H3. Herhaling par 5 en de parlementaire democratie 2324

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

De parlementaire democratie

Vandaag:

• nakijken paragraaf 5
• bespreken paragraaf 6

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

• Hoe het zit met de rechten     van de mensen?

• Wat trias politica is. 
• Hoe je invloed kan hebben   op de politiek. 

Een Kamerlid wil graag dat een minister in zijn wetsvoorstel een wijziging aanbrengt. Van welk recht maakt het Kamerlid gebruik?

1. Recht van interpellatie.
2. Recht van amendement.
3. Stemrecht.
4. Recht van initiatief.

Welke uitspraken over de Eerste Kamer zijn juist?
1. De Eerste Kamer mag wetsvoorstellen veranderen.
2. De Eerste Kamer stemt als eerste over een wet.
3. De leden van de Eerste Kamer worden indirect gekozen.
4. Er zijn 75 Eerste Kamerleden.

1. 1 en 2
2. 1 en 4
3. 2 en 3
4. 3 en 4

Zijn de uitspraken juist of onjuist?
1. De Tweede Kamer stemt over wetsvoorstellen.
2. De ministers stemmen over de wetsvoorstellen van de Tweede Kamer.

1. 1 is juist, 2 is onjuist
2. 1 is onjuist, 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Welke zinnen zijn juist?
1. De Tweede Kamer neemt een wetsvoorstel aan als de meerderheid vóór stemt.
2. De Tweede Kamer controleert of de ministers alle plannen goed uitvoeren.

1. 1 is juist, 2 is onjuist
2. 1 is onjuist, 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Een belangrijke taak van de Tweede Kamer is de ministers controleren

1. Juist
2. Onjuist

Wat is belangrijk in een democratie?

Kenmerken parlementaire democratie

1. Er zijn vrije en geheime verkiezingen en er is algemeen kiesrecht
2. De politieke macht ligt, namens de burgers, bij hij het parlement (Eerste en Tweede Kamer) 
3. Elk besluit wordt genomen met een meerderheid van de stemmen
4. Er is een grondwet
5. Er is sprake van 'scheiding der machten" ofwel een Trias politica

De scheiding der machten

Welke machten?

Trias Politica

Verdeling van de macht

Waarom?

• Maakt absolutisme en dictatuur onmogelijk
• Voorkomt onrechtvaardigheid
• Checks and balances: Verschillende machten
  controleren elkaar en ‘houden elkaar scherp’. 

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Wetgevende:

• Regering en parlement gaan over de wetgeving in Nederland.
• Regering = koning + ministers
• Parlement = Eerste en Tweede Kamer

Minister komt met wetsvoorstel, parlement besluit of het goedgekeurd wordt!!

Uitvoerende:

• Ministers zorgen ervoor dat de wetten goed worden uitgevoerd.
• Geven opdrachten en richtlijnen aan ambtenaren of gemeentes!

Rechterlijke macht:

• De rechters: kijken of iemand de wet heeft overtreden

Onafhankelijk:

• Overheid moet zich zelfs houden aan wat de rechter zegt!

Er is een grondwet

Er is een grondwet. Hieronder zie je een paar artikelen van de grondwet. Dit zijn allemaal grondrechten of mensenrechten.

Daarnaast heb je ook plichten,

zoals de plicht om belasting

te betalen.

Pressiegroepen

• Groepen die druk uitoefenen op politici om ze voor hun standpunten te winnen
• Belangrijke manieren = lobbyen en actievoeren
• 1. Belangenorganisaties -> komen op voor belangen van bepaalde groep in de samenleving (vakbonden & werkgeversorganisaties = sociale partners) ANWB, LAKS etc.

Aan de slag of huiswerk

Schrijf een samenvatting van paragraaf 6

Neem de dia met de raket helemaal over

maken 3.6 opdracht: 2, 4a, 7 en 13

Dictatuur 

• Alle macht in handen van één persoon of klein groepje
• Religieuze dictatuur (Iran, Afghanistan)
• Militaire dictaturen (Birma) 
  

Kenmerken dictatuur

• Geen machtenscheiding.
• Geen grondrechten (vrije meningsuiting)
• Geen vrije pers
• Geen oppositiepartijen
• grote politieke rol militaire
• verkiezingsfraude ( Iran)
• Snel en efficiënt