Les 2 - Magisch lampje: energie en energiebronnen

• Techniek
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Magisch lampje en systemen

1. Ik weet welke soorten energie er zijn en hoe energie omgezet en opgeslagen wordt.    

2. Ik maak de verschillende onderdelen goed vast door de stroomdraden ervan strak om de juiste spijkers in het bouwschema te draaien en zo nodig vast te solderen. 

1. Instructie: energie en energiebronnen, energie omzetten en opslaan

1. Vorige les quiz
   
2. Magisch lampje (LET OP: stap 15 doe je pas na stap 25!)

Ruim op en maak schoon

Welke soorten energie en energiebronnen zijn er? Noem een systeem waarin energie omgezet wordt naar een andere energie. 

Is een balpen een systeem?

1. Ja
2. Nee

Is een pan een systeem?

1. Ja
2. Nee

Is een boortje een systeem?

1. Ja
2. Nee

Leg uit wat in de techniek een systeem is:

Heeft een systeem mensen nodig om te kunnen werken?

1. Ja
2. Nee

Instructie: Energie en energiebronnen

Mensen hebben behoefte aan: 

• Licht 
• Warmte 
• Beweging 

Mensen hebben behoefte aan warmte, licht en beweging. 

• Licht (bv. kaars, tuinfakkel, lampje)
• Warmte (bv. centrale verwarming, gasfornuis, haarföhn)
• Beweging (bv. auto, fiets, handmixer, lift, boormachine, ventilator)

Vraag voor leerlingen: 

Noem situaties waarin je behoefte hebt aan licht, warmte, beweging. 

Soorten

• Bewegings
• Thermische (warmte energie)
• Chemische 
• Stralings 
• Elektrische

Energiebronnen nodig

Er is energie nodig om warmte, licht of beweging te krijgen. Bij techniek behandelen we 5 soorten energie: 

• Bewegings: lucht, stromend water
• Thermische (warmte energie): aardwarmte, oppervlaktewater
• Chemische: brandstoffen, voedsel
• Stralings: zon, röntgenstraling, radiogolven
• Elektrische: elektrische atalles dat werkt op elektriciteit

Iets dat energie bezit noemen we een energiebron. Denk aan: aardgas, kolen, olie, zon, wind.

 

Bijv.: Wind (energiebron) blaast tegen de wieken van een windmolen, de windmolen zet dit om in elektrische energie. Met deze elektrische energie kunnen we de apparaten in ons huis kunnen laten werken.

Sommige (grijze) energiebronnen kunnen opraken. Denk aan fossiele brandstoffen. Energiebronnen die niet op kunnen raken (groene) zijn: wind, stromend water, zonlicht, aardwarmte etc.

Vraag voor leerlingen: 

Welke energiebronnen worden er bij de dingen van de afbeelding gebruikt? 

Energie omzetten en opslaan

• Omzetten
• Opslaan: accu, batterij, lichaam

Energie kan niet worden gemaakt of vernietigd. Energie kan wel worden veranderd en gecontroleerd. We hebben vaak een systeem (apparaat of machine) nodig om energie te kunnen gebruiken.

 

Bijv.: In een auto stop je brandstof of elektriciteit. Brandstof wordt opgeslagen in de tank en elektriciteit in de accu. Deze brandstof/elektriciteit wordt gebruikt om de auto te kunnen laten bewegen en alle andere functies in de auto te gebruiken. 

Vraag voor leerlingen: 

• Welke soort energie gebruiken we bij de opdracht magisch lampje? (chemische dat omgezet wordt naar elektrische)
• Geef een voorbeeld van een systeem waarin een bepaalde soort energie wordt omgezet naar andere soort energie. 

Opdracht: magisch lampje

Maak een magisch lampjedoor een elektrische schakeling met verschillende componenten. PvE:

• Er is een elektrisch schema gemaakt met een LDR die reageert op licht. 
• De LED is een creatief werkstuk verwerkt. 

PvE = Plan van Eisen. Oftewel waaraan moet het werkstuk voldoen.