Paragraaf 12.5: De huid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom!

Leg je spullen klaar:

• Laptop 
• Biologieboek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen
• Mobiel in de kluis!

Wat gaan we doen?

HAVO:

- opdrachten/samenvatten paragraaf 12.4

- Uitleg paragraaf 12.5: de huid

VWO:

- Uitleg paragraaf 11.5: reageren op de omgeving

- Opdracht Mitose en Meiose

12.5 De huid

Juist of onjuist:

In het kapsel van Bowman in de nefronen vindt ultrafiltratie plaats.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist:

Bij een te hoge concentratie glucose in het bloed maakt de lever insuline aan

1. juist
2. onjuist

Jaap heeft een avondje flink gedronken. In de lever wordt ethanol afgebroken. In welk van de volgende bloedvaten zal haar ethanol-concentratie het laagst zijn.
De meting vindt ongeveer 1 uur na haar laatste alcoholische consumptie plaats

1. poortader
2. leverader
3. leverslagader

Bekijk de tabel hiernaast:

Welke stof wordt NIET teruggeresorbeerd in de nierbuisjes?

1. eiwitten
2. glucose
3. chloor-ionen
4. ureum

12.5 De huid

Leerdoelen

-  Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven.

-  Je kunt uitleggen hoe de lichaamstemperatuur min of meer constant wordt gehouden door de huid. 

De huid    (binas 87A)

Sleep de namen van de lagen naar de juiste plek

a

b

c

lederhuid

onderhuids bindweefsel

opperhuid

Opperhuid

hoornlaag: dode cellen die de bovenste laag vormen van de huid.

kiemlaag: levende delende cellen die voor nieuwe stukken huid zorgen

Opperhuid / epidermis

In lagen opgebouwd:

1. hoornlaag: dode, verhoornde cellen
2. kiemlaag: levende, delende huidcellen

GEEN bloedvaten en zenuwen:

bij beschadiging van ALLEEN de epidermis: geen bloeding en geen pijn.

Pigmentcellen aanwezig in kiemlaag.

Uitlopers zetten pigment (melanine) af

De epidermis speelt een hele belangrijke rol in de bescherming van het organisme.
Waar tegen beschermt de epidermis?
LET OP: meerdere antwoorden zijn hier goed.

1. uitdroging: het houdt het weefselvloeistof binnen
2. ziekteverwekkers: de hoornlaag en huidcellen die dicht tegen elkaar aanliggen houden ze buiten
3. UV-straling: de pigmentcellen absorberen de straling en voorkomen daarmee DNA schade in huidcellen

De lederhuid

Hier liggen zenuwcellen, uitlopers van zenuwcellen, haarspiertjes, bloedvaten en zweetklieren. 

Tatoeage wordt gezet in de lederhuid. Je lichaam wil dat afvoeren, maar de pigmentdeeltjes zijn te groot. Om je toch te ‘beschermen’ kapselt de lederhuid de inkt in.

Zweten

In de lederhuid
Veel zweetklieren bij elkaar zoals je handen, voeten en oksels.
De zweetklieren maken zweet dat door een afvoerbuisje naar de opening van de huid (porie) gaat. Door verdamping koelt je lichaam af.

Meestal ruik je het zweet niet

maar in de puberteit.....

Tijdens de puberteit ontstaan er meer zweetklieren in de oksels. Deze maken olieachig zweet. Als dat zweet in aanraking komt met bacteriën, gaat het ruiken. 

Gebruik van deodorant verbergt die geur. 

Onderhuids bindweefsel

Zit overal behalve: oogleden, tepels, geslachtsorganen en scheenbeen

Ligt vet opgeslagen

Het beschermt vitale organen en het vet zorgt voor isolatie

Thermoregulatie

Een organisme kan de gewenste lichaamstemperatuur herstellen of in standhouden

Aangestuurd door de hypothalamus

Temperatuur wordt geregeld door bloedvaten te verwijden, zweetproductie en haarspiertjes aansturen.

Thermoregulatie door de huid

Temperatuur te laag?

haarspiertjes trekken samen

slagadertjes onder de huid vernauwen

Temperatuur te hoog?

haarspiertjes ontspannen

slagadertjes onder de huid verwijden

zweetproductie in de zweetklieren

Aan de slag!

HAVO:

Paragraaf 12.4: opdracht 35 t/m 42

VWO:

Practicum fotosynthese

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!

5.5   De huid

Opdracht 33 t/m 36