Basisstof 3 Samenleven havo 2 2022-2023

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Planning

Herhaling

Leerdoel

Uitleg BS 3 ( samenleven )

Check leerdoelen

Vooruitblik

Afsluiten

                                 Terugblik:

Twee soorten reclame

Lay-out

Terugblik

Scan de code 

en puzzelen maar

6.3 Samenleven

Lesdoelen

- Je kunt uitleggen wat een biologisch evenwicht is

- Je kunt uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar voor voedsel, een schuilplaats en voortplanting

biologisch evenwicht: er is evenwicht tussen organismen

De populatiegrootte schommelt om een evenwichtswaarde heen.

Biologisch evenwicht konijnen - vossen

Relaties in en tussen populaties

Relaties in en tussen populaties: 

- Concurrentie: 

   competitie partner, plek voedsel 

- Samenwerken/ afspraken maken:

  jagen (leeuwen), verdedigen (vissen) 

  mieren (taakverdeling kolonie).

                                                                           

Filmpje over samenwerken tussen leeuwen

Relaties binnen populatie

Rangorde   ????????

Territorium  ???????

Paarvorming ???????

Feitje van de dag

Zwanen blijven elkaar hun hele leven lang trouw

Filmpje over territorium van de vos

Relaties tussen soorten 

(symbiose=samenleven)

Symbiose	Soort A	Soort B
Mutualisme	voordeel +	voordeel +
Commensalisme	voordeel +	neutraal +/- 0
Parasitisme	voordeel +	nadeel -

Mutualisme ( wat zie je hier ) 

zeepokken op een walvis

Commensialisme 

Mutualisme: Korstmos

Welke voordeel

De schimmel heeft voordeel van de alg:

 Fotosynthese ontstaat glucose waarmee de schimmel zich voedt.

De algen hebben ook voordeel van de schimmel:

De schimmel houdt water vast, dat afkomstig is uit de lucht (regen en mist), zodat de algen het kunnen gebruiken voor de fotosynthese.

De schimmel omgeeft de algen en biedt zo bescherming tegen intensief zonlicht of chemische invloeden.

Sommige schimmels zijn giftig en beschermen daarmee de algen tegen vraat.

Parasitisme

Teek

Zombieschimmel

Warkruid (geen bladgroen)

Wanneer een mier van de soort Camponotus floridanus besmet raakt met de schimmel, verandert haar gedrag. Ze verlaat het nest, zoekt een geschikt stuk bos uit en kruipt daar omhoog, de planten in. Aangespoord door de schimmel klimt ze naar een plekje met precies de juiste hoeveelheid zonlicht. Daar bijt de mier zich vast in een plant en sterft ze.

Dan verteert de schimmel de vastzittende mier. En als de tijd rijp is, komt uit het lichaam van de mier het vruchtlichaam van de schimmel tevoorschijn: een paddenstoelachtige structuur van waaruit de schimmelsporen zich verspreiden.

Deze sporen zweven mee met de wind en komen op de bosvloer terecht. Een nietsvermoedende mier die zo’n spore vervolgens oppikt, loopt het gevaar de volgende zombiemier te worden.

Wanneer warkruid contact maakt met zijn gastheer, draait de plant zich om zijn gastheer en dringt hij de vaten van stengel met boorwortels binnen. Hierdoor krijgt warkruid zijn voedingstoffen en heeft de plant geen contact meer nodig met de bodem.

Zombieschimmel

Top 10 "dierengevechten "

Check!

Biologisch Evenwicht

Samenwerken of concurrentie 

Rangorde Territorium Paarvorming

Symbiose, mutualisme, commensalisme, parasitisme 

Dit was mijn uitleg.

Welke vragen heb je nog ?

CHECKEN -> ER VOLGEN NU EEN AANTAL VRAGEN

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Commensalisme is

1. wanneer er maar 1 organisme voordeel heeft.
2. wanneer er 1 organisme een nadeel heeft.
3. Wanneer beide organismen een voordeel hebben.

Aan de slag!

LEZEN

blz 218 t/m 224

MAKEN

 opdr 1 t/m 8

KLAAR?

Nakijken en 

test jezelf

 ( online methode)