V5 introductie Renaissance

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Renaissance

geïnspireerd door de

 klassieke oudheid

In de Renaissance stond de mens centraal.
Met een moeilijk woord noem je dat:

1. estheticisme
2. classicisme
3. theocentrisme
4. antropocentrisme

Nederland heette in de 16e-17e eeuw:

1. Nederland
2. Bataafse Republiek
3. Republiek der Verenigde Nederlanden
4. Republiek der Nederlanden

Translatio, imitatio en aemulatio zijn termen die horen bij

1. sonnetten
2. toneel
3. pamfletten
4. Statenbijbel

nabootsen

wedijver

overdracht

De belangrijkste ontdekking voor de kunst en wetenschap was:

1. ontdekking microscoop
2. tijdsmeting op zee
3. cartografie
4. boekdrukkunst

Gutenberg 1400-1468

D.m.v. de boekdrukkunst konden nieuwe opvattingen snel door Europa verspreid worden.

Bv. hervormers van de kerk

Erasmus. Luther en Calvijn

Bv. Niet meer een feodale vorst maar een nobele regent die met verstand en instemming het volk regeert

Bv. De stad is het middelpunt  van de neo-classistische cultuur en bouwkunst

Wat was het grote bezwaar tegen de Roomse Katholieke kerk volgens Luther?

1. De evolutietheorie
2. het aanbidden van heiligen
3. de bemiddeling met de relatie tot God
4. de paus als hoofd van de kerk

esthecisme

schoonheid

regelmatige versvorm en stilistische kwaliteiten

ode, Anakreontische lyriek, arcadische poezie en emblemata, epigrammen(puntdichten)

Wat betekent humanisme in de 17e eeuw?

Noem twee grote namen van het Nederlands humanisme

Erasmus                     Coornhert

vrije wil

eigen kracht

redelijkheid

Wie nooit twijfelt,

leert niets

Spinoza en Hugo de Groot

De Bijbel is mensenwerk

Rechtsregels mbt oorlog, vrede en zeerecht

Toneel is ZIEN

nuttig en aangenaam\(utile e dulce

• tragedie/ treurspel
• komedie/ blijspel
• klucht

3 eenheden van tijd, plaats en eenheid van handeling

Theaters

De Nederduitse Academie (Coster en Hooft)

houten theater (Warenar)

Schouwburg 1638(Jacob van Campen)=kijkplaats

opbrengst voor de armen

opening: Gijsbrecht van Aemstel(Vondel)

verschil van opvatting Vos en Vondel

Vos=spektakel Vondel=beeldende taal

Tesselschade, Van Schurman, Verwers, Keijsers en Questiers zijn uitgegumd in de geschiedenis van het toneel