H5. Europa zoekt markten

H5. Europa op zoek 

naar markten

Welke oorzaken en gevolgen hebben de zoektocht naar nieuwe markten van 1870-1914?

De docent vertelt dat de leerlingen het vandaag over het imperialisme gaan hebben. De leerlingen kunnen aan het einde van de les 3 oorzaken van het imperialisme opnoemen en 2 gevolgen opnoemen van het imperialisme. Zowel 1 voor het moederland als voor de koloniale gebieden zelf.

Dagboek deel 4: Europa op zoek naar markten

Dagboekdeel 4: 

In het vierde deel van je dagboek ga je schrijven over de na 1850 veranderende verhoudingen tussen West-Europa en de gebieden in Afrika en Azië.

Je schrijft nog steeds vanuit de perspectief van een fabrieksarbeider van jou eigen leeftijd. In de fabriek waar je werkt worden verschillende grondstoffen gebruikt die niet uit Europa komen, maar uit koloniale gebieden. Je gaat schrijven over hoe deze producten(zoals jute en katoen) worden verwerkt in de fabriek. Ook schrijf je over de herkomst van de gebruikte grondstoffen en de hiermee verbonden veranderingen in de verhoudingen tussen Europa en de koloniale gebieden in Afrika en Azië.

- Is het gelukt?

- Zijn er nog vragen? Hulp nodig?

- Hoe vinden jullie het tot nu toe?

- Begrijpen jullie de stof?

De docent laat dit filmpje van Zondag met Lubach zien aan de leerlingen. Na het filmpje vraagt de docent de leerlingen wat ze nog weten over hoe er gehandeld werd tussen Europese "Moederlanden" en hun koloniën. En haalt hiermee de (voor)kennis van al eerder behandelde stof op bij de leerlingen die ze in deze les nodig zouden hebben voor het beantwoorden van de hoofdvraag.  

Kolonialisme VS Modern imperialisme

Kolonialisme

Tijd: 16e eeuw tot 19e eeuw

Doel: Handel drijven(vooral in kustgebieden)--> Economische winst behalen

- Hoofdzaakelijk handelsposten gesticht.

- Beperkte migratie naar kolonie

VS

Modern imperialisme:

Tijd: 1870-1914

Doel:  Het vergroten van het eigen territorium en uitbreiding van de eigen machtssfeer

(uitbreiden naar binnenland)

- Moederland dringt politieke en culturele structuren op

- Steeds meer migratie naar kolonie

De docent legt hier uit wat het verschil is tussen het oude kolonialisme(imperialisme) en het modern-imperialisme. Dit doet de docent aan de hand van deze dia en zegt dit nog beter uit te leggen aan de hand van de situatie die zich heeft voorgedaan in Afrika. 

Strijd om Afrika:

Voor 1880:

- Handelsposten aan de kust

- Koloniën voor economisch gewin

- Weinig bekent over binnenland 

 

Vanaf 1880:

-  De Industriële Revolutie komt op gang in Europa

- Engelsen, Fransen, Duitsers, Italianen en Belgen lieten hun oog op delen van Afrika vallen 

Strijd om Afrika:

- Spanningen liepen erg hoog op in Europa

- De Duitse kanselier Bismarck organiseerde in 1884-1885 de Conferentie van Berlijn 

- Europese landen verdelen Afrika onder elkaar

Rollenspel: Conferentie van Berlijn

Wat is de bedoeling?:

Jullie gaan in groepjes(3) van 5 personen elk een land vertegenwoordigen bij de Conferentie van Berlijn. Elk groepje representeert een land met zijn eigen belangen en eisen. Jullie gaan Afrika onder 6 landen verdelen, waarvan België, Portugal en Spanje niet bij de discussie meedoen. Kijk goed naar jullie eisen en probeer zo samen eruit te komen.

 Na goed jullie eisen gebestudeerd te hebben gaan jullie een pleidooi houden van ongeveer 2 min over waar jullie een stuk van Afrika willen hebbben als kolonie(zie werkblad).

 De docent is de conferentie leider die de Conferentie van Berlijn in goede banen leidt.

 Succes met het verdelen van Afrika.

De docent legt hier uit wat de bedoeling is van de werkvorm. En stuurt per mail naar elk groepje de motieven en eisen van elk land, zodat elk groepje zich goed kan voorbereiden(10 min) om het pleidooi te houden van ongeveer 2 min.

Bij deze dia gaat de docent de groepjes hun pleidooi houden. Nadat ieder groepje zijn pleidooi heeft gehouden laat de docent de verschillende landen met elkaar onderhandelen over de verdeling van Afrika. De docent houdt de groepjes/landen onder controle zodat er geen ruzie gaat ontstaan. Uiteindelijk zou er een verdeling op de dia ontstaan van Afrika.  De docent heeft hier een sturende en bemiddelende rol.

Dit zou via een teams-vergadering kunnen worden gehouden i.v.m. corona-maatregelingen. Elke groepje zou bijvoorbeeld via whatsapp-call kunnen overleggen met zijn teamgenoten 

Is er bij het verdelen van Afrika ook rekening gehouden met de inheemse bevolking, met de wil van Afrika?

Bij deze dia komt de twist. De docent vraagt eerst aan de leerlingen wat hun is opgevallen bij het verdelen van Afrika in een kleine schaal. En daarna vraagt de de docent aan de leerlingen of zij bij het verdelen van Afrika ook rekening hebben gehouden met de mening van de Afrikaanse bevolking, de Afrikaanse stammen, in het kort met de wil van Afrika. Na een aantal leerlingen hierover gehoord te hebben gaat de docent over tot het uitleggen van de onderstaande informatie:

Groot probleem was echter dat er niet gekeken werd naar stamverschillen. Door de nieuwe grenzen kwamen allerlei vijandige stammen in hetzelfde gebied te wonen, wat op termijn tot talloze burgeroorlogen leidde. Tot op de dag van vandaag zorgt deze etnische verdeeldheid voor conflicten in Afrika. Er werd dus niet gekeken naar de inheemse bevolking. Alles draaide om de Europese landen die een kolonie in het bezit wouden krijgen.

Wat hebben we vandaag geleerd?

Huiswerk voor de volgende les:

Dagboek deel 5: Het Rode Spook

In het vijfde deel van het dagboek ga je schrijven over de belangengroep die de positie van de arbeider wouden verbeteren en de belangengroep die de positie van de fabrikanten verdedigden. – Je vertelt als arbeider over hoe het in de fabriek eraan toe gaat(kort). Hoe jou werkdagen eruit zien en onder welke omstandigheden je moet werken. Waarna er wordt geschreven over welke belangengroep er voor jou is en wat deze belangengroep de arbeider doet.

– Je gaat vervolgens schrijven vanuit het perspectief van een fabrikant. In dit stuk ga je vertellen waarom je de mensen onder deze omstandigheden laat werken, hoe je werk eruit ziet en hoe je werkdag er over het algemeen uitziet.

– Je gaat, na beide perspectieven te hebben beschreven, vanuit het perspectief van de arbeider schrijven hoe jij kijkt naar de verschillen en wat jij ervan vindt.