6.1 Een welvarend land

1 / 28
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

This lesson contains 28 slides, with text slides and 5 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Leerdoelen
  1. Je kunt uitleggen dat Nederland zich sinds de Tweede Wereldoorlog heeft ontwikkeld tot een welvarend land.
  2. Je kunt uitleggen wat een verzorgingsstaat is en hoe die na 1945 in Nederland tot stand is gekomen.
  3. Je kunt uitleggen hoe de Nederlandse politiek zich na 1945 heeft ontwikkeld en daarbij een verband leggen met economische ontwikkelingen en ontzuiling.

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Wederopbouw
Het herstellen van de oorlogsschade en de economie na de Tweede Wereldoorlog.

Infrastructuur was gesloopt, bouwmateriaal ontbrak en voedsel was schaars.
Binnen 5 jaar was Nederland weer opgebouwd door:
  • Marshallplan
  • Lage lonen voor fabrieken gerealiseerd door de regering

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Video

Economische groei in de jaren 50
Oorzaken:
  • Profiteren van Duitse groeiende economie (wirtschaftswunder).  Rotterdamse haven profiteerde van deze opleving als doorvoerhaven.
  • Gronings aardgas werd ontdekt

Gevolgen:
  • Extra investeringen in infrastructuur 
  • Opkomst consumptiemaatschappij (jaren '60)
  • Fabrieksarbeid verdwijnt naar lagelonenlanden want lonen stegen 

Slide 6 - Slide

1. Infrastructuur
  • Economische groei leidde tot investeringen in infrastructuur
  • Spoorwegen, tunnels en polders
  • Bijzonder: De aanleg van de Deltawerken
  • Naar aanleiding van de Watersnoodramp in 1953

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Link

2. Consumptiemaatschappij
Samenleving waarin de meeste mensen een groot deel van hun inkomen kunnen besteden aan luxeartikelen.

  • Tot jaren '60 hadden Nederlanders hun geld nodig voor basisbehoeften.
  • Toen de lonen stegen in de jaren '60 kreeg men geld voor luxegoederen.
  • Televisie, stofzuigers, spijkerbroeken, vakanties
  • Het individuele leven begint vorm te krijgen

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Video

3. Lagelonenlanden
  • Toen de lonen stegen, verdween in de jaren 70 en 80 fabrieksarbeid naar lagelonenlanden.
  • Nederlanders gingen werken in de dienstensector.
  • Lage kosten voor kleding en lage prijzen in de winkels versterkt consumptiemaatschappij, met nadelige gevolgen voor de lagelonenlanden.

Slide 12 - Slide

Wat waren de drie gevolgen van de economische groei in de jaren 50?

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Sociale veranderingen
Vanaf de jaren 50 wordt Nederland een verzorgingsstaat
= Samenleving waarin de overheid zorgt voor iedereen die dat zelf niet kan, zoals ouderen, werklozen en zieken.

Voorbeelden:
  1. AOW (1957)
  2. Kinderbijslag
  3. Algemene Bijstandswet (1965) (Marga Klompé) -> Bestaanszekerheid voor iedereen: wie te weinig inkomsten had, had recht op een klein minimuminkomen van de staat.

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Verzorgingsstaat
  • Bekostigd door de overheid, door belastingen die burgers betalen
  • De werkende Nederlanders betalen mee aan de verzorgingsstaat
  • Vergrijzing brengt de verzorgingsstaat in gevaar
  • Kritiek op de verzorgingsstaat is van alle tijden

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Video

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Maarten Luther
De protestantse zuil kun je vaak herkennen aan het gebruik van namen van personen die (in de geschiedenis) belangrijk voor de protestantse kerk waren.
Christelijke Werklieden Vereeniging
De protestantse zuil gebruikt vrijwel altijd de termen: Christelijk of Protestants-Christelijk
Stoere arbeider
De arbeider wordt hier 'stoer' afgebeeld: gespierd met opgestroopte mouwen.
Klok
De klok is het symbool van zowel een nieuwe dag, als het oproepen om gehoor te geven aan de oproep van de arbeiders beweging.
Opkomende zon
Dit is het teken van een nieuwe dag: een nieuw en positief begin.

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Politieke veranderingen
Na WO2 verliezen confessionele partijen veel kiezers. 

Oorzaken:
  1. Ontzuiling door ontkerkelijking: steeds minder mensen hadden een band met de christelijke kerk. Sociaaldemocratische zuil nam tegelijkertijd af door afname fabrieksarbeiders
  2. Individualisering. Door meer vrije tijd en een hoger inkomen gingen Nederlanders hun eigen leven leiden en eigen keuzes maken.

Slide 25 - Slide

Gevolgen ontzuiling
  • Macht protestanten en katholieke partijen nam af. 
  • CDA (fusie protestantse en katholieke partijen) (1980)
  • Paars Kabinet (PvdA, VVD en D66) (1994 - 2002) = Kabinet zonder confessionelen --> Invoeren euthanasie en homohuwelijk.

  • Opkomst nieuwe partijen buiten de zuilen.

Slide 26 - Slide

Zetels jaren 60
Huidige zetelverdeling Tweede Kamer

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Video