Bloed en bloedsomloop herhaling basisstof 4 t/m 6 en 8

Herhaling basisstof 4 t/m 6 en 8

Uitscheiding

Leerdoelen

• Je kunt de delen van de nieren en urinewegen noemen met hun kenmerken en functies.

Uitscheiding vindt plaats in speciale organen. Koolstofdioxide wordt door de longen uitgescheiden. 

De meeste andere afvalstoffen worden door de nieren uitgescheiden.

Werking van de nieren

Afvalstoffen uit het bloed halen.

Weg van urine

Urinewegen:

Nierbekken --> urineleiders --> urineblaas --> urinebuis

Weg van urine

Urinewegen:

Nierbekken --> urineleiders --> urineblaas --> urinebuis

 Het immuunsysteem

Leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties.

Je kunt beschrijven op welke manieren immuniteit kan ontstaan.

Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie.

Lichaamsvreemde stoffen

Ziekteverwekkers, maar ook bijv. 

een splinter of tattoo-inkt

Het immuunsysteem/ afweersysteem heeft als functie om lichaamsvreemde stoffen uit je lichaam te verwijderen.

Hoe bestrijden witte bloedcellen ziekteverwekkers?

• Witte bloedcellen die antistoffen aanmaken 

• "Vreetcellen" (witte bloedcellen die  ziekteverwekkers insluiten en verteren)

Immuniteit

• Witte bloedcellen onthouden hoe een bepaald antigen eruit ziet.

• Het lichaam kan daarom sneller antistoffen maken.

• Je wordt dan niet meer ziek; je bent immuun

Allergie

- Allergische reacties zijn een reactie op stoffen waar je immuunsysteem niet tegen kan.

- Er ontstaat dan huiduitslag, branderig gevoel, jeuk, ontstekingen of rode plekken.

Een gezond leven

Leerdoelen

•  Je kunt aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden.

Hoge bloeddruk

Het bloed 'drukt' tegen de wanden van de bloedvaten. 

Dit noem je bloeddruk.

Lage bloeddruk:

Meestal geen probleem: soms wat duizelig of hoofdpijn

Hoge bloeddruk:

Vaak wel een probleem: kan wanden van slagaders beschadigen

Bovendruk: lager dan 160 is normaal.

Onderdruk: lager dan 95 is normaal.

Hartinfarct

Kransslagader raakt verstopt

Een ander woord voor hartinfarct is hartaanval

Gezonde levensstijl 

Les 8 Weefselvloeistof en lymfe

Leerdoelen

Je kunt de kenmerken en functies van weefselvloeistof en lymfe noemen.

Weefselvloeistof en lymfe

Stap 1:

Bloedplasma wordt weefselvloeistof.

Stap 2:

Weefselvloeistof wordt voor een deel weer opgenomen in de haarvaten.

In dit vocht zit onder andere zuurstof en voedingsstoffen.

Stap 3:

Weefselvloeistof die niet is opgenomen door de haarvaten, komt terecht in fijne lymfevaten.

Lymfe bestaat uit water met witte bloedcellen en opgeloste stoffen. (afvalstoffen, zuurstof en voedingsstoffen) 

Quiztime

Wat doen antistoffen?

1. Plakken aan de ziekteverwekker
2. Eten de ziekteverwekker op
3. Die zorgen ervoor dat je ziek wordt
4. Breken de cellen af

Een hartinfarct

1. krijgt een deel van de hartspier geen zuurstof meer
2. is een langdurige verstoring van het normale hartritme
3. is de snelheid waarmee het hart samentrekt
4. is wanneer de druk tegen de wanden van de bloedvaten te laag is

De afbeelding geeft onder andere een nier weer. Welke letter geeft het nierbekken aan?

1. P
2. Q
3. R
4. S

Wat is de functie van uitscheidingsorganen?

1. Overbodige stoffen in de lymfe worden opgenomen
2. Enzymen en andere stoffen uit het lichaam verwijderd worden.​
3. Enzymen en andere stoffen in het bloed worden opgenomen
4. Schadelijke en overbodige stoffen uit het lichaam verwijderd worden.​

Eiwitten op de buitenkant van een cel of van een virus

1. Antigenen
2. Antistoffen

In de grafiek is een verschil te zien in hoeveelheid antistoffen voor de vaccinatie tussen de twee runderen. Hoe kan dit?

1. Doortje 7 heeft al een keer runderpest gehad
2. Doortje 7 is immuun tegen koorts
3. Doortje 7 heeft meer witte bloedcellen
4. Het is verkeerd gemeten

Wat is natuurlijke immuniteit?

1. je bent gevaccineerd en hebt daardoor antistoffen tegen de ziekte.
2. Je bent ziek geweest en hebt daardoor antistoffen tegen de ziekte.
3. je bent immuun door medicijnen
4. je bent immuun zonder ziek geweest te zijn.

Waardoor kan een hartinfarct worden veroorzaakt?

1. Door het optreden van slagaderverkalking in een longslagader.
2. Door het optreden van slagaderverkalking in een kransslagader.
3. Door het optreden van slagaderverkalking in de halsslagader.
4. Door het optreden van slagaderverkalking in de leverslagader.

Welke bloeddeeltjes maken antistoffen?

1. Rode bloedcellen
2. Witte bloedcellen
3. Bloedplaatjes

Kan bij aderverkalking in een kransader een hartinfarct ontstaan?

1. Ja
2. Nee

instinker. Aderverkalking --> slagader

Bij een nierbekkenontsteking is de wand van een nierbekken ontstoken. Dit kan worden veroorzaakt door bacteriën die via de urinewegen van buiten het lichaam zijn gekomen.
Door welke delen zijn deze bacteriën achtereenvolgens gekomen?

1. nierbekken – urineblaas – urinebuis – urineleider
2. urinebuis – urineblaas – urineleider – nierbekken
3. urinebuis – urineleider – urineblaas – nierbekken
4. urineleider – urinebuis – urineblaas – nierbekken

Je krijgt kort voor de vakantie een prik tegen cholera, die maar 3 weken geldig is.

1. natuurlijke immuniteit
2. kunstmatige immuniteit

Waaruit bestaat lymfe?

1. Water
2. Water & opgeloste stoffen
3. Opgeloste stoffen & witte bloedcellen
4. Water, opgeloste stoffen & witte bloedcellen

De buitenste laag van de nier wordt ...................................... van de nier genoemd

1. het niermerg
2. de nierschors
3. het nierkapsel
4. het niervlies

Wat is de functie van een lymfeknoop?

1. Lymfe verzamelen
2. Lymfe zuiveren
3. Lymfe afbreken
4. Lymfe opnemen