Жылулық қозғалыс, броундық қозғалыс, диффузия

Жылулық қозғалыс, броундық қозғалыс, диффузия

8.3.1.1 – молекула-кинетикалық теорияның негізгі қағидаларын дәлелдейтін мысалдар келтіру және тәжірибені сипаттау

Топ 1: Жылулық қозғалыс.

Тапсырма:

• Келесі экспериментті орындаңыз және оның нәтижелерін талқылаңыз:

Эксперимент:

• Бір стақан ыстық суға және бір стақан суық суға әрқайсысына қант түйірін салыңыз.

• Қанттың еруін бақылаңыз.

Талқылау сұрақтары:

1. Қант қай стақанда тез ериді? Неліктен?

2. Бұл эксперимент жылулық қозғалыстың молекулалардың қозғалыс жылдамдығына қалай әсер ететінін қалай көрсетеді?

Топ 2: Броундық қозғалыс

Тапсырма:

• Микроскоп арқылы су тамшысындағы ұсақ түйіршіктердің қозғалысын бақылау.

Қажетті құралдар:

• Микроскоп, Су тамшысы,Ұсақ түйіршіктер (мысалы, крахмал,т.б. ұнтағы)

Нұсқаулық:

1. Су тамшысына ұсақ түйіршіктер қосыңыз.

2. Микроскоп арқылы түйіршіктердің қозғалысын бақылаңыз.

3. Бақылау нәтижелерін жазыңыз және броундық қозғалысты түсіндіріңіз.

Талқылау:

• Ұсақ түйіршіктердің қозғалысы қалай сипатталады?

• Бұл қозғалыстың себебі неде?

Топ 3: Диффузия

Тапсырма:

• Су стаканына тамызылған бояу тамшысын бақылау.

Қажетті құралдар:

• Су, стакан, тамшы бояу

Нұсқаулық:

1. Суға бояу тамшысын тамызыңыз.

2. Бояудың судың ішінде қалай таралатынын бақылаңыз.

3. Бақылау нәтижелерін жазыңыз және диффузия процесін түсіндіріңіз.

Талқылау:

• Бояу суға қалай таралады?

• Бұл процеске қандай факторлар әсер етеді?

Жұптық жұмыс

1-жұп: Бір оқушы диффузия процесінің мысалын сипаттайды, ал екінші оқушы оның негізінде тұрған заңдарды түсіндіреді.

2-жұп: Бір оқушы жылулық қозғалыстың агрегаттық күйлердегі ерекшеліктерін сипаттайды, ал екінші оқушы мысалдар келтіреді.

Денелер температурасының өзгеруіне байланысты құбылыстар

1. Жылулық
2. Химиялық
3. Электрлік
4. Магниттік

Броундық қозғалыс дегеніміз

1. Диффузиялық қозғалысы
2. қатты денелердегі бөлшектердің жылулық қозғалысы
3. сұйықтардағы , газдардағы қалықтаған бөлшектердің жылулық қозғалысы

Молекулалардың ретсіз қозғалысы қалай аталады?

1. Броундық қозғалыс.
2. Бөлшектер қозғалысы
3. Атомдар қозғалысы
4. Жылулық қозғалыс.

Диффузия дегеніміз не?

1. Сұйықтың булануы
2. Заттардың молекулалары-ның өзара ену құбылысы
3. Газдардың конденсациясы
4. Дененің қатты күйге өтуі

Броундық қозғалыстың себебі неде?

1. Жарықтың әсері
2. Молекулалардың бейберекет қозғалысы
3. Магниттік әсер
4. Ауа қысымы

Броундық қозғалыс қандай температурада байқалады?

1. Тек жоғары температурада
2. Тек төмен температурада
3. Кез келген температурада
4. Тек 0 градус Цельсийде

Броундық қозғалыстың мысалы қандай?

1. Металдың магниттелуі
2. Электр тогының өтуі
3. Шаң бөлшектерінің ауада қозғалысы
4. Жарықтың шағылуы

Иә/Жоқ тапсырмалары

1. Жылулық қозғалыс тек газдарда болады.

1. Иә
2. Жоқ

2. Броундық қозғалыс сұйықтарда және газдарда байқалады.

1. Иә
2. Жоқ

3. Броундық қозғалыс тек жоғары температурада болады.

1. Иә
2. Жоқ

4. Броундық қозғалыс молекулалардың жылулық қозғалысының нәтижесінде пайда болады

1. Иә
2. Жоқ

5. Броундық қозғалыс тек суда байқалады

1. Иә
2. Жоқ

6. Диффузия тек сұйықтарда болады

1. Иә
2. Жоқ

wordwall.net

www.vascak.cz

www.vascak.cz

www.vascak.cz

1. Жылулық қозғалыс дегеніміз не?

2. Жылулық қозғалыстың заттың күйіне қалай әсер ететінін түсіндіріңіз. Қатты, сұйық және газ күйіндегі молекулалардың қозғалысы туралы жазыңыз.

3. Молекулалардың қозғалыс жылдамдығы температураға қалай байланысты?

4. Броундық қозғалыс дегеніміз не?

5. Бұл қозғалысты алғаш кім және қашан байқады?

6. Диффузия дегеніміз не?

7. Диффузияның күнделікті өмірде кездесетін мысалдарын келтіріңіз.

8. Диффузияның жылдамдығына қандай факторлар әсер етеді?