzakje of een blaasspuit wordt op de katheter aangesloten. De katheterzak wordt hierbij losgekoppeld.
  
• 
  
• Gesloten blaasspoeling. De blaasspoeling vindt plaats via de derde ingang van de blaaskatheter. De katheterzak wordt hierbij niet losgekoppeld.
  

Actieve versus passieve blaasspoeling

Actieve blaasspoeling:

Bij een actieve spoeling wordt de vloeistof onder druk ingebracht in de blaas. 

De vloeistof wordt met enige kracht in de blaas gespoten.

Actieve versus passieve blaasspoeling

Passieve blaasspoeling:

Bij een passieve blaasspoeling wordt de vloeistof aangesloten op het kathetersysteem en opgehangen aan bijvoorbeeld een infuuspaal. 

De vloeistof loopt onder invloed van de zwaartekracht de blaas in.

Problemen bij en na blaasspoelen

• 
  
• De spoelvloeistof loopt moeilijk in. Dit kan een gevolg zijn van een verstopte katheter.
  
• Blaaskrampen. Vaak komt dit doordat de spoelvloeistof te koud is of te snel inloopt.

• Beschadiging van de blaaswand. Dit kan optreden als de spoelvloeistof met te veel kracht wordt ingebracht of als de spoelvloeistof prikkelt.
  
• Infectie. Als je niet steriel genoeg hebt gewerkt, kunnen ziektekiemen in de blaas worden gebracht.