V1 NN6 H4 Zelfstandig, hulp- en koppelwerkwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Voorwaarden voor deelname aan een online les:

Opdracht

Bepaalde werkwoorden kun je NIET uit de zin weghalen. Welke?

1. Ik ben naar school gefietst.

2. We hebben met elkaar overlegd.

Opdracht:

Noteer welke werkwoorden uit zin 1 en 2 je echt NIET weg kunt laten.

Noteer welke werkwoorden uit zin 1 en 2 je WEL weg kunt laten.

Fluister met elkaar. 

Je mag de zin en de werkwoorden aanpassen, maar GEEN woorden toevoegen.

Opdracht bespreken:

Bepaalde werkwoorden kun je NIET uit de zin weghalen. Welke?

1. Ik ben naar school gefietst.

    Ik fiets naar school. (ben kun je weglaten = hww, fietsen = zww)

2. We hebben met elkaar overlegd.

    We overleggen met elkaar. (hebben kun je weglaten = hww, overleggen =   

    zww)

Je mag de zin en de werkwoorden aanpassen, maar GEEN woorden toevoegen.

Lesdoelen:

- Je kunt het zelfstandig werkwoord herkennen.

- Je kunt het hulpwerkwoord herkennen in de zin.

vwo:

- Je kunt het koppelwerkwoord herkennen in de zin.

Kies:

1. Met de klas: luister mee met de uitleg, maak daarna de opdrachten. 
2. Zelfstandig: lees/ bekijk zelf de uitleg van de methode + maak daarna de opdrachten.

hww, zww (of kww?)

hww = kun je altijd uit de zin halen

zww = het belangrijkste werkwoord van een WG

kww = het belangrijkste werkwoord van een NG

hulpwerkwoord (hww)

zelfstandig werkwoord (zww)

koppelwerkwoord (kww)

hww = kun je altijd uit de zin halen - de zin pas je een beetje aan

zww = het belangrijkste werkwoord van het WG, kan je niet uit de zin weglaten

kww = het belangrijkste werkwoord van het NG, kun je niet uit de zin weglaten

Hulpwerkwoord...

- Een hulpwerkwoord heeft altijd een zww nodig.

- Je kunt een hww altijd uit de zin halen zonder dat de betekenis van de zin verandert.

- Er kunnen meerdere hulpwerkwoorden in de zin staan.

We zouden met elkaar naar school zijn gelopen in de regen.

We liepen met elkaar naar school in de regen.

'zouden' en 'zijn' = hww; die kunnen worden weggehaald uit de zin.

'lopen' = zww; dat werkwoord kun je niet weglaten, want dan klopt de zin niet meer.

Zelfstandig werkwoord

- Een zelfstandig werkwoord kan zelfstandig in de zin staan. 

- Je kunt een zww nooit uit de zin halen, want dan klopt de zin niet meer.

- Er kan maar 1 zww staan in elke enkelvoudige zin.

We zouden met elkaar naar school zijn gelopen in de regen.

We liepen met elkaar naar school in de regen.

'zouden' en 'zijn' = hww; die kunnen worden weggehaald uit de zin.

'lopen' = zww; dat werkwoord kun je niet weglaten, want dan klopt de zin niet meer.

Iemand DOET iets

- zelfstandig ww

- hulpwerkwoord

Iemand IS iets

- koppelwerkwoord

- hulpwerkwoord

Zww of Kww?

Zww is het belangrijkste werkwoord in de zin waarin iemand of iets wat DOET.

Kww is het belangrijkste werkwoord in de zin waarin iemand of iets wat IS.

Koppelwerkwoord

Er zijn er een paar: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen. 

Hoe weet je of een werkwoord écht een koppelwerkwoord is? Dan stel je de vraag:

Wie/wat + pv + ow + andere werkwoorden

1. De vrolijke overbuurman is altijd aardig tegen ons. 

Wie/ wat + is + de vrolijke overbuurman? = aardig (iemand/iets IS iets)

Let op:

1. Staat er één werkwoord in de zin (pv) dan kan dat een koppelwerkwoord zijn als het een van bovenstaande werkwoorden is.

2. Staan er meerdere werkwoorden in de zin, dan is de pv NOOIT een koppelwerkwoord, maar een hww.

Aan de slag!

* Maak H4 zelfstandig werkwoord, hulpwerkwoord en koppelwerkwoord: Startopdracht en 1, 2, 3, 4, 6, 9B 

>> Stel je vragen indien nodig.

 

Klaar?

Volg de studiewijzer en werk verder aan H5+H6

zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik heb gegeten
heb = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Wie zou de jas hebben meegenomen?
hebben = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Wie zou de jas hebben meegenomen?
meegenomen = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

We hebben met elkaar gewandeld.
gewandeld = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

vwo: Hij is altijd al een opschepper geweest.
is = ...

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

vwo: Hij is altijd al een opschepper geweest.
geweest = ...

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

Ik begrijp de hulpwerkwoorden en zelfstandige werkwoorden!

1. Ja
2. Nee
3. Bijna!

Ik begrijp de koppelwerkwoorden!

1. Ja
2. Nee
3. Bijna!