Week 3 Huidaandoeningen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Huidaandoeningen

Inhoud

• Oorzaak huidaandoeningen
• Soorten huidaandoeningen
• Behandeling

• eczeem
• psoriasis
• smetten
• wondroos
  
• incontinentieletsel (IAD)
• decubitus
• gordelroos
• schurft
• netelroos
• ouderdomsvlekken
  
• melanoom

Observatiepunten huid

Oorzaken huidaandoeningen

- bacterie

- virus

- schimmel

- parasiet

Welke aandoeningen worden veroorzaakt door virussen?

-Koortsblaasje (herpes simplex)

-Koortslip (herpes labialis)

-Gordelroos (herpes zoster)

-Wratten (verrucae)

-Jeugdwratten (verrucea juvinalis)

-Waterwratjes (moluscum contagiosum)

-Hepatitis B

-AIDS

Huidafwijking door virussen

• Gordelroos/ herpes zoster
• Koortslip/ herpes labialis 
• Koortsblaasje/herpes simplex
• Wratten / verruca
• Waterwratten/ molluscum

Ziekte door virussen: Hepatitis A,B, C en HIV en Aids

Parasieten

Een parasiet is een organisme  dat zich ten koste van een ander organisme waarmee hij samenleeft (de gastheer) in stand houdt en vermenigvuldigt

• Schurft/Scabies
• Luis
• Teek
  

Huidafwijkingen door schimmel

Dermatomycosen zijn huidschimmels en veroorzaken verschillende huidaandoeningen

Voetschimmel

Tinea Pedis 

Handschimmel

Tinea Manis

Gist 

Candida albicans

Schimmel op lichaam

Ringworm

Tinea Corporis

Door welke ziekteverwekker wordt
zwemmerseczeem veroorzaakt?

1. bacteriën
2. schimmels
3. parasieten
4. virus

Door welke ziekteverwekker wordt een wrat veroorzaakt?

1. bacteriën
2. schimmels
3. parasieten
4. virus

Welke klachten zie je bij eczeem?

roodheid, schilfering, warmte, zwelling, rode bultjes, vochtblaasjes, vochtafscheiding (“natten”), korstjes en krabeffecten. Deze verschijnselen kunnen naast en na elkaar aanwezig zijn.

Eczeem

Eczeem is een ontstekingsreactie van de huid. 

Uw huid is rood en schilferig en kan hevig jeuken als u eczeem heeft. Bij nat eczeem zitten er ook kleine bultjes en vochtblaasjes op uw huid; als deze kapot gaan, komt er vocht uit. Uiteindelijk kan uw huid ruw worden op de aangedane plek.

roodheid, schilfering, warmte, zwelling, rode bultjes, vochtblaasjes, vochtafscheiding (“natten”), korstjes en krabeffecten. Deze verschijnselen kunnen naast en na elkaar aanwezig zijn.

Soorten eczeem

Acuut eczeem

Roodheid, zwelling, vochtblaasjes, natten en krabeffecten. Daarna drogen de blaasjes in tot korstjes, gaat de huid schilferen en neemt de roodheid af.

Chronisch eczeem

Roodheid neemt af, schilfering neemt toe en de huid is wat dikker. De huidlijnen worden grover dan normaal. In de stugge en/of droge huid kunnen (pijnlijke) kloven ontstaan.

Atopisch eczeem/

constitutioneel eczeem

“neiging tot allergisch reageren”

Erfelijke aanleg

https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/atopisch-eczeem-constitutioneel-eczeem/

Baby's: dauwworm

Het atopisch eczeem vormt een onderdeel van het “atopisch syndroom” . Hieronder vallen ook astma (benauwdheid en piepen), hooikoorts (verstopte neus, tranende ogen, niezen) en voedingsallergie (bijvoorbeeld voor pinda’s of noten) Vaak heeft de patiënt één of meerdere familieleden met één of meerdere van deze vier ziektebeelden. Het is inmiddels duidelijk dat een kind met atopisch eczeem ook later klachten kan krijgen van hooikoorts, astma of voedingsallergie. Andersom is het ook mogelijk. Een kind die op jonge leeftijd al symptomen heeft van hooikoorts of astma kan later ook eczeem ontwikkelen.

Behandeling eczeem

• Droge huid of jeuk zonder huidafwijkingen: dagelijks smeren met vette crèmes of zalven is vaak voldoende.
  
• Mild tot matig ernstig eczeem: smeren met vette zalven, lichte corticosteroïden (hormoonzalven), koolteerzalven en/of calcineurineremmers, bijvoorbeeld Protopic®.
  

Contactallergie

• onedele metalen, zoals nikkel en cobalt (sieraden, cement (metselaarseczeem) en leer;
  
• geurstoffen, zoals die gebruikt worden in parfums en cosmetica, maar ook in industriële producten om onaangename geuren te maskeren;
  
• conserveermiddelen, gebruikt in producten die aan bederf onderhevig zijn, zoals cosmetica, handcrèmes en talrijke industriële producten;
  
• stoffen die in rubber zitten;
  
• lijmen;
  
• geneesmiddelen in zalven en zalfbestanddelen;
  
• planten;
  
• beroepsgebonden stoffen, zoals bestanddelen van haarverf en permanentvloeistoffen bij kappers

-Bij het ACUTE STADIUM zien we roodheid, zwelling, vochtblaasjes, natten en krabeffecten. Daarna drogen de blaasjes in tot korstjes, gaat de huid schilferen en neemt de roodheid af. Soms kunnen er zelfs hele grote pijnlijke blaren ontstaan.

Een bijzondere vorm is hierbij de “contact-urticaria” . Hierbij ontstaat na contact met de huid met een bepaalde stof bijna direct jeuk, roodheid en zwelling geeft. Deze directe reactie verdwijnt ook weer snel. Deze reactie ziet eruit als netelroos of galbulten.

Seborrhoisch eczeem

onscherp begrensde roodheid en meestal wat gelige fijne schilfering op de huid. De voorkeursplaatsen zijn de haargrenzen, de wenkbrauwen, de plooien naast de neus en in en achter de oren. Seborrhoïsch eczeem kan ook voorkomen op de wimpers (zgn. “ blefaritis squamosa” ) , tussen de borsten, de rugplooien en in de plooien (navel, onder de borsten, buikplooi, liezen, bilspleet, rond de anus). In de plooien is de schilfering door het zweten meestal verdwenen en is de huid alleen maar rood. 

Roos is ook een milde vorm ervan.

1. Behandeling van het behaarde hoofd.

– Losweken van eventuele schilfers. Hiervoor kan Loyon® oplossing worden gebruikt. Dit is een ontschilfermiddel op basis van de weekmakende stof dimethicon. Het dient voor een paar dagen tot een week op het behaarde hoofd iedere avond te worden ingemasseerd. Het middel moet men vervolgens de gehele nacht laten inwerken. Pas de volgende ochtend mogen de haren worden gewassen met een milde antiroosshampoo of met een teer bevattende shampoo.

– Anti-roos shampoos die seleniumsulfide, zinkpyrithion of ketoconazol bevatten. Dit zijn middelen die de gist Pityrosporum ovale terug dringen. en dienen 2 X per week te worden gebruikt.

– Corticosteroid lotions. Alleen voorgeschreven bij ernstig eczeem gepaard gaand met veel jeuk. Deze lotions of emulsies worden ‘s nacht voor het slapen gaan aangebracht op de afwijkigen. In de ochtend kunt u het haar uitwassen met een shampoo. Uw huidarts schrijft u meestal een teerbevattende shampoo voor, die niet alleen de ontsteking helpt afremmen maar ook jeukstillend werkt

2. Behandeling van onbehaarde huiddelen

Deze worden behandeld met crèmes die ketoconazol, corticosteroïden of een combinatie hiervan bevatten. Om bijwerkingen door langdurig gebruik van corticosteroïden te voorkomen zal de (huid)arts u adviseren om het gebruik van deze middelen na het verdwijnen van het eczeem te stoppen of te verminderen tot maximaal 3 dagen per week.

Behandeling eczeem

Ernstig eczeem: smeren met vette zalven, sterke corticosteroïden, eventueel in combinatie met lichte en donkere teerzalf, of lichttherapie.

Zeer ernstig eczeem: lichttherapie, medicatie of een kortdurende opname

Psoriasis

Onze huid vernieuwt voortdurend en oude huidcellen worden vervangen door nieuwe. De opperhuid bestaat uit hele kleine huidcellen die langzaam afsterven en afschilferen. Dit is normaal gesproken een proces waar niemand iets van merkt. Maar bij psoriasis is dit vervangingsproces verstoord en gaat het abnormaal snel. Zo ontstaan teveel huidcellen en deze krijgen niet de kans om volledig uit te groeien. De huid gaat daardoor zichtbaar afschilferen. In de psoriasis-huid is er sprake van ontsteking; de huid is namelijk dik en rood.

Psoriasis

Griekse woord “psore”, dat “schub” betekent. 

Rode vaak samenvloeiende plekken die bedekt zijn met dikke schubachtige schilfers

Emotionele stress, griep, keelontsteking (met streptokokken) en sommige medicijnen (lithium en zogenaamde beta-blokkers) kunnen psoriasis verergeren.

Behandeling: plaatselijke middelen, lasertherapie, lichttherapie, medicatie, huid vet houden met zalven/badolie, vitamine D.

Onze huid vernieuwt voortdurend en oude huidcellen worden vervangen door nieuwe. De opperhuid bestaat uit hele kleine huidcellen die langzaam afsterven en afschilferen. Dit is normaal gesproken een proces waar niemand iets van merkt. Maar bij psoriasis is dit vervangingsproces verstoord en gaat het abnormaal snel. Zo ontstaan teveel huidcellen en deze krijgen niet de kans om volledig uit te groeien. De huid gaat daardoor zichtbaar afschilferen. In de psoriasis-huid is er sprake van ontsteking; de huid is namelijk dik en rood. 

Corticosteroiden

Vitamine D

Combinatiepreparaat (Dovobet)

Teer

Oorzaak  smetten

 overgewicht, warmte, (overmatig) zweten, wrijving en incontinentie voor urine. 

 Een secundaire infectie met lokale huidbacteriën en schimmels verergert en onderhoudt de aandoening.  “Candida albicans” 

Behandeling smetten

• indrogende zalf, bijv. een zinkbevattende zalf of smeersel
• schimmel: miconazolnitraat of ketoconazol
• bacterieel: zwavel, fusidinezuur of mupirocine
• scheurlinnen/engels pluksel

Langdurig behandeld:  irritatie of zelfs een allergisch contacteczeem veroorzaken.

De aandoening begint als een onscherp begrensde nattende roodheid in de plooien (oksels, liezen, onder de borsten, bilnaad), al dan niet met (pijnlijke) kloofjesvorming. Er bestaat lichte jeuk. Wanneer er een bacteriële infectie erbij komt zien we pusvorming en korstjes, soms met een riekende geur. Infectie met Candida wordt gekenmerkt door een schilferende rand, met daarbuiten rode schilferende bultjes en pustels. De variant op zuigelingenleeftijd is het bekende “luiereczeem”.

Erysipelas/wondroos/

belroos

• ernstige infectie huid
• onwelbevinden
• koorts, scherp begrensde warm aanvoelende, drukpijnlijke rode gewollen plek, die snel uitbreidt
• streptokok of een stafylokok 
• “port d’entrée” 

Niet zo besmettelijk: De enige uitzondering is wanneer je huidcontact hebt met een persoon met erysipelas terwijl jouw eigen huid op dat moment beschadigd is, bijvoorbeeld doordat je eczeem hebt. 

Erysipelas begint acuut. In het klassieke geval is er koorts , koude rillingen, algemeen ziekte gevoel, misselijkheid en braken. Deze algemene ziekteverschijnselen hoeven echter niet altijd aanwezig te zijn. Tegelijkertijd ontstaat er op het aangedane lichaamsdeel een scherp begrensde warm aanvoelende, drukpijnlijke rode gewollen plek, die snel uitbreidt. Soms ontstaan er grote blaren gevuld met pus. De lymfeklieren in de nabijheid zijn pijnlijk en gezwollen. Mogelijke complicaties, indien niet tijdig wordt behandeld zijn lokale abcessen, bloedvergiftiging en nierfunctiestoornissen.

Wanneer het het (onder) been betreft gaat het vaak om een aanwezige open been, schimmelinfectie tussen de tenen, een haarwortelontsteking (= folliculitis) , steenpuist of insectenbeten. Als het gelaat aangedaan is zoekt men naar een wondje of een lang bestaand eczeem bijv. van de gehoorgangen. Een andere klassieke voorbeeld is ook de vrouw die erysipelas ontwikkelt in een gebied met lymfoedeem aan één arm ten gevolge van een lymfeklier verwijdering van de oksel van hetzelfde arm in het kader van een borstkanker operatie. Bij erysipelas aan de arm is ook vaak een langbestaand handeczeem (waarin zich kloofjes bevinden !) een mogelijk ingang voor bacteriën.

Behandeling erysipelas/wondroos

- antibioticakuur

- behandelen 'port d'entree'

- bij been: zwachtelen

Welke afwijking zie je
op de afbeelding?

Incontinentieletsel

Incontinentie geassocieerde dermatitis (IAD) 

• huidletsel dat veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van    vocht, transpiratie en/of urinaire of fecale incontinentie
• locatie: overal (bilnaad)
• kopieletsel, geen duidelijke grenzen

https://www.wcs.nl/wp-content/uploads/25-nov-WCS.pdf

Wat is decubitus en wat is IAD?

Decubitus

A = Druk

• mate van druk

• duur van druk

B = Schuifkrachten

C = vervorming A+B

Decubitus versus AID

• Verschil in oorzaak
  
• Verschil in klinisch beeld
  
• Verschil in aanpak
  

- preventie

- behandeling

• Vaak komt het samen voor! 

Gordelroos

Gordelroos

• Varicellazostervirus, (waterpokken).
• Besmettelijk!  
•  jeuk, tintelingen of een hevige, brandende of stekende pijn. (1 kant lichaam)
• Na enkele dagen blaasjes in groepjes op het lichaam, meestal rond de buik of taille. Na 10-14 dagen drogen blaasjes in tot korstjes. 
• Soms ernstige complicaties geven (bijv. ontsteking van de aangezichtszenuw). 
• (zenuw)pijn en tintelingen aangedane plek.

Na het doormaken van waterpokken blijft het virus in het lichaam achter, zonder actief te zijn. Als het virus later in het leven weer actief wordt (reactivatie), kan het gordelroos veroorzaken.

Gordelroos komt meestal voor bij ouderen of mensen met een lagere weerstand. 

Scabiës/schurft

• besmettelijke aandoening die wordt veroorzaakt door een klein beestje, de schurftmijt.
•  jeuk door een allergische reactie op de mijt
• Op de huid kunnen blaasjes en rode bultjes ontstaan
• gaat niet vanzelf over
• De eerste keer dat iemand besmet raakt, duurt het 2 tot 6 weken voordat verschijnselen optreden

De mijt graaft gangetjes oppervlakkig in de huid en legt daar haar eitjes

Besmetting kan plaatsvinden door langdurig (15 minuten of langer) of regelmatig intensief lichamelijk contact met iemand die schurft heeft. Zoals bij lichamelijke verzorging, seksueel contact of door gezamenlijk gebruik van bed, kleding, verkleedkleren en knuffelbeesten. Iemand met schurft is besmettelijk zolang er mijten en eitjes van mijten in de huid aanwezig zijn. 12 uur na een effectieve behandeling is schurft niet meer besmettelijk.

PERMETRINE (LOXAZOL) 5% CRÈME, in tube van 30 g

vanaf de kaakrand naar beneden, inclusief alle plooien, de liezen, navel, nagels (belangrijk, mijten kunnen onder de nagelrand zitten) dient ruim te worden ingesmeerd. Vooral de handgewrichten, tussenruimten van vingers en tenen, ellebogen, oksels, knieholtes en enkels, omgeving van de tepels, gordelstreek, schaamstreek en zitvlak goed insmeren. 

De crème moet 8 tot 12 uur op de huid blijven zitten.

Na de behandeling, douchen met lauw warm water en zeep. Daarna schone kleren aantrekken. De kuur is hiermee beëindigd. Zo nodig mag de behandeling na 1 week worden herhaald.

Er zijn nog andere middelen voor schurft die langer moeten blijven zitten en meerdere dagen aangebracht. 

Schurft wordt veroorzaakt door...

1. bacteriën
2. virussen
3. parasieten
4. insecten

Allergie op antibioticum/medicatie

Netelroos

• Plotseling jeukende rode licht gezwollen bulten op uw huid.
  
• Oorzaak: virussen, voeding, medicijnen of insectenbeten.
  
• De bulten verdwijnen vanzelf binnen uren tot dagen.
  
• Stress, hitte, pijnstillers en alcohol kunnen de jeuk erger maken.
  
• Medicijnen (antihistaminica) kunnen de jeuk minder maken.
  
• Bel direct de huisarts als u in korte tijd veel bulten krijgt met benauwdheid of dikke lippen, ogen, tong of keel.

Ouderdomsvlekken

Levervlekken (zonnevlekken)

Ouderdomswratten

Bloedblaartjes (ruby spots)

Witte ouderdomsvlekken

Melanoom

Een melanoom kan klein beginnen en plat in het niveau van de huid liggen. 

Echter, een melanoom heeft vaak verschillende kleuren zoals bruin, zwart, grijs of blauw. 

Melanoom asymmetrisch van vorm en kan soms grotere afmetingen aannemen tot aan enkele centimeters.

Plaveiselcelcarcinoom

 Langzaam groeiend rozerood of huidkleurig knobbeltje met soms een schilferkorstje erop.

Oppervlakkig slecht genezend zweertje achter

Basaalcelcarcinoom

BCC zaait bijna nooit uit.

85% van alle huidkankers

Rood glazig asymmetrisch bultje met een opgeworpen rand met een totale afmeting tussen 0.5 en 2.0 cm die al meer dan 6 weken bestaat. Kan eruitzien als eczeemplek. 

Gebruik corticosteroiden

Remt ontstekingen en vermindert schilfering, jeuk en zwellingen

Klasse-1-corticosteroïden:

hydrocortison (merkloos, Hydrocortison FNA) gebruikt – een klasse-1-corticosteroïd dus. 

Klasse-2-corticosteroïd:

clobetason (Emovate®), flumetason (Locacorten®), hydrocortisonbutyraat (Locoïd®) en triamcinolonacetonide (merkloos, Triamcinolon FNA).

Klasse-3-corticosteroid:

Betamethason (merkloos, Betnelan®, Diprosone®), desoximetason (merkloos, Topicorte®), fluticason (Cortifil®, Cutivate®) en mometason (merkloos, Elocon®) 

Klasse-4-corticosteroid:

Dermovate (propionaat), Clobetasol (propionaat), Dexamethason mondspoeling

Bij eczeem klasse 1 en klasse 2

Bijwerkingen: een brandend gevoel van de huid, blaasjes op de huid en jeuk. Heeft u acne? Dan kunt u hier meer last van krijgen.

Gebruik van een paar weken lang iedere dag op dezelfde plek? Dan wordt de huid daar dunner. U krijgt op die plek dan sneller wondjes of blauwe plekken.