les 5: Het bestuur van Karel V

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Klassenplattegrond

Aanwezigheid

Pak je boeken, schrift en pen

Tijd: 5 min

H2e

Tijd: 7 min

Handeling: De docent verwelkomt de leerlingen bij de deur en geeft aan dat ze hun mobiel in de telefoontas moeten doen. Daarna mogen de leerlingen in het lokaal gaan zitten. 

Verantwoording: 

Peter Teitler,  lessen in orde: 

Voorspelbaarheid in aandacht: Eerste stap in voorspelbaarheid in aandacht geven binnen mijn lessen (elke les de leerlingen verwelkomen bij de deur, mobieltjes in de telefoontas, etc.) (blz.79)

Maak contact:  (Bernes: 'weg naar een goede relatie') Door aan het begin van de les bij de deur te staan en de leerlingen te verwelkomen geef je de leerlingen het gevoel dat ze gezien zijn/ welkom zijn.  (blz. 47-48)

Gebruik maken van vaste patronen: door structuur aan te brengen binnen mijn lessen is het volgen Teitler makkelijker om orde te houden.

De vijf rollen van de leraar: gastheer (welkomsgevoel creëren en het idee dat ik alle leerlingen gezien heb bij binnenkomst)

Planning vandaag

1). Terugblik Katholiek VS Protestants

2). Het bestuur van Karel V (begin van de opstand)

3). Huiswerk

4). Afsluiting

Tijd: 1 min

Leerdoel

- Aan het einde van de les kun je aan de hand van de verschillen tussen de katholieken en protestanten uitleggen waarom er onvrede over Karel V ontstond in NL.

Tijd: 1 min

Wat zien we hier op de afbeelding?

Wat zien we hier op de afbeelding?

Wat zou de maker denk je duidelijk willen maken?

Karel V 

Ik ben de keizer van het Heilig Roomse Rijk

Aantekeningen:

Karel de Vijfde (1500-1558)

+ Keizer van het Heilig Roomse Rijk (waaronder ook het huidige Nederland, België en Duitsland).

+ Bepaalde dat zijn onderdanen katholiek moesten zijn.

(1506-1555)

Jullie, mijn onderdanen, zijn allemaal katholiek!

Heilig Roomse Rijk

- Nederland bestond in 1543 uit 17 gewesten (Eigen Staten(bestuur), rechten, regels en belastingen).

- Karel V had als hertog of graaf  de Soevereine macht.

- Stadshouders helpen in de Nederlanden Karel V te regeren

Ik regeer vanuit Brussel. En als ik er niet ben, dan doet een landvoogd dat.

Voor de Opstand:

Karel V 

Om van Ketters af te komen ga ik vanaf 1521 de ketters vervolgen

(1506-1555)

+ Karel V werkte aan staatsvorming en centralisatie.

    - Meer belastingen (oorlogen, paleizen en ambtenaren)

    - Centrale wetten en regels die overal geldig zijn (Makkelijker te  handhaven)

+ Edelen en burgers boos --> geen rechten en welvaart inleveren.

Voor de Opstand:

1555: Fillips II neemt het stokje van Karel V over.

Bestuur centraliseren

Filips II

Ik ben Filips II volg mijn vader op in 1555 als vorst van de Nederlanden

Aantekening:

- 1555: Filips II volgt zijn vader op als vorst van de Nederlanden

(1555-)

Jullie, mijn onderdanen, zijn allemaal katholiek!

Ik ben ook koning van Spanje.

Ik ben Margaretha van Parma, landvoogdes van de Nederlanden

Ik ben Willem van Oranje, stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht.

1559

Aantekeningen:

1559:

- Margaretha van Parma: landvoogdes van de Nederlanden

- Willem van Oranje: Stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht

Ketters moeten streng worden vervolgd...

Van mij mag er godsdienstvrijheid zijn...

Stop de onderdrukking van de calvinisten.

Uhhmmm... Ik stop de vervolgingen tijdelijk...

1566

Aantekeningen:

1566:

- Willem van Oranje wil dat er godsdienstvrijheid komt, kettervervolging moet stoppen.

- Margaretha van Parma stopt tijdelijk met de kettervervolgingen

- Fillips II is woedend op Margaretha van Parma

Maar...

Vanaf 1566: Protestanten houden hagenpreken (kerkdienst in de openlucht)

Vlaanderen

10 augustus t/m oktober 1566: 

Beeldenstorm raast door de Nederlanden

Aan de slag:

Wat?: Maak opdracht 1.

Hoe?: In je werkboek op blz. 16

Hulp?: De docent (tijdens de les) en je klasgenoot.

Tijd?: Tot de opdrachten af zijn of de afsluiter begint.

Uitkomst?: Je hebt geoefend met de leerstof.

Klaar?: Ga kijken of je opdrachten/huiswerk gemist hebt en maak 

               deze dan of ga de hoofdstukken samenvatten

Tijd: 10 min

Schrijf 2 dingen op
die je deze les hebt geleerd

Beide vragen: 

Tijd: 5 min

Stel 1 vraag over iets dat je nog
niet zo goed hebt begrepen

Karel V

1515-1543: Veel gewesten kwamen onder heerschappij van Karel V