1.4 opbouw en indeling

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Lezen, Luisteren, Kijken 

H 1.4 Opbouw en indeling (blz. 33 t/m 39)

Lesdoel

• je weet hoe een tekst is opgebouwd 
• je weet snel de weg te vinden in een tekst
• je begrijpt een tekst beter

Wat weet je nog van:

• Tekstdoelen: informeren, instrueren, overhalen & overtuigen
• Voor welk publiek is een tekst bedoeld

Advertentie op Instagram.

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Nieuwsartikel over de toeslagenaffaire.

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Je schrijft een brief aan de gemeente over de overlast van hangjongeren in jouw straat. Je wilt dat daar tegen opgetreden wordt.

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Indeling tekst : titel

• De titel verraadt al veel
• Het trekt de aandacht; ga je de tekst lezen of niet?
• De titel noemt vaak al het onderwerp

Indeling tekst: inleiding

• Eerste deel van de tekst
  
• Het onderwerp wordt geïntroduceerd
  
• Vanaf de eerste zinnen weet je waarover de tekst gaat
  
• Bestaat meestal uit één alinea

Indeling tekst: middenstuk

• De verschillende kanten van een onderwerp komen aan de orde
  
• Dit gebeurt met behulp van deelonderwerpen

Bijvoorbeeld: een tekst over phishing: 

Deelonderwerpen kunnen dan zijn: gevaarlijke e-mails, criminaliteit, financiële schade, aangifte doen bij de politie, etc.

Wat is een deelonderwerp?

1. Verschillende dingen die over het onderwerp verteld worden.
2. Als er 2 onderwerpen in een tekst zitten.
3. Als de tekst niet echt een onderwerp heeft.
4. Een ander woord voor onderwerp.

Indeling tekst: slot

• Laatste alinea van een tekst
  
• Het belangrijkste uit de tekst wordt nog eens herhaald of samengevat

Waar vind je de deelonderwerpen in een tekst?

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Slot

In welk deel van de tekst maak je kennis met het onderwerp?

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Slot

Inleiding

Middenstuk

Slot

Dit deel is opgedeeld in alinea's 

Het onderwerp wordt benoemd

De lezer wordt nieuwsgierig gemaakt

Aandachttrekker: er wordt bijv. een vraag gesteld of een probleem besproken.

Een samenvatting van de tekst

Er wordt bijv. een vraag beantwoord of een oplossing bij een probleem besproken.

De tekst wordt stap voor stap uitgewerkt

Een conclusie 

Wat is de juiste volgorde van deze tekst?

Wat is de juiste volgorde van de tekst?

1. A-B-C-D
2. B-C-D-A
3. D-A-C-B
4. C-D-A-B

Een goede tekst heeft samenhang door gebruik: 

welke verbanden zijn er?

Voorbeelden tekststructuren

• vraag-antwoordstructuur
  
• aspectenstructuur
  
• verleden-heden-toekomststructuur
  
• verklaringsstructuur
  
• probleem-oplossingsstructuur
  
• voor- en nadelenstructuur
  
• argumentatiestructuur
  

Wat wil jij: eigen bedrijf of in loondienst?

Controle voor jezelf:

• Je weet nu dat teksten een vaste indeling hebben.
• Je herkent de verschillende tekstonderdelen