Les 9.4 Ongewenste ionen verwijderen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Les 9.3 Ongewenste ionen verwijderen

Planning

• Nakijken 3 en 4 (blz 202)
• Maken: 5 t/m 11 (blz 202)
• Nakijken: 5 t/m 11 (blz 202)
• Les 9.4 Ongewenste ionen verwijderen
• Opdrachten maken

Zoutoplossingen 

bij elkaar voegen

Nakijken 3 en 4 (blz 202)

3

• a) een neerslagreactie

• b) geen neerslagreactie

• c) een neerslagreactie

4

• a) Zn²⁺ en OH^-

4

• a) Zn²⁺ en OH^-
• b) 

4

• a) Zn²⁺ en OH^-
• b)

• c)

Er zijn meerdere ionen goed, zolang er maar een vast zout ontstaat, en
dat is zinkhydroxide

4

• d) Er zijn hier meerdere antwoorden goed. Eén zoutoplossing moet in ieder geval het zink-ion bevatten en de andere zoutoplossing het hydroxide-ion. In het voorbeeld van vraag c: zinknitraatoplossing en kaliumhydroxide-oplossing

Maken 5 t/m 11 (vanaf blz 202)

5

• a) Bijvoorbeeld: ijzer(II)nitraatoplossing en ammoniumsulfide-oplossing. Er zijn hier meerdere antwoorden goed. Eén zoutoplossing moet in ieder geval het ijzer(II)-ion bevatten en de andere zoutoplossing het sulfide-ion.
• b) Fe²⁺(aq) + S²⁻(aq) --> FeS(s)
• c) In het voorbeeldantwoord bij vraag a zijn dat het nitraat-ion en het natrium-ion.

6

• a) Bijvoorbeeld: magnesiumnitraatoplossing en natriumfosfaatoplossing. Er zijn hier meerdere antwoorden goed. Eén zoutoplossing moet in ieder geval het magnesium-ion bevatten en de andere zoutoplossing het sulfaat-ion
• b) 3 Mg²⁺(aq) + 2 PO₄³⁻(aq) --> Mg₃(PO₄)₂(s)
• c) Voor het verwijderen van een vaste stof uit een suspensie gebruik je de scheidingstechniek filtreren of bezinken en voorzichtig afschenken.

7

• a) B
• b) ammoniak
• c) 2 NaHCO₃ --> Na₂CO₃+ CO₂ + H2O

7

• d) 

7

• e) CaCl₂

8

• a) Bijvoorbeeld: zinknitraatoplossing en natriumfosfaatoplossing. Er zijn hier meerdere antwoorden goed. Eén zoutoplossing moet in ieder geval het zink-ion bevatten en de andere zoutoplossing het fosfaat-ion.
• b) 3 Zn²⁺(aq) + 2 PO₄³⁻ (aq) --> Zn₃(PO₄)₂ (s)
• c) uit zinkfosfaat, Zn₃(PO₄)₂ (s)
• d) uit een oplossing van natrium-ionen, Na⁺(aq), en nitraat-ionen, NO₃⁻(aq) (als je gebruik hebt gemaakt van een zinknitraatoplossing en een natriumfosfaatoplossing)

8

• e) Na⁺(aq) + NO₃⁻(aq) --> NaNO₃ (s)
• f) natriumnitraat

9

• a) 

• b) 3 Co²⁺(aq) + 2 PO₄³⁻(aq) --> Co₃(PO₄)₂(s)
• c) C
• d) natriumnitraat

10

• a) Bijvoorbeeld: een calciumnitraatoplossing en een natriumcarbonaatoplossing. Er zijn hier meerdere antwoorden goed. Je kunt uitgaan van een oplosbaar calciumzout en een oplosbaar carbonaatzout
• b) Ca²⁺(aq) + CO₃²⁻(aq) --> CaCO₃(s)
• c) Het residu bestaat uit het slecht oplosbare calciumcarbonaat.

11

• Zilver-ionen slaan niet alleen neer met carbonaat-ionen, maar met nog veel meer negatieve ionen. 
• In Binas kun je vinden waarmee zilver-ionen allemaal neerslaan. 
• Je kunt dus niet de conclusie trekken dat er carbonaat-ionen aanwezig zijn; het kunnen ook andere negatieve ionen zijn.

9.4 ongewenste ionen verwijderen

Schadelijke positieve ionen: zware metalen

• Cadmium tast lever en nieren aan
  
• Kwik tast zenuwstelsel en hersenfunctie aan
  
• Lood tast zenuwstelsel en hersenen aan en kan blindheid veroorzaken.

afvalwater: hoe lood-ion verwijderen? 

afvalwater: hoe lood-ion verwijderen? 

Stappenplan

• Stap 1: Bepaal het ion dat je wilt verwijderen.
  
• Stap 2: Zoek in Binas een ion dat daarmee samen een slecht oplosbaar zout vormt.
  
• Stap 3: Maak met het ion uit stap 2 een complete zoutoplossing door gebruik te maken van de oplosbaarheidsregel.
  
• Stap 4: Verwijder het ontstane slecht oplosbare zout door de scheidingstechniek filtreren of door bezinken en voorzichtig afschenken.

Voorbeeld: hoe fosfaationen verwijderen? 

Voorbeeld: hoe fosfaationen verwijderen? 

Maken: 3, 4, 6, 7, 9 en 10 (blz 213)

3

• C 

4

• D

6

• a) Kwik-ionen zijn ionen van het zware metaal kwik. Kwik is een giftige stof.
• b) Kim moet het zout natriumcarbonaat gebruiken. Bariumcarbonaat lost niet op in water, dus kun je het niet gebruiken om kwik-ionen te verwijderen.
• c) Na₂CO₃(s) --> 2 Na⁺(aq) + CO₃²⁻(aq)
• d) Hg²⁺(aq) + CO₃²⁻(aq) --> HgCO₃(s)
• e) filtreren of bezinken en afschenken. 

7

• C

9

• C

10

• Je wilt de nitraat-ionen verwijderen door een slecht oplosbaar nitraatzout te vormen. Aangezien de nitraat-ionen met geen enkel positief ion een slecht oplosbaar zout vormen, kun je nitraat-ionen niet met behulp van een neerslagreactie verwijderen.