7.3: Moleculaire stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

7.3: Indeling van stoffen

Moleculaire stoffen

Deze les

Huiswerk bespreken

Terugblik

Vanderwaalsbindingen en kookpunt

Atoombinding

Covalentie

Hydrofiel en hydrofoob

Huiswerk

Huiswerk

Opgave 8 a tm d, 10, 11, 12, 15 en 16

Zijn hier nog vragen over?

Terugblik

We hebben in paragraaf 1 besproken dat moleculaire stoffen geen elektrische stroom kunnen geleiden.

Moleculaire stoffen zijn alle stoffen die zijn opgebouwd uit niet-metalen.

Als een molecuulformule bestaat uit niet-metalen, dan is het een moleculaire stof

Moleculaire stoffen

Metalen (en ook zouten) zijn opgebouwd uit metaalroosters. Alle andere stoffen zijn opgebouwd uit moleculen. Deze stoffen noemen wij moleculaire stoffen.

Moleculaire stoffen zijn opgebouwd uit de niet metalen in het periodiek systeem.

Moleculaire stoffen kunnen door hun opbouw geen stroom geleiden: De elektronen zitten vast op hun plaats.

Vanderwaalsbinding

De smelt en kookpunt van een stof hangt samen met de sterkte van de aantrekkingskrachten tussen de moleculen.

Elke molecuul heeft een aantrekkingskracht op andere moleculen. Deze aantrekkingskracht heet de vanderwaalskrachten.

De vanderwaalskrachten vormen samen een verbinding. Die wordt de vanderwaalsbinding genoemd.

Vanderwaalsbinding en kookpunt

Wanneer een molecuul meer atomen bevat, neemt de massa toe. Hierdoor wordt het kookpunt hoger.

Behalve de molecuulmassa, heeft ook de vorm van een molecuul invloed op de vanderwaalsbindingen. Lange, lineaire moleculen kunnen makkelijker vanderwaalsbindingen vormen dan korte, vertakte moleculen.

Vanderwaalsbindingen

Atoombindingen

Bij metalen bewegen de elektronen vrij om de atoomkern heen. Hierdoor worden metaal bindingen gevormd.

Bij moleculaire stoffen zijn de buitenste elektronen niet vrij om te bewegen. De elektronen van atomen in een molecuul kunnen elektronen delen, en zo moleculen vormen. Dit worden ook wel atoombindingen genoemd.

Covalentie

Niet elke atoomsoort kan even veel covalente bindingen vormen. Zie het boek voor de covalentie van veel voorkomende atomen. Deze moet je kennen, maar kan je ook afleiden uit het periodiek systeem,

Covalentie periodiek systeem

Covalentie en periodiek systeem

Alle atomen in groep 1 hebben een covalentie van 1, alle atomen in groep 2 hebben een covalentie van 2.

Alle atomen in groep 18 hebben een covalentie van 0: Dit zijn edelgassen en reageren niet. Alle atomen in groep 17 hebben een covalentie van 1, alles in groep 16 een covalentie van 2, alles in groep 15 een covalentie van 3, en groep 14 heeft een covalentie van 4.

Hydrofiel en hydrofoob

Sommige stoffen lossen goed op in water, (zoals alcohol, of suiker), andere stoffen lossen niet goed op in water (bijvoorbeeld slaolie of benzine).

Stoffen die goed oplossen in water zijn hydrofiele stoffen.

Stoffen die slecht oplossen in water zijn hydrofobe stoffen

Kenmerkende groepen

Moleculen met een NH of een OH groep zijn hydrofiele stoffen.

Moleculen zonder deze groepen zijn hydrofobe stoffen.

De NH en OH groepen kunnen extra verbindingen maken met water, en zijn daarom goed oplosbaar in water.

Zeep en emulgatoren

Mayonaise bestaat uit olie en water, maar normaal mengen deze stoffen niet. Door het toevoegen van een emulgator (zoals bijvoorbeeld zeep of eigeel), kunnen deze stoffen wel mengen.

Een emulgator kan je herkennen door een hydrofiele kop (met NH of OH, en een hydrofiele staart,

Huiswerk

Lezen: Paragraaf 7.3

Maken: 19, 22, 23, 24, 25, 26, 28 en 31