Herhalingsles voor toets

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Vandaag!

- Herhaling Hoofdstuk 1, ingebouwde pauze

- Herhaling Hoofdstuk 2, ingebouwde pauze

- Praktische informatie toets

- Oefentoets

- Vragen

Wat zijn kenmerken waaraan je een maatschappelijk vraagstuk kunt herkennen?

1.1 Maatschappelijke vraagstukken

1. Heeft gevolgen voor verschillende groepen in de samenleving

2. Er zijn verschillende meningen over de oorzaken en de aanpak

3. De overheid heeft meestal een rol bij de aanpak

Denk aan het voorbeeld van de docent met rugpijn,

1.2

Opvattingen/regels over gedrag

Uitgangspunt of principe

Het vermogen om gedrag/denken van een ander te beinvloeden 

Het voordel dat je ergens bij hebt

Waarde

Norm

Belangen

Macht

1.2

Kernbegrippen:
Waarden, Normen, Belangen,
Macht (formeel/informeel), Sociale ongelijkheid,
Sociale controle & Sociale cohesie

Herkennen uit bronnen! (Bijv. belangenstegenstellingen in maatschappelijke vraagstukken).

1.3 Wat is nepnieuws? Definitie in eigen woorden.

Risico's van nepnieuws?

1.3 Nepnieuws

- Nepnieuws is desinformatie en kan leiden tot complottheorieën en polarisatie.

- Trappetje: Manipulatie, Propaganda, Indoctrinatie.

- Journalistiek --> Hoor & wederhoor

Referentiekader, filterbubbel & selectieve waarneming.

Tijd voor vragen over H1 of even je hoofd leeg maken om fris te zijn voor H2!

2.1 

Rechtsnormen = regels volgend uit normen die zijn vastgelegd/opgeschreven

Ontstaan rechtsstaat vanuit Franse revolutie

Rechtsstaat = Reschtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur

Welke twee rechtsgebieden zijn er?

2.2 Voorwaarden rechtsstaat:

1. Grondrechten zijn vastgelegd in een grondwet

2. Verdeling van de macht (trias politica)

3. Legaliteitsbeginsel

Klassieke grondrechten 

Sociale grondrechten

Trias Politica, drie machten:

wetgevende

uitvoerende

rechterlijke

wie?

wie?

wie?

wat ze doen:

wat ze doen:

wat ze doen:

wetten handhaven

parlement

rechters

zij die de wet overtreden bestraffen

wetten maken

de regering

2.3

Wat mag de politie zonder toestemming van de OvJ?

In publiek recht!

De advocaat verdedigt de verdachte.

Oproep voorafgaand aan de zitting. Brief van de officier van Justitie. Er staat in waar je van verdacht wordt en waar de zitting plaatsvindt

De verdachte kan nog zijn excuus aanbieden aan het slachtoffer of zijn onschuld benadrukken.

De rechter controleert de gegevens van de verdacht en noemt zijn rechten

De rechter ondervraagt de verdachte. De advocaat en de officier van justitie mogen getuigen en deskundigen ondervragen.

De officier van justitie lees het strafbare feit voor waar de verdachte van beschuldigd wordt. 

De rechter legt uit of hij het bewezen acht dat de verdachte het strafbare feit heeft gepleekd en welke straf hij krijgt opgelegd. 

De officier van Justitie probeert aan te tonen dat de verdachte schuldig is en vraagt de rechter om een bepaalde straf, de eis. 

Laatste woord

Opening

Pleidooi

Onderzoek

Vonnis

Dagvaarding

Aanklacht

Requisitoir

Tijdlijn zitting

Stap 0. Dagvaarding (aankondiging zitting, datum en tijd)

Stap 1. Opening (door rechter, controleren gegevens etc)

Stap 2. Aanklacht (strafbare feit door OvJ namens OM)

Stap 3. Onderzoek (door rechter/OvJ/advocaat aan verdachte/getuigen)

Stap 4. Requisitoir (uitleg van OvJ over voorstel straf)

Stap 5. Pleidooi (advocaat verdedigt verdachte)

Stap 6. Laatste woord (door verdachte)

Stap 7. Vonnis (door rechter)

2.4

Waarom straffen we? Wraak en vergelding, afschrikking, voorkomen van eigenrichting, resocialisatie en beveiliging van de samenleving.

Hoofdstraffen? Vrijheidsstraf, taakstraf of geldboete.
Bijkomende straf? Bijv. intrekking rijbewijs of beroepsverbod
Strafmaatregel? TBS of schadevergoeding

Tijd voor vragen over H2 tot nu toe of even je hoofd leeg maken om fris te zijn voor de rest van H2!

Welke stappen kun je nemen om een privaatrechtelijk conflict op te lossen?

2.5 Geschil oplossen privaatrecht/burgerlijk recht/civiel recht

- Juridisch advies bij rechtswinkel/juridisch loket (gratis voor jongeren en voor volwassenen rechtsbijstand)

- Mediation bij een officiële mediator, beiden partijen zijn het eens met de uitkomst

- Laatste optie: naar de (kanton)rechter, met eiser en gedaagde. Rechter wijst aan wie gelijk heeft, kan dwangsom opleggen.

Waar denk je aan bij een kort geding?

Wat is jurisprudentie?

2.7 Botsende grondrechten herkennen 

Voorbeelden uit je boek! blz. 
Bijv. botsing van vrijheid van meningsuiting & gelijke behandeling
Bijv. botsing van geloof & gelijke behandeling
etc.

Geef een voorbeeld van botsende grondrechten

Wat kan je nog meer doen?

- 

- Powerpoints van de lessen opnieuw bekijken

- Begrippenlijst leren

Laatste tips voor de toets

- Lees de vraag goed! Moet je iets uit een tekst halen? Dan moet het echt in de tekst staan

- Wees duidelijk: geef maar 1 antwoord

- Zorg dat je de begrippen beheerst en kan herkennen in bronnen en tekstjes

- Als je bij een open vraag een begrip gebruikt, geef dan ook een definitie (in eigen woorden)

- Deel de leerstof op in blokken de komende dagen, herhaling werkt het beste. Maak cornell samenvattingen en kijk wat je herkent in het nieuws.

- Niet heel de nacht doorleren, vertrouw op jezelf en kom met voldoende slaap. Met de kennis uit de lessen kom je een heel eind!

Praktisch:

- Vrijdag 11 november van 09:00-10:00

- Neem een blauwe/zwarte pen mee, kom op tijd!

- Grootste deel meerkeuzevragen, ook open vragen

Noem twee kerntaken van de overheid

Op welke manier kunnen foute vrienden een risicofactor zijn voor het vertonen van crimineel gedrag?

Op welke manier kunnen foute vrienden een risicofactor zijn voor het vertonen van crimineel gedrag?

Situatie: Pim heeft heel veel moeite om zich te beheersen en wordt snel agressief. Vorige week heeft hij een winkeloverval gepleegd. 

In de volgende slide komt er een vraag over deze situatie. 

Welke risicofactor komt in de situatie
met Pim het meest naar voren?

Welke risicofactor komt in de situatie met Pim het meest naar voren?

1. Psychische problemen of gedragsproblemen
2. Een onveilige opvoeding
3. Problematisch drank- of drugsgebruik
4. Foute vrienden of groepsdruk

Koppel de situatie aan de juiste beschermende factor 

Baan/goed onderwijs

Relatie/hecht gezin

Sociale vaardigheden

Pedro heeft goed contact met zijn ouders en vindt het belangrijk dat hij geen slechte dingen doet die de relatie met zijn ouders verslechtert. 

Maaike kan tijdens een ruzie goed rustig blijven en uitleggen wat haar mening is. Op die manier loopt zo'n ruzie dan niet verder uit de hand. 

Thom volgt de opleiding tot kok op het ROC en hij gaat elke dag met plezier naar school. Daardoor heeft Thom ook een duidelijk ritme doordeweeks. 

Situatie: Timo heeft geen
goede relatie met zijn ouders, daarom is hij 's avonds
veel alleen buiten en is hij
crimineel gedrag gaan vertonen.

Situatie: Timo heeft geen goede relatie met zijn ouders. Daarom is hij 's avonds veel alleen buiten en is hij crimineel gedrag gaan vertonen. 

1. Anomietheorie
2. Aangeleerd-gedragtheorie
3. Rationele-keuze-theorie
4. Bindingstheorie