H.3 Goed en kwaad; Ethiek vervolg

Handelen van mensen; ethiek
1 / 38
next
Slide 1: Slide
FilosofieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

This lesson contains 38 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Handelen van mensen; ethiek

Slide 1 - Slide

Ethiek

Slide 2 - Slide

Optieken


Een optiek is een benaderingswijze: een manier van kijken naar de werkelijkheid


I

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Ethische optiek
Wanneer je ethisch naar iets gaat kijken dan kijk je naar  de menswaardigheid van ons handelen:
menswaardig betekent met respect voor onze menselijkheid

Wat is het juiste handelen; welke keuze(s) 
moet ik maken?

De vraag naar het juiste (menswaardige) handelen kun je heel verschillend beantwoorden. Want wat is eigenlijk menswaardig te noemen?







Slide 11 - Slide

Moraal: waarden + normen
  • Iedereen heeft dingen die hij of zij belangrijk en waardevol vindt: je waarden. Voorbeelden van waarden zijn vriendschap, vrijheid, gezondheid, eerlijkheid enz.
  • Bij je waarden maak je normen: regels die je waarden ondersteunen (bijvoorbeeld bij de waarde eerlijkheid kan de norm horen: nooit liegen)
  • Samen vormen je waarden en normen je moraal: hoe jij vindt dat mensen zich moeten gedragen


Slide 12 - Slide

Ethisch dilemma
  • Een ethisch dilemma ontstaat wanneer je een keuze moet maken tussen twee waarden.
  • Beide waarden vind je belangrijk en wil je dus bereiken, maar dat gaat niet: soms ontstaan er situaties waarin je een keuze moet maken omdat beide waarden elkaar tegenspreken of met elkaar botsen. 
  • Nadenken over de beste optie noemen we ethisch denken.

Slide 13 - Slide

Ethische vragen
We gaan oefenen met een aantal vragen.
Denk goed na voor je antwoord geeft; 
er kan gevraagd worden naar een 
toelichting.

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

20 jaar gevangenisstraf voor drugshandel op een festival is...
A
Een te lage straf
B
Een terechte straf
C
Een te hoge straf

Slide 16 - Quiz

Onderbouw je keuze uit de vorige slide

Slide 17 - Open question

0

Slide 18 - Video

Wie zat hier fout?
A
Glennis Grace
B
De automobilist
C
Allebei

Slide 19 - Quiz

Onderbouw je keuze uit de vorige slide

Slide 20 - Open question

Ethische theorie 1: Hedonisme = Geluk +genot (doelethiek)
Epicurus:

  • Volgens deze oud-Griekse filosoof gaat het in het leven om geluk.
  • Gelukkig zijn bereik je volgens hem door te proberen pijn te vermijden en het genot na te streven
  • Hoe sneller je tevreden bent, hoe sneller je gelukkig bent.
  • Soms moet je wat ellende accepteren als je weet dat er daarna iets goeds komt, maar ook: soms moet je iets leuks niet doen als je weet dat er daarna ellende van komt. 

Slide 21 - Slide

Ethische theorie 2: Utilisme = wat is het grootste nut
  • Je handeling is ethisch juist (menswaardig) te noemen wanneer deze voor zoveel mogelijk mensen zoveel mogelijk geluk/voordeel oplevert.
  • Je maakt achteraf een balans op van de gevolgen die jouw keuze heeft gehad. 
  • Een handeling is goed als het voor zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen zorgt.
  • Een leugentje om bestwil zou dan niet erg zijn
  • Maar waar ligt dan de grens? Wie bepaalt welk soort geluk er moet gelden? Bepaalt de meerderheid altijd wat er dan gebeurt? 



Liegen? goed of fout?

Slide 22 - Slide

kritische vragen: 

Een minderheid kan dus ongelukkiger worden want
het doel heiligt de middelen. 

( soms moeten er doden vallen om iets goeds te bereiken)

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Video

Kan volgens het utilisme een 'leugentje om bestwil' toegestaan zijn?
A
Ja, zolang je door te liegen het totale nut in de wereld vergroot.
B
Nee, liegen is altijd verkeerd ook al is je motief juist.

Slide 26 - Quiz

Is volgens het utilisme een ongelijke verdeling van welvaart toegestaan?
A
Nee, de welvaart moet altijd evenredig worden verdeeld.
B
Ja, zolang daardoor het totale nut in de wereld toeneemt.

Slide 27 - Quiz

Utilisme heeft oog voor...
A
het individu
B
de vrijheid
C
geluk voor iedereen
D
belang van de meerderheid

Slide 28 - Quiz

Casus
 Twee patiënten komen in aanmerking voor een donorhart; een vrouw van 60+ en een jonge vrouw. Jij moet als arts een keuze maken wie het hart mag ontvangen (een onwaarschijnlijk dilemma, maar toch). 
Vanuit het utilisme zou je een balans op moeten maken: eentje voor de oude vrouw en
eentje voor de jonge vrouw. In je balans moet je rekening houden met een aantal zaken: 

- Hoe is de levensverwachting?
- Hoeveel mogelijkheden tot gelukservaringen zijn
  er nog? 
- Wat is de kwaliteit van het huidige leven en het eventuele toekomstige leven?
- Wat is de betekenis van het leven voor de directe omgeving?

Slide 29 - Slide

Geef nu jouw oplossing voor de casus uit de vorige slide

Slide 30 - Open question

Slide 31 - Video


Een filosoof en zijn ethiek

Slide 32 - Slide

Verschillende vormen van ethiek
1. Deugdenethiek: karakter
2. Plichts/rechtsethiek: principes
3. Gevolgenethiek: wat hebben jouw daden voor consequenties voor een samenleving?

Slide 33 - Slide

Zijn er nog vragen?

Slide 34 - Slide

I want to be entertained!

Slide 35 - Slide

Huiswerk
11 t/m 17 (H5 paragraaf 3)

Slide 36 - Slide

De nieuwe donorwet
Bekijk het fragment Zondag met Lubach: De nieuwe donorwet en beantwoord de volgende vragen:
  1. Van welk type ethiek heeft D'66 gebruik gemaakt voor het ontwerp van de nieuwe donorwet? Leg uit.
  2. Formuleer met behulp van de plichtethiek een bezwaar tegen deze wet.
  3. Wat vind je van het alternatief dat Lubach geeft? Motiveer je antwoord.

Slide 37 - Slide

Boeken op tafel, chromebooks blijven dicht.

Puntenaantal van de toets
Huiswerk 
Paragraaf 3 bespreken
Groepsopdracht uitleggen

Slide 38 - Slide