Laagland

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Wat gaan we vandaag doen?

1. Theorie uit laagland herhalen en verdiepen. 

2. Nieuwe theorie leren: fabel en geschiedenis. 

3. De theorie toepassen op je gelezen boeken. 

4. De leeskring voorbereiden. 

Module 1 ging over fictie en non-fictie.
Wat weet je nog?

Fictie:

- geen echt doel

- geen beschrijving van de werkelijkheid

proza / poëzie / toneel

Non-fictie:

- beschrijving van bestaande situaties

- doel duidelijk

- waar / niet waar

Lesdoel

Ik kan de begrippen uit Laagland toepassen op mijn roman.

Open plekken

Soms roepen tekstpassages vragen op die je als lezer wilt invullen. Open plekken maken een verhaal spannend. 

Als je aan het einde van de tekst alle open plekken kunt invullen, heeft de tekst een gesloten einde. Als je de tekst helemaal uit hebt en er zijn nog belangrijke open plekken over, dan heeft de tekst een open einde. 

Spanning

Spanning ontstaat o.a. door een informatieachterstand:

- door een raadsel: de verteller suggereert iets te weten wat lezer en personage niet weten;

- door een geheim: de lezer weet niet wat de verteller en vaak ook het personage wél weten;

- door een dreiging: het personage weet niet wat de verteller en de lezer wel weten. 

Jij weet als lezer iets wat een personage niet weet. Er is dan sprake van:

1. een dreiging
2. een geheim
3. een raadsel

Rollen van personages

In een literair werk vind je altijd een hoofdpersoon die in het verhaal een bepaald doel nastreeft. Er kunnen meerdere hoofdpersonen zijn. Zij zijn altijd betrokken bij de belangrijkste gebeurtenissen. Er zijn ook bijpersonen. Zij vervullen de rollen van tegenstanders en helpers, oftewel: zij werken de hoofdpersoon tegen of steunen hem of haar juist. 

Setting: tijd en ruimte

De gebeurtenissen in een verhaal spelen zich af in een bepaalde ruimte, zoals een ziekenhuis, een stad, een kantoor. Ook vinden de gebeurtenissen plaats in een bepaalde tijd, bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog, het heden, 2000. Ruimte en tijd waarin de gebeurtenissen plaatsvinden, noem je setting. 

Motieven

Terugkerende elementen in verhalen heten motieven. Als lezer vat je deze elementen op als betekenisvol. 

Een verhaalmotief is het terugkomen van situaties, gevoelens, opvattingen of gebeurtenissen. Een leidmotief is het steeds terugkeren van een bepaald woord of voorwerp. 

Hoe wordt er verteld? De geschiedenis

Geschiedenis, fabel of story =  De geschiedenis van een verhaal in chronologische volgorde gezet. Je doet dat zelf bij het maken van een samenvatting. 

Sujet (plot) = De geschiedenis zoals de schrijver het vertelt (dat is meestal niet-chronologisch).  

Welke van onderstaande beweringen is NIET waar?

1. Plot en story van een verhaal zijn altijd hetzelfde.
2. De geschiedenis die wordt verteld, kun je ook wel fabel of story noemen.
3. Een niet-chronologisch verhaal bevat flashbacks en/of flashforwards.

Het verhaal

Bij niet-chronologisch vertellen maakt de schrijver gebruik van bijvoorbeeld flashbacks en flashforwards: beschrijvingen die het heden onderbreken en waarin gebeurtenissen in het verleden of juist in de toekomst worden beschreven. 

Uit: Hex. Waar zie je in dit fragment een voorbeeld van? 

1. fabel
2. flashback
3. flashforward
4. open plek

De verteller

De verteller is de instantie die het verhaal, met daarin de geschiedenis, aan de lezer presenteert. Vertellers zijn niet altijd betrouwbaar. 

Er zijn drie typen vertellers: de auctoriale en de personale vertelinstantie en de ik-vertelinstantie. 

Analyseren van je recensie

1. Lees de recensie goed door en onderstreep wat je belangrijk vindt.

Analyseren van je recensie

1. Lees de recensie goed door en onderstreep wat je belangrijk vindt.

2. Welke literaire argumenten kun je in de recensie vinden?

Analyseren van je recensie

1. Lees de recensie goed door en onderstreep wat je belangrijk vindt.

2. Welke literaire argumenten kun je in de recensie vinden?

3. Ken je bepaalde begrippen niet? Zoek ze op in Laagland A.

Analyseren van je recensie

1. Lees de recensie goed door en onderstreep wat je belangrijk vindt.

2. Welke literaire argumenten kun je in de recensie vinden?

3. Ken je bepaalde begrippen niet? Zoek ze op in Laagland A.

4. Klaar? Start met module 3.

     Opdr. 2 (vraag 1), opdr. 3, opdr. 4 (vraag 1, 2, 3, 4 en 6),
     opdr. 6 (vraag 2a t/m g) en opdr 7 (vraag 3, 4 en 5).

Opdracht maken en inleveren

1 Wat is je eerste reactie na het lezen van het boek?

2 Wat vind je positief aan het boek ?

3 Wat vind je negatief aan het boek ?

4 Wat vind je moeilijk aan het boek?

5 Welke elementen komen steeds terug (motieven)?

6 Waar doet het boek je aan denken?

7 Wat is het sleutelfragment?

8 Wat vind je het mooiste fragment?

9 Vergelijking: Welk vertelperspectief hebben de boeken; welk perspectief spreekt je het meest aan? 10 Vergelijk de thematiek (thema en motieven) van beide boeken; welke spreekt jou het meest aan ?

Af en ingeleverd? 

Maak een samenvatting van Laagland A, module 1.1 t/m 1.3 en module 3.1 t/m 3.4. OF: Zoek citaten/fragmenten in je roman die je kan gebruiken om je antwoorden te onderbouwen tijdens de leeskring.

Is het lesdoel behaald? 

Ik kan de begrippen uit Laagland toepassen op mijn roman.

😒🙁😐🙂😃