4.2 Staten ontstaan

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

   Welkom!

4.1 Herhaling

1) Vul het schema over de terugkeer van de

landbouw-stedelijke samenleving in de late 

middeleeuwen in.

2) In welke drie gebieden in Europa begon de

overgang van een landbouwsamenleving naar een

landbouw-stedelijke samenleving?

3) Waardoor kregen burgers in de steden en op het platteland meer rechten door de opkomst van de steden?

4) Tussen welke twee stedelijke groepen ontstonden in de loop van de middeleeuwen spanningen? 

4.1 Herhaling

1) Vul het schema over de terugkeer van de

landbouw-stedelijke samenleving in de late 

middeleeuwen in.

2) Vlaanderen, Noord-Frankrijk en Noord-Italië.

3) Steden kregen privileges (stadsrechten) waarin de vrijheden en rechten van burgers werden vastgelegd.

Om te voorkomen dat horigen het platteland verlieten verlaagde de adel belastingen en verminderde de verplichtingen van de horigen.

4) Tussen de patriciërs en het gemeen.

Programma

• Herhaling 4.1 
• Leerdoelen 4.2
  
• Uitleg 4.2 leerdoel 1
• 4.2 opdr. 7
• Leerdoelen 4.2 2-3
• Weektaak
  
• Afsluiting
  

4.2 Staten ontstaan

17) Het begin van staatsvorming en centralisatie.

Leerdoelen

4.2 Staten ontstaan

1) Ik kan uitleggen hoe de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het Heilige 

Roomse Rijk plaatsvond en welke rol steden hierbij speelden.

2) Ik kan beschrijven hoe door staatsvorming de macht van de adel en het belang 

van het feodale stelsel afnam.

3) Ik kan uitleggen waarom de koning streefde naar centralisatie en waarom de 

edelen en de steden dat probeerden tegen te gaan.

4.2 Engeland

Willem de Veroveraar (1066) veroverde Engeland en werd koning.

Staatsvorming:

• verving adellijke elite in Kerk en bestuur
• breidde kroondomeinen uit
• voerde feodalisme in
• modern ambtenarenapparaat

4.2 Engeland

• Engelse koningen waren leenmannen Franse koning (Normandië en Aquitanië).
• Filips II Augustus veroverde gebieden op Engelsen.
• 1215 Magna Carta.
• Beperking macht Engelse koning ten gunste van adel en burgers.

    

4.3 Frankrijk

• Feodalisme verzwakte positie Franse koningen.
• Filips II Augustus 

     - breidde kroondomeinen uit
     - veroverde gebieden op Engelsen

• 1337-1453 Honderdjarige Oorlog
• Staatsvorming

    - belastingsysteem
    - ambtenarenapparaat
    - centralisatie en uniformering

• Macht koning vergroot.

4.2 Het Heilige Roomse Rijk

Machtsstrijd tussen Duitse koning (keizer) en stamvorsten over soevereiniteit.

Koningen werden gekozen, maar hadden steun van stamvorsten nodig.

1356 Gouden Bul

• 7 belangrijkste (keur)vorsten kozen koning (keizer).
• Keurvorsten landsheer, keizerstitel symbolisch.

4.2 Staten ontstaan

Aan de slag

- Wat? 4.2 opdr. 7 p81

- Hoe? Zelfstandig in stilte.

- Klaar? Ga verder met weektaak.

Leerdoelen

4.2 Staten ontstaan

1) Ik kan uitleggen hoe de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het Heilige 

Roomse Rijk plaatsvond en welke rol steden hierbij speelden.

2) Ik kan beschrijven hoe door staatsvorming de macht van de adel en het belang 

van het feodale stelsel afnam.

3) Ik kan uitleggen waarom de koning streefde naar centralisatie en waarom de 

edelen en de steden dat probeerden tegen te gaan.

4.2 Staten ontstaan

Aan de slag

- Wat? Weektaak

- Hoe? Zelfstandig in stilte.

- Klaar? Herhaal 2.5-3.1.