§4 De parlementaire democratie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Introduction

Uitleg bij thema's vmbo §4 de parlementaire democratie

 De parlementaire democratie

de grondwet

In de grondwet staan grondrechten / mensenrechten, bijvoorbeeld:

• De politie mag je niet zomaar oppakken. 
• Iedereen heeft recht op een vrije meningsuiting. 
• Iedereen heeft kiesrecht.
• Iedereen heeft recht op gelijke behandeling. 

Hierin staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers én de overheid.

01:12

Wat staat er in artikel 1 van de Nederlandse grondwet?

1. Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld
2. De wet regelt wie Nederlander is
3. Iedere Nederlander heeft gelijkelijk recht de leden van algemeen vertegenwoordigende organen
4. Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden

plichten

Tegenover al die rechten staan ook plichten, dat zijn in Nederland bijvoorbeeld: 

• belasting betalen
• leerplicht

Rechtsstaat

In de grondwet staat, naast de grondrechten, ook hoe Nederland bestuurd moet worden. Nederland is daarom een rechtsstaat.

Een land waarin de rechten en plichten van burgers en van de overheid in de grondwet zijn vastgelegd en ook worden nageleefd.

Hoogste macht bij parlement

• Het parlement (de mensen op wie wij stemmen) moet elk wetsvoorstel goedkeuren. 
• Het parlement heeft daardoor meer macht dan de ministers. 
• Daarom noemen we onze democratie een parlementaire democratie. 

Trias Politica

Om te voorkomen dat een groep te veel macht krijgt, is de macht gescheiden in drie onderdelen:

• Het parlement beslist over wetsvoorstellen. 
• De ministers voeren de wetten uit. 
• De rechters beoordelen of de overheid en burgers zich aan de wet houden. 

Hoe kun je als burger invloed hebben op de politiek? (meerdere antwoorden)

invloed op de politiek

Voor een democratie is het belangrijk dat burgers stemmen. Maar je kunt nog meer doen!

handtekeningen verzamelen

media-aandacht zoeken

bellen of mailen met politici

lid worden van politieke partij

demonstreren

spreekrecht gebruiken

lid worden van een actiegroep

burgerinitatief

eigen partij oprichten