Paragraaf 9.3 - Ziekten bestrijden

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

9.3 Ziekten bestrijden

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen op welke manieren je lichaam immuun wordt

9.3 Ziekten bestrijden

Hoe word je immuun tegen een ziekte?

1. Actief: je maakt zelf antistoffen
   - door besmetting met ziekteverwekker
   - door vaccinatie met antigenen
2. Passief: je krijgt antistoffen binnen
   - door injectie met antistoffen
   - bij baby's via de moeder

9.3 Ziekten bestrijden

Actieve immunisatie

Actieve immunisatie > zelf antistoffen maken

• door besmetting met ziekteverwekker > natuurlijke immunisatie
  - er blijven geheugencellen in je lichaam achter > immuun
• door vaccinatie met antigeen > kunstmatige immunisatie
  - je krijgt een vaccin > verzwakte ziekteverwekkers
  - lichaam maakt antistoffen, er blijven geheugencellen achter

9.3 Ziekten bestrijden

Actieve immunisatie

9.3 Ziekten bestrijden

Passieve immunisatie

Passieve immunisatie > antistoffen binnenkrijgen

• door injectie met antistoffen > kunstmatige immunisatie
  - injectie met serum > antistoffen tegen ziekteverwekker > direct immuun > geen geheugencellen > volgende besmetting weer ziek
• als baby via de placenta of moedermelk > natuurlijke immunisatie
  - via placenta of moedermelk de antistoffen (geheugencellen) via de moeder

9.3 Ziekten bestrijden

Passieve immunisatie

9.3 Ziekten bestrijden

• Wat? Maken 9.3 – Opdracht 1 t/m 10
• Hoe? Blz. 173 t/m 177
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 10 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

9.3 Ziekten bestrijden

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt beschrijven hoe medicijnen helpen tegen ziekteverwekkers
• Je kunt uitleggen hoe een allergische reactie ontstaat
• Je kunt uitleggen wat een auto-immuunziekte is

9.3 Ziekten bestrijden

Hoe helpen medicijnen tegen ziekteverwekkers?

• Antibiotica > medicijnen tegen infectieziekten door bacteriën
  - bacteriën kunnen resistent worden voor antibiotica
  - hierdoor zijn ze ongevoelig voor antibiotica > gaan niet meer dood
  - werkt niet tegen virussen
• Virusremmers > verhinderen dat virus cel kan binnendringen OF vertragen de vermeerdering van virussen in cellen

9.3 Ziekten bestrijden

Waardoor is iemand allergisch?

• Allergie > extreme reactie van je lichaam op antigenen van stoffen waar de meeste mensen normaal op reageren
  - bijv. huisstofmijt, haren van huisdieren of stuifmeel
  - veroorzaken een afweerreactie > niezen, hoesten, benauwd, uitslag
• Hooikoorts > allergie voor stuifmeelkorrels
  - stuifmeelkorrels dringen slijmvliezen in luchtwegen binnen
  - veroorzaken een allergische reactie > stukgaan van slijmcellen
  - antistoffen prikkelen bepaalde cellen; deze geven dan histamine af
  - histamine veroorzaakt allergische reacties zoals jeuk, rode ogen en benauwdheid

9.3 Ziekten bestrijden

Ontstaan allergische reactie

9.3 Ziekten bestrijden

Wat is een auto-immuunziekte?

Auto-immuunziekte > witte bloedcellen maken antistoffen tegen je eigen lichaamscellen; voorbeelden zijn suikerziekte en reuma

1. witte bloedcellen type 2 'herkennen' de eiwitten op het weefsel als lichaamsvreemd
2. als reactie hierop maken ze antistoffen
3. de antistoffen koppelen de cellen in het weefsel
4. de vreetcellen (witte bloedcellen type 1) ruimen het weefsel van buiten naar binnen op
   
   Bij suikerziekte maken witte bloedcellen antistoffen tegen alvleesklier; alvleesklier kan dan geen insuline meer produceren

9.3 Ziekten bestrijden

Auto-immuunreactie

9.3 Ziekten bestrijden

• Wat? Maken 9.3 – Opdracht 11 t/m 24
• Hoe? Blz. 178 t/m 183
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 11 t/m 24 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)