Periode 1 - Les 3 Communicatie

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

COMMUNICATIE

Theorie Algemeen

Les 3 - Communicatie

Docent: Wies Welhuis

Theorieboek

Klascode

In deze les

Thema 1 Communicatie 

Hoofdstuk 1 Aspecten van communicatie

Wat is communicatie?

Communicatie is het overbrengen van informatie van de een naar de ander.

Bij communicatie gaat het altijd om het uitwisselen van woorden en signalen tussen mensen. Dat kan rechtstreeks, maar steeds vaker gebruiken we hulpmiddelen als e-mail, internet etc.

De beroepskracht MZ luistert aandachtig naar een cliënt die vertelt over zijn thuissituatie.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

De praktijkopleider geeft feedback aan de stagiaire die onderuitgezakt zit en boos kijkt.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

De praktijkopleider maakt middels een gebaar duidelijk dat de student nog even moet wachten op de gang.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

De docent mailt een student dat zij een onvoldoende heeft voor haar paper.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

"Je kunt niet niet communiceren"

Dirk zegt tegen collega Elya: 'Ik ga zo meneer Driesen helpen. Help jij mevr. Reus?'

Wie is de zender? Wie is de ontvanger? Wat is de boodschap?

Interactie

Is een ander woord voor wisselwerking, wederzijdse beïnvloeding.

Bij interactie reageert de een op de ander en gaan boodschappen heen en weer.

Medium

Communicatie kan direct plaatsvinden tussen twee mensen, maar communicatie kan ook indrect plaatsvinden. Er is dan sprake van een medium.

Een medium is een informatiedrager die zorgt voor de overdracht van de boodschap.

Wat zijn voordelen? Wat zijn nadelen?

Welk misverstand is er hier?

Feedback

Feedback is het terugkoppelen van informatie van de ene persoon naar de andere, waarbij duidelijk gemaakt wordt hoe de boodschap (of het gedrag) van de een op de ander overkomt. 

Mondelinge communicatie zonder feedback stopt vrijwel meteen. Als zender heb je namelijk behoefte aan feedback, al zijn het maar kleine geluidjes zoals 'hmm' of knikjes van het hoofd.

Soorten communicatie

1. Eenzijdige communicatie
2. Tweezijdige communicatie
3. Verbale communicatie
4. Non-verbale communicatie

Eenzijdige communicatie

• Eenrichtingsverkeer
• De zender is nooit tegelijk de ontvanger
• Vaak via een tussenweg en niet rechtstreeks

Tweezijdige communicatie

• De ontvanger heeft de mogelijkheid om te reageren op wat de ander zegt
• Er is sprake van interactie

1. Eenzijdige communicatie
2. Tweezijdige communicatie

1. Eenzijdige communicatie
2. Tweezijdige communicatie

Verbale communicatie

Verbale communicatie is de communicatie waarbij iemand met woorden (gesproken of geschreven) informatie overbrengt.

Non-verbale communicatie

Alle communicatie die niet via woorden verloopt, valt onder non-verbale communicatie.

• Bewust: Bijv.: zwaaien
• Onbewust: Bijv.: Zweten, blozen

1. Verbale communicatie
2. Non-verbale communicatie

1. Verbale communicatie
2. Non-verbale communicatie

De vaardigheden op een rij

1. Niet invullen wat je niet weet 
2. Gevoelsreflectie
3. Aandachtgevend gedrag
4. Actief luisteren
5. Confronteren
6. Open en gesloten vragen
7. Kennis hebben van gesprekssoorten

1. Niet invullen wat je niet weet

Oefening:

Stel mij vragen over mijn getekende huis. Probeer hetzelfde huis te tekenen.

2. Gevoelsreflectie

Reacties als 'dat kan ik me goed voorstellen' of 'ik begrijp wat je bedoelt', zijn goed, maar ook wat beperkt.

Het kan onecht overkomen, want wie zegt dat je de ander echt goed begrijpt?

Om duidelijk te maken dat je iets écht begrijpt en écht voor kunt stellen, kun je het beste in je reactie het gevoel of de behoefte van de ander verwoorden.

Cliënt Pien (LVB) verkeert in onzekerheid of zij naar een ander gezinshuis moet verhuizen. Ze zegt tegen jou als beroepskracht MZ: 'Als ik moet verhuizen naar dat andere stomme gezin, dan hoeft het voor mij allemaal niet meer'.

Hoe reageer jij op deze opmerking van Pien?

1. Kop op hoor! Het heeft geen zin om bij de pakken neer te gaan zitten. Het valt straks vast mee.
2. Zo denk je er nu over, maar ik weet zeker dat je er straks anders over denkt.
3. Ik begrijp wat je bedoelt.
4. Je ziet er erg tegenop om te verhuizen. Wat lijkt je daar zo erg aan?

Collega: "Iedereen heeft me vandaag nodig. Ik word helemaal gek. Ik kom niet aan pauze toe en nu staat er alweer een cliënt op me te wachten"

Cliënt: "Ik begrijp er niets van. Mijn man is altijd precies op tijd. Hij had er al lang moeten zijn"

Cliënt: "Mijn werk is echt drie keer niks. Het enige wat ik moet doen, is dozen inpakken"

Wat neem je mee uit de les?

Geef d.m.v. een emoticon in de chat aan hoe je de les hebt ervaren.

Volgende week: Gesprekstechnieken