Unit 3 - Week 3 Aardbevingen en gebergten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

• Telefoon in zakkie in de tas
• Map en pen op tafel
• Inloggen op LessonUp

• Jas uit, tas op de grond

Welkom bij Individuals & Societies

Unit 3: Alles stroomt

Learner Profile: Geïnformeerd & Evenwichtig

ATL: Oefen omgang met verandering & Gebruik technieken om het langetermijngeheugen te ontwikkelen

Related concepts: processen

Key concept: verandering

Processen van verandering zijn onvermijdelijk, 

maar houding bepaalt hoe mensen er mee omgaan.

Global context: houding en veerkracht

Programma 

• Terugblik les week 1: Opbouw van de aarde
• Uitleg platentektoniek
  
• Toepassingsopdracht: zelf op onderzoek uit

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7	Week 8
Introductie + opbouw aarde	Platen-tekotniek	Museum Leiden	Vakantie	aardbevingen, gebergten	uitval	Vulkanisme	FA

Programma

• Terugblik thema1 en 2
• Uitleg thema 3
• Opdracht 
• Begrippen oefenen

Terugblik naar vorige les!

• Iedereen ingelogd op LessonUp?

Waar is de aarde het warmst?

1. A
2. B
3. C
4. D

Aardkorst

Binnenkern

Aardmantel

 Buitenkern

Vast

Plastisch materiaal

vloeibaar

Hoe heet de stroming van het gesmolten gesteente in de mantel?

1. Magma
2. Convectiestroom
3. Platentektoniek
4. Binnenkern

Convergentie

Divergentie

Transform

Subductie

Turkije en Syrië

Platentektoniek in Turkije

Op welke tektonische platen ligt het gebied waar de aardbeving heeft plaatsgevonden?

Anatolische plaat (Grieks-turkse), Arabische plaat en Afrikaanse plaat

Welke plaatbeweging?

Transform

Platen schuiven niet soepel over elkaar, maar stroef! 

Seisometer

Klap je laptop dicht en pak je schrift

Lesdoelen van vandaag

Aan het einde van deze les:

• Kan je met behulp van je kennis van plaatbewegingen uitleggen hoe plooingsgebergten ontstaan.
  
  
• Kan je met behulp van je kennis van plaatbewegingen uitleggen hoe een aardbeving ontstaat.
  
  
  

Pak je I&S map op een lege pagina! 

ATL: Gebruik technieken om het langetermijngeheugen te ontwikkelen

Thema 3 - Aardbevingen en gebergten

Individueel en in stilte

Schrijf op!

Dit weten we al...

Door convectiestromen scheuren in de aardkorst 

Dit weten we al...

• Harde, dunne schil
  met scheuren
  
  
• Bestaat uit aardplaten 

Dit weten we al...

Dit weten we al...

Welke hoofdbeweging zie je?

Convergentie

Waarom zou dat gebeuren?

De oceanische plaat (basalt) is zwaarder  en duikt daarom onder de continentale plaat (graniet)

Wat gebeurt er nog meer?

De oceanische plaat duikt onder de continentale plaat
(subductie)

Stukje uitleg!

Gebergte

Reliëf = Hoogteverschillen in het landschap

Waarom gebeurt het?

• Convergentie tussen 2 continentale platen
• Er ontstaan plooiien 

Als 2 continentale platen botsen, kan er dan subductie plaatsvinden?

Nee! 
Subductie gebeurt alleen bij botsing oceanisch & continentaal óf oceanisch & oceanisch. 

Gebergte

Plooiingsgebergte = 2 continentale platen botsen. Door de botsing worden gesteentelagen tegen elkaar gedrukt. Er ontstaan plooiien in de aardkorst. 

Aardbeving

Aardbeving = schokkende of trillende beweging van een gedeelte van de aardkorst.

Waarom gebeurt het?

• Aardplaten schuiven tegen elkaar aan
• Dit gaat niet soepel, maar stroef!
• Soms schiet het opeens los

Waarom geen aardbevingen bij divergent?

De platen schuiven dan niet tegen elkaar

Aardbeving

Hypocentrum = plaats diep in de aardkorst waar de aardbeving begint. 

Epicentrum = het punt waar de aardbeving aan de aardoppervlakte komt, direct boven het hypocentrum 

Aardbeving meten

Schaal van richter = 
Schaal waarmee de kracht
van een aardbeving wordt
aangegeven.

Wat kan je doen om slachtoffers te voorkomen bij aardbevingen? 

Steek je hand omhoog als je wilt praten!

Aannemers aangeklaagd

"Mensen hadden een huis gebouwd of laten bouwen, en niet volgens de voorschriften. Tegen betaling van klein bedrag kregen ze toch goedkeuring. Met instemming van de staat zijn zo honderdduizenden woningen neergezet, daarvan zijn er heel veel ingestort."

https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10503911/dodental-aardbeving-mogelijk-boven-50-000-aannemers-aangeklaagd

Wat kan je doen om slachtoffers te voorkomen? 

Laat gebouwen zien welke heen en weer gaan maar niet instorten.

Laat ook de man zien die buiten loopt en de scheuren in de grond zichtbaar zijn

Opdracht 

Stel je voor dat er in Nederland aardbevingen zouden voorkomen, omdat we op een transforme plaatgrens zouden wonen. 

Wat moeten leerlingen en docenten doen? 

Learner profile: goed geïnformeerd

Opdracht 

• Zoek informatie over wat te doen tijdens een aardbeving
• Maak een poster met hierop de volgende zaken:
  -  Titel en namen leerlingen
  -  kort informatie over hoe de aardbeving ontstaan is (gebruik de begrippen transform, aardplaat, epicentrum, hypocentrum, schaal van richter)
  -  informatie over wat leerlingen moeten doen (in stapjes)
  -  informatie over wat docenten moeten doen (in stapjes)
• Je poster mag digitaal of op papier gemaakt worden
  
  

De informatie moet SNEL DUIDELIJK zijn.

In het geval van een ramp heb je geen tijd om veel te lezen

Voorbeelden

Bewonder ronde

Loop een rondje en bekijk elkaars werk

• Welke poster laat duidelijk zien dat er

grondig onderzoek is gedaan naar de situatie?

• Welke poster communiceert het duidelijkst 

wat er gedaan moet worden? 

Lesdoelen check

Aan het einde van deze les:

• Kan je met behulp van je kennis van plaatbewegingen uitleggen hoe plooingsgebergten ontstaan.
  
  
• Kan je met behulp van je kennis van plaatbewegingen uitleggen hoe een aardbeving ontstaat.
  
  
  

Hoe ontstaan plooiingsgebergten?
Gebruik in je uitleg:
convergentie en continentale platen.

Hoe ontstaan aardbevingen?
Gebruik in je uitleg:
aardplaten, epi- en hypocentrum.

Begrippen leren

Hoe kan je het begrippen leren? 

Steek je hand omhoog als je wilt praten!

FA over begrippen en jaartallen komt eraan!

ATL: Gebruik technieken om het langetermijngeheugen te ontwikkelen

Samen begrippen leren via Quizlet

• Ga naar quizlet.live 
• Vul de code in / scan de QR-code