6.3 Wateroverlast: rivieren en gevaren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

6.3 Wateroverlast: rivieren en gevaren

+

6.4 Wateroverlast: maatregelen

Herhaling Domein Leefomgeving

Lesdoel

• Riviersysteem
• Maatregelen rondom veiligheid, bevaarbaarheid en natuur
• Beleid

6.3 Rivieren en gevaren

Lengteprofiel

stroomstelsel - stroomgebied - waterscheiding

bovenloop - middenloop - benedenloop

Dwarsprofiel - ongetemde rivier

Dwarsprofiel - getemde rivier

• Debiet: totale hoeveelheid water
  

• Regiem: schommelingen in waterafvoer ((on)regelmatig)
  

• Piekafvoer: maximale afvoer tijdens hoogwaterperiode
  

• Vertragingstijd: tijd dat neerslag erover doet om in de rivier te komen
  

         -> afhankelijk van vegetatie, doorlaatbaarheid ondergrond, invloed mens

Gevaren

1. Klimaatverandering:

-> verandering neerslagregiem

-> meer perioden met verhoogde piekafvoer

-> verhoging zeespiegel -> hogere waterstanden en verzilting

Gevaren

2. Bodemdaling

-> kanteling Nederland (ijstijd)

-> inklinken veen en klei

-> gas- en oliewinning

3. Relatieve zeespiegelstijging

6.4 Maatregelen

Maatregelen tot 1995

Maatregelen

1. dijkverzwaring
   
2. kanaliseren, stuwen, afsnijden bochten
   
3. kribben
4. zomerdijkverhoging
5. noodoverloopgebieden
   
6. extra rivierlopen
7. Verstedelijking en verstening

en toen...

Oorzaak

Verstrekt broeikaseffect

• vaker piekafvoer
  
• geringer verval door relatieve zeespiegelstijging
  

Ruimte voor de rivier

1. Veiliger rivierengebied
2. aantrekkelijke leefomgeving

Ruimte voor de rivier

Beleid

Wonen in het rivierengebied

Samenwerking

Nationaal: Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen

Internationaal: oeverstaten, ICBR en EU

* Fluviaal schaalniveau

Internationaal

rijnconferentie -> actieplan hoogwater

1. water vasthouden en bergen -> drietrapsstrategie
2. rivier meer ruimte geven
3. verbetering waarschuwingssystemen

Nationaal

Nationaal waterplan

-> een veilige en leefbare Nederlandse delta

• samenvoegen lopende projecten
  
• samenwerking op alle bestuurniveaus

Regionaal

Watertoets

-> bij alle bouwplannen

regel: hoe meer versteend, hoe hoger de piekafvoer

Opdrachten

Maak h6

par. 3 opdr. 1, 2, 4

par. 4 opdr. 1, 2, 4, 7