Keuzedeel pabo WO - les 6 - geschiedenis - tijdvak 3 Monniken en ridders

• Geschiedenis
• MBO
• Studiejaar 2

Keuzedeel pabo - GS - les 6

Tijdvak 3. Tijd van Monniken en ridders. Deel 2. 

Programma les 6

• Start
• HW 3.2 nabespreken
• Theorie 3.3
• Fragment verhaal van NL
• Opdrachten werkboek 3.3
• Afronding

Doelen tijdvak 3: De Middeleeuwen

De aspirant-student kan: 

• beschrijven hoe het christendom zich verspreidde in Europa (les 6)
• het ontstaan van de islam beschrijven (les 6)
• beschrijven hoe de islam zich verspreidde (les 6)
• hofstelsel, leenstelsel en horigheid uitleggen (les 5)

Waar leefden de meeste mensen in de middeleeuwen?

1. Stad
2. Platteland

Landbouw staat in het teken van zelfvoorziening

In de middeleeuwen waren veel boeren horig aan een kasteelheer.
Deze horige boeren moesten onder andere een deel van de oogst afstaan
aan hun heer en ze mochten zijn land niet verlaten.
Horigen hadden behalve plichten ook een recht.

Welk recht hadden ze?

1. Als ze ziek werden of te oud waren om te werken, hadden ze recht op gratis voeding en verzorging door hun heer.
2. Bij gevaar van oorlog, plundering of roof, mochten ze veiligheid zoeken binnen de muren van het kasteel van hun heer.
3. Ze hadden het recht om hun kinderen tot hun tiende jaar gratis onderwijs te laten volgen op het kasteel van hun heer.

Nabespreken HW 3.2

Klassikaal

Op een rij

• 400-500: Volksverhuizingen: Angelen, Saksen, Franken
• 500: Clovis eerste christelijke koning van alle Franken
• 622: Mohammed sticht de wereldgodsdienst de islam
• 690: Willibrord begint met de kerstening v/d Lage Landen
• 754: Bonifatius bij Dokkum vermoord
• 800: Karel de Grote keizer
• 800 - 1000: Invallen v/d Noormannen/Vikingen
• 843: Frankische rijk verdeeld in drie rijken: Verdrag van Verdun
• 925: De lage landen grotendeel bij het Duitse Rijk

3.3 De verspreiding van twee religies

Islam en Christendom (+/- 750)

Germanen

Rond 500 geloofden veel mensen in Nederland in Germaanse goden, zoals Donar en Freya.

Ook aanbaden ze bomen, stenen en de natuur. Christenen vonden dat verkeerd. Ze noemden deze mensen heidenen

Tot wat kunnen we deze Germaanse mythologie rekenen?

1. Polytheïsme
2. Monotheïsme

Polytheïsme: geloof in meerdere goden 

Monotheïsme - geloof in 1 god zoals Christendom

Verspreiding Christendom

• 400: ontstaan Katholieke kerk- overleeft val Romeinse R.
  
• Door volksverh. verdween Christendom in West-Europa *

500 – 1000 verspreiding Christendom 1000: bijna heel Europa Christelijk

• Samenwerking paus en vorsten -                                    om te 
• Snel groeiende rijkdom v/d kerk
• Goede organisatie v/d kerk (toezicht, kloosters - feodalisme, onderwijs) - Karel de Grote

Veel Germ. stammen bekeerden zich tot Christendom (Franken - Frankische Rijk) - olv Clovis 500 en Karel de Grote

695: missionaris Willibrord en 754: Bonifatius 

Missionarissen

Missionarissen waren monniken / geestelijken die van een christelijk gebied naar een niet-christelijk gebied trokken om die te bekeren tot het Christendom. 

kerstenen

het proces waarbij heidense volkeren zich, al dan niet massaal, tot het christendom bekeren

Samenwerking tussen paus en vorsten: de paus stuurde missionarissen  (Missionarissen waren monniken die van een christelijk gebied naar een niet-christelijk gebied trokken om die te bekeren tot het Christendom.) door heel Europa om heidense volkeren te kerstenen). 

Karel de Grote, probeerde de verbinding met het Romeinse rijk te herstellen. Hij was door de paus gekroond. Hij had de taak om ervoor te zorgen dat iedereen op zijn grondgebied katholiek was. Hij kon veroveren en bekeren. Verspreidde het Christendom. Zo waren de franken het eerste Germaanse volk dat zich bekeerde. 

Germaanse volken zagen de missionarissen als indringers.

De missionarissen probeerden daarom Germaanse vorsten te bekeren.

Vervolgens dwongen veel vorsten hun onderdanen om christen te worden.

Om christen te worden, moest iemand worden gedoopt.

In 1000 was bijna heel Europa christelijk.

Mensen gingen leven volgens de christelijke normen en waarden.

Door de Grote volksverhuizingen rond 400-500 verdween het Christendom in West-Europa.

Waar in Europa bleef het Christendom wel voortbestaan?

*Religie bleef in Ierland en afgelegen delen van Engeland

Monniken (en nonnen)

• Engelse & Ierse monniken naar Nederland om heidenen te bekeren tot het Christendom
• Willibrord 695 (Utrecht) en Bonifatius (Friesland) 754
• Kerken en kloosters waaruit Christendom zich verspreidde
• Leefden afgezonderd v/d rest v/d samenleving
• Bewaarders v/d schriftelijke cultuur
• Bidden, studeren en werken: 'Ora et Labora' (= Bid en Werk)
• Vaak enige mensen die konden schrijven in de middeleeuwen 

Kloosters

Gebouwen waar mannen of vrouwen zich terugtrokken om hun leven aan god te wijden

Klooster Echternach

Klooster Echternach

De abdij van Echternach werd in 698 door Willibrord gesticht. Het is het eerste Angelsaksische klooster op het vasteland van Europa. Willibrord is hier gestorven en begraven.

Willibrord was een van de predikers die vanuit Engeland in onze streken het christendom probeerde te verbreiden. Richten zich o.a. op de friezen en niet op de franken want die waren al via hun eigen koning tot het christendom bekeerd. 

Alleen geestelijken konden lezen en schrijven. Daardoor hadden ze vaak hoge posities als adviseurs van vorsten.

Verspreiding

Vanuit de kloosters verspreidden monniken het Christendom.

Ze reisden rond, vertelden over de bijbel en vernielden Germaanse heiligdommen.

Ze kregen vaak bescherming van de Frankische koningen.

Grote rol

Het geloof kreeg een steeds grotere rol in het leven van mensen.

Ieder dorp had een kerk en een priester.

Hij vertelde de mensen hoe ze moesten leven. Als ze leefden volgens de bijbel, zouden ze in de hemel komen.

Veel mensen geloofden dat alleen de geestelijken contact konden maken met god en daarom luisterden ze goed naar hen

De Islam

• 622: bewoners Medina bekeerd door Islam - Mohammed 
• de Koran: het heilige boek van de moslims

• 632: Verspreiding van de islam over Midden-Oosten, Afrika en Zuid-Europa 
• 732: expansie tegengehouden

• Bloei en welvaart tussen 800 en 1200
• Ontwikkeling geneeskunde, sterrenkunde en wiskunde
  
• Verspreiding rekenen met cijfers en getal 0

• Spanningen tussen Frankische en Arabische rijk
• relaties met verschillende kalifaten

In het jaar 622 ontstond in Mekka de islam. De stichter van dit geloof was de Arabische

koopman Mohammed. Zijn boodschap werd opgeschreven in de Koran, het heilige boek van de

moslims.

De islam verspreidde zich, na de dood van Mohammed in 632, doordat delen van Azië, Afrika

en Europa werden veroverd. Volgens de ´heilige oorlog´ is het de taak van moslims hun geloof

te verspreide

www.npostart.nl

Opdrachten H3

1. Je maakt de vragen uit het werkboek 3.3 

2. Je vult jouw schema in voor tijdvak 3

Wat vond je van de les?

Afronding & les 7

Huiswerk

• H4 lezen 
• Schema H3 afmaken 

Volgende week - les 7 -  Tijdvak 4 - deel 1

• 4.1 en 4.2