Hoe veranderen techniek en wetenschap ons mensbeeld? - 6.3 Clark & Chalmers

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Hoe veranderen techniek en wetenschap ons mensbeeld?

Primaire tekst

Clark & Chalmers - The extended mind (1998)

4E-cognitie

Cognitie is belichaamd (Embodied)

Belang van de omgeving waarin het lichaam is ingebed (Embedded)

Omgeving kan deel uitmaken van de cognitie. Deze is uitgebreid buiten het lichaam (Extended)

Cognitie is altijd door en door lichamelijk en interactief (Enactive)

4E-Cognitie

Embodied - Embedded - Extended - Enactive

Belichaamd - Ingebed - Uitgebreid - Enactief

Het is geen gezamenlijke groep die dezelfde ideeën hebben maar...

... het zijn ook geen afgebakende theorieën.

Nog volop in ontwikkeling

Extended cognition

Uitgebreide cognitie

We hebben altijd al gebruik gemaakt van (externe) hulpmiddelen bij het uitvoeren van denkprocessen (natural born cyborg).

Externe hulpmiddelen beïnvloeden ons denken actief. Denkvermogen breidt zich uit buiten het lichaam.

We denken met ons hele lichaam én de materiële hulpmiddelen die daarbij gebruiken.

Andy Clark & David Chalmers

Extended cognition

We maken bij het denken gebruik van allerlei externe hulpmiddelen. Deze hulpmiddelen zijn onderdeel van ons denkvermogen.

Ons denkvermogen breidt zich uit buiten het individuele organisme (extensie)

Clark & Chalmers

Primaire tekst - De uitgebreide geest

Epistemisch handelen: 

kennis en handelen, denken en doen en geest en lichaam zijn met elkaar verstrengeld.

Kritiek op cognitivistisch internalisme:  

verklaren van ons handelen via input, innerlijke processen en output maakt het nodeloos ingewikkeld.

Toch affiniteit met computationalisme: 

gebruik termen als 'informatie', 'een taak uitvoeren' en 'verwerkingen'.

Gedachte-experiment

• Inga en Otto gaan naar het Museum of Modern Art
  
• Inga weet uit haar hoofd waar het museum is
• Otto heeft alzheimer en gebruikt een notitieboekje
• Functioneren Inga's geheugen en Otto's boekje op dezelfde manier?

Werkt Otto's notitieboekje inderdaad hetzelfde als Inga's geheugen?

Ja

Nee

Eindterm 9

De kandidaten kunnen de opvattingen van Lakoff & Johnson, Vroon & Draaisma, Swaab, Dreyfus, Clark & Chalmers en O’Regan, Myin & Noë (hierna; Noë)) over de vraag hoe wetenschap en techniek het mensbeeld veranderen uitleggen, vergelijken, toepassen en evalueren.

Daarbij kunnen zij de volgende standpunten betrekken:

• dat taal uitdrukt uit hoe we met ons lichaam in de wereld staan (Lakoff & Johnson);
• dat mensbeelden historisch contingent zijn (Vroon & Draaisma);
• dat mensen hun brein zijn en het brein als een computer is (functionalistisch cognitivisme, Swaab) en de evaluatie hiervan (Dreyfus, connectionisme);
• dat mensen niet alleen met hun brein denken, maar ook met hun lichaam in een omgeving (4E-cognitivisme, Clark & Chalmers en Noë).

Eindterm 12

De kandidaten kunnen uitleggen en evalueren dat volgens 4E-vertegenwoordigers, Clark & Chalmers en Noë mensen niet alleen denken met hun brein, maar ook met hun lichaam in een omgeving.

Daarbij kunnen zij betrekken:
• de begrippen ‘embodied’, ‘extended’, ‘embedded’, ‘enactive’, ‘cognitieve extensies’ en ‘sensomotorisch lichaam’;
• een uitleg van de kritiek van 4E-vertegenwoordigers op de functionalistische cognitivisten;
• een uitleg van het argument van 4E-vertegenwoordigers dat denken belichaamd is (embodied);
• een uitleg van het argument van 4E-vertegenwoordigers dat denken is ingebed in de omgeving (embedded);
• een uitleg met tekstfragment 5 van Clark & Chalmers’ argument dat ons denken uitgebreid is buiten ons lichaam (extended);
• een uitleg met tekstfragment 6 van Noë’s argument dat denken een handeling van het bewegende, voelende lichaam in interactie met de omgeving is (enactive).