internethelden: doe je iets of doe je niets 2

• Studielessen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Thema 4

Lespakket over online veiligheid en digitaal burgerschap

Met aardig doen

Over het nut van positief gedrag

kom je verder

Met aardig doen kom je verder

Doe je iets of doe je niets?

Vandaag

Quizvragen over vorige les en we kijken vooruit naar de nieuwe les.

Online vriendschappen: hoe ga je ermee om?

Filmpjes: Haataccounts/Nettiquete

Wat is nettiquete? Kies het beste antwoord.

1. Aardig zijn op internet
2. Gedragsregels voor internet
3. Gedragsregels

Wat wordt bedoeld met vrijheid van meningsuiting?

1. Je mag alles zeggen wat je wilt
2. Je mag alles zeggen maar niemand kwetsen of discrimineren
3. Je mag alles zeggen, ook iemand beledigen
4. Je bent zelf verantwoordelijk dus het is aan jou wat je zegt

Wat wordt bedoeld met haatzaaien?

1. Heel kwaad op iemand worden
2. Mensen aanmoedigen om geweld te gebruiken en mensen uit te sluiten
3. Andere mensen aanzetten om kwaad op anderen te worden
4. Mensen aanmoedigen om anderen te discrimineren

Doe je iets of doe je niets?

Met aardig doen kom je verder

• Hoe kun je online op een ander reageren? 

• Je bent zelf verantwoordelijk en je moet je aan de wet houden.
• Mag je alles zeggen op internet?

• Kunnen mensen ook te aardig zijn op internet?

Lesdoelen

Welke regels moet je aanhouden op internet? Nettiquete

Met aardig doen kom je verder

De vrijheid van meningsuiting is de vrijheid van burgers hun overtuigingen te uiten, zonder controle vooraf door de staat. Het is een belangrijk grondrecht in elke democratie. De vrijheid van meningsuiting kent wel een aantal grenzen. Als een persoon of organisatie die grenzen overschrijdt, kan de rechter beslissen dat zijn vrijheid moet worden ingeperkt.

Wat wordt bedoeld 

met Vrijheid van meningsuiting?

Doe je iets of doe je niets?

is de vrijheid om je te uiten zonder dat de regering dat controleert. Die vrijheid kent wel grenzen, als je daaroverheen gaat, kan de rechter beslissen of het juist of onjuist was wat iemand deed.

Je mag bijv. niemand discrimineren. 

Leg uit wat ‘vrijheid van meningsuiting’ is.

Definitie: “De vrijheid van meningsuiting is de vrijheid van burgers hun overtuigingen te uiten, zonder controle vooraf door de staat. Het is een belangrijk grondrecht in elke democratie. De vrijheid van meningsuiting kent wel een aantal grenzen. Als een persoon of organisatie die grenzen overschrijdt, kan de rechter beslissen dat zijn vrijheid moet worden ingeperkt.”

Bron: Raad voor de rechtspraak.

Met aardig doen kom je verder

Haatzaaien is aanzetten tot haat tegen of discriminatie van mensen of gewelddadig optreden tegen persoon of goed van mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun geslacht, hun hetero- of homoseksuele gerichtheid of hun lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap. 

Haatzaaien is strafbaar; je kunt er tot twee jaar gevangenisstraf voor krijgen.

Wat wordt

bedoeld met

haatzaaien?

Doe je iets of doe je niets?

is mensen aanzetten om geweld te gebruiken, te discrimineren enz.

Je mag dus nietmand uitsluiten vanwege godsdienst, ras, geslacht , lichamelijke beperkingen enz.

Leg uit wat haatzaaien (of ‘aanzetten tot haat, discriminatie of geweld’) betekent, en welke (strafbare) uitingen er nog meer zijn die de vrijheid van meningsuiting beperken.

Er is dus vrijheid van meningsuiting, maar dat betekent niet dat je zomaar álles mag zeggen. Je mag bijvoorbeeld nooit iets beledigends of discriminerends zeggen. Dat is strafbaar. Ook haatzaaien, waar het tegenwoordig vaak over gaat, is strafbaar.

Definitie: haatzaaien is “aanzetten tot haat tegen of discriminatie van mensen of gewelddadig optreden tegen persoon of goed van mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun geslacht, hun hetero- of homoseksuele gerichtheid of hun lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap”. 

Bron: Wetboek van Strafrecht.

Haatzaaien is strafbaar; je kunt er tot twee jaar gevangenisstraf voor krijgen.

Vier gebeurtenissen

Je krijgt straks drie gebeurtenissen te zien waarop anderen reageren op internet of op internet iets posten.

Is de reactie goed?

Is dat op het randje?

Kan het echt niet?

Laat het weten. We bespreken de gebeurtenissen met elkaar.

Dit is prima

Dit kan 

écht niet 

Dit is op 

het randje

Met aardig doen kom je verder

Mike is nieuw in het voetbalteam. Hij doet erg zijn best, maar hij heeft nog niet zo'n goede balbeheersing. De trainer stelt hem op in de verdediging. Mike's team verliest die dag met 4-0. Sjoerd post op zijn account: verloren met 4-0, met dank aan Mike!

Dit is prima

Dit kan 

écht niet 

Dit is op 

het randje

Met aardig doen kom je verder

Shanti heeft een filmpje geplaatst van Milou die struikelt over een paaltje. Milou maakt een hele rare buiteling en je hoort Shanti op de achtergrond keihard lachen (achteraf bleek dat Milou er alleen wat blauwe plekken aan over had gehouden). 
Jordy ziet het filmpje en deelt het deelt het in de groepsapp van de klas.

Dit is prima

Dit kan 

écht niet 

Dit is op 

het randje

Met aardig doen kom je verder

Een oude vriend van de basisschool heeft zijn profielfoto veranderd in een hakenkruis. Hij plaatst daar een aantal plaatjes die hij zelf heeft gemaakt, met teksten als “rot op” bij een foto van een meisje met een hoofddoek.

Rond dit deel af na deze laatste situatie door te vragen naar de eigen ervaringen van leerlingen. 

• Zouden ze zelf wat willen doen als ze zulke gevallen tegenkomen die we net besproken hebben? Als ze iets zouden willen doen, wat dan?
• Moeten anderen eventueel iets doen en wat dan? Moet bijvoorbeeld een posting verwijderd kunnen worden en zo ja, wie is daar dan verantwoordelijk voor?

Bespreek tot slot hoe de discussie in deg groepjes verliep (als klas in kleine groepjes heeft laten werken). Vraag of iemand nog iets gehoord heeft waar hij zelf niet niet eerder aan gedacht had. Of vraag wie zijn oordeel heeft veranderd door de discussie in het groepje, bijv. omdat hij rekening wilde houden met het feit dat iemand anders gekwetst was.  

Dit is prima

Dit kan 

écht niet 

Dit is op 

het randje

Met aardig doen kom je verder

Meneer Buisman is de nieuwe docent Nederlands. Hij heeft net zijn studie afgerond en geeft voor de eerste keer les aan T2B.  Meneer Sikkema weet nog niet hoe het precies op het Nassau college werkt. Ook heeft hij nog wat moeite met orde houden. Evelien plaatst een meme over meneer Sikkema op Instagram. Jim stelt voor in een reactie om hem vanaf nu allemaal meneer Stikkenmaar te noemen.

Eens of niet?

Zodirect zie je een stelling (=een zin waarover je van mening kunt verschillen).

Geef digitaal aan of je het ermee eens bent of niet en ga daarna links (eens) of rechts (oneens) in het lokaal te gaan staan.

Daarna bespreken we waarom jullie het wel of niet eens zijn.

Vervolgens bekijken we een filmpje waarin duidelijk wordt of mensen meer op social media durven dan in het echt.

Het is online moeilijker om aardig te doen dan offline

Regels voor Whatsapp

We verzinnen met elkaar regels wat wel of niet kan via Whatsapp. Schrijf dit eerst voor jezelf op (open daarvoor Google Docs) en bespreek dat op mijn teken met elkaar.

Zie volgende slide.

WhatsHappy

1 Individueel: 

 Schrijf vijf afspraken op over wat je wel en niet moet doen als je wilt Whatsappen (fatsoensregels of etiquette).

2 In groepjes: 

 Bespreek jullie afspraken en kies welke jullie het belangrijkste vinden. Noteer deze drie gezamenlijke afspraken op je vel papier. 

3 Discussie: 

 Welke regels vinden we als klas H1b het allerbelangrijkst 

Verzend of plaats geen berichten die kwetsend, obsceen, discriminerend of haatdragend zijn voor een ander persoon, een groep of de school.

Gedraag je online zoals je dat 

ook binnen (en buiten) de school hoort te doen.

Toon respect:

Publiceer geen foto's, filmpjes, geluidsfragmenten, tweets waarmee je jezelf en/of anderen 

in de problemen kunt brengen.

Publiceer alleen afbeeldingen 

en geluidsopnamen als de mensen die erop staan dat goed vinden.

Denk na over afbeeldingen: 

Met aardig doen kom je verder

• We leven in een vrij land, waarin we vinden dat je veel moet kunnen zeggen. Maar daar zijn wel grenzen aan. Die worden niet alleen bepaald door de wet maar ook door onszelf, in de vorm van fatsoensregels. We noemen dat dan ‘nettiquette’ (de etiquette op het net).

• Je bent altijd zelf verantwoordelijk voor de gevolgen van je gedrag. Ook je online gedrag. En óók als je je berichten anoniem plaatst.

Samengevat

Doe je iets of doe je niets?

Sluit af met een motiverende aanmoediging: hoe jullie elkaar online behandelen, heeft invloed op de manier waarop jullie generatie de online cultuur bepaalt. Verander de wereld, begin bij jezelf ...