Hoofdstuk 13.1 gaswisseling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 4

 13.1: Een constant inwendig milieu

Leerdoelen 13.1: Een constant inwendig milieu

• De leerling kan beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd.
• De leerling kan bij de drie processen: opname, opslag en uitscheiding, minimaal één voorbeeld benoemen dat bij de mens betrokken is bij het handhaven van een constant inwendig milieu.

Inwendig milieu: Weefselvloeistof en bloedplasma

Uitwendig milieu: Lucht in longen en inhoud darmkanaal

Inwendig milieu:

• De samenstelling van het inwendige milieu wordt constant gehouden  door opname, opslag en uitscheiding van stoffen.
  
• Hormonen, zintuigen en zenuwcellen spelen hierin een belangrijke rol

Welk orgaan/weefsel doet aan uitscheiding?

1. Spieren
2. Onderhuids bindweefsel
3. Nieren
4. Geel beenmerg

Het inwendig milieu constant houden

Opname

Bijvoorbeeld:

• Darmkanaal: opname voedingsstoffen
• Longen: opname van zuurstof

 

Een tekort aan bepaalde stoffen wordt voorkomen, doordat regelmatig stoffen worden opgenomen uit het uitwendige milieu

Opslag

• In lever: glucose, mineralen, vitamines
• In spieren: glucose                                                                                   (wordt omgezet in glycogeen)
• Onder de huid: vet 
• In geel beenmerg (pijpbeenderen): vet
  

Stoffen waarvan een teveel aanwezig is in het inwendige milieu, worden in bepaalde organen opgeslagen

Uitscheiding

• Nieren: water en afvalstoffen 
• Lever: afvalstoffen
  
• Longen: koolstofdioxide

Overtollige en/of schadelijke stoffen worden aan het inwendige milieu onttrokken en uit het lichaam verwijderd

Waar liggen de eilandjes van Langerhans?

1. In de huid
2. In de alvleesklier
3. In de lever
4. In de nieren

Eilandjes van Langerhans

Alvleesklier

Produceert insuline en glucagon.

Niet op te slaan in lichaam

Wel op te slaan in lichaam

Regelen het glucose gehalte van het bloed. Het glucose gehalte wordt zo constant gehouden.

Glucosegehalte

Adrenaline

Concentratie glucose in bloed	Insuline concentratie	Glucagon concentratie
Hoog
Laag

Stijgt

Stijgt

Daalt

Daalt

Wat hebben we geleerd?

1. Welke drie processen zorgen voor het constant houden van een inwendig milieu?
2. Hoe heten de klieren die hormonen maken in de alvleesklier?
3. Welke hormonen maken deze klieren?
4. Wanneer maken de Eilandjes van Langerhans insuline aan?

Zelfstandig werken

Opdrachten maken van basisstof 13.1 tot 11:15