Voorbereidingsles Schilderen

• Kunst
• Basisschool
• Groep 5,6

Doel van deze les: introductie begrippen (ambacht, pigment en bindmiddel), oefening met verschillende schildertechnieken en voorbereiding op de workshop in het Mondriaanhuis.

De les begint met een opwarmertje!

Laat de volgende 5 slides zo snel mogelijk achter elkaar laten zien met de opdracht:

"Ga staan als je wel eens hiermee hebt geschilderd"

1. Opwarmertje

Met welke verf heb jij wel eens geschilderd?

Ga staan als jij wel eens met deze verf hebt geschilderd!

Waterverf

Acrylverf

Vingerverf

Nagellak

Muurverf

2. Andere plaatsen 

& andere tijden ...

Op de hele wereld schilderen mensen.

En daarvoor zijn verschillende manieren.

Overal op de wereld schilderen mensen. 

Maar schilderen alle mensen over de hele wereld op dezelfde manier?

Sommige culturen hebben een speciale/ traditionele verftechniek. 

Kijk maar naar de volgende voorbeelden:

De Aboriginals in Australië schilderen met ontelbare kleine stipjes een schilderij. 

Vroeger deden ze dat met een takje en verf gemaakt van kleurstof uit de natuur. Ze schilderden dan op boomschors of rotsen of hun lichaam. Het schilderen was een manier om elkaar en hun voorouders verhalen te vertellen.

Wat is meer werk schilderen met een kwast of met een takje?

In China gebruiken ze de gongbi techniek: super gedetailleerde schilderijen, geschilderd met een dun penseeltje.

In het zuiden van Afrika* schilderen ze weer anders! Ndebele kunst: de muren worden versierd met geschilderde patronen. De vlakken zijn strak geschilderd in één kleur.

*Ndebele wordt gemaakt in Zimbabwe, Botswana en het noordelijke deel van Zuid Afrika. 

Laat de leerlingen de foto goed bekijken. En maak de quiz-vraag hierna. 

Met welk materiaal schilderen Tibetaanse Monniken?

1. Klei
2. Kralen
3. Papier
4. Zand

Laat de leerlingen de foto goed bekijken. En maak de quiz-vraag hierna. 

Wat gebruiken inwoners uit Staphorst als ' penseel' in traditionele schilderijen?

1. Stokjes
2. Riet
3. Spijkers
4. Wattenstaafje

Met meerdere spijkers in een blok onstaat een soort stempel. Zo kun je meer stipjes tegelijk zetten!

In alle tijden hebben mensen geschilderd...

En daarvoor gebruikten ze verschillende soorten verf en ondergrond.

in 

Dit is een van de oudste schilderingen op de wereld. Ze zijn van tussen 15.000 en 10.000 voor Chr.

Waar is het op geschilderd?

Op de wand in een grot in Lascaux, Frankrijk. 

De verf is gemaakt van gemalen steen en dierlijk vet. 

Waar is dit geschilderd?

En waaraan kun je dat zien?

Het is een fresco, muurschildering, in een kerk in Rome. Rond 1300 geschilderd.

Een Fresco is een schildering op een natte kalkmuur. De verf trekt in de muur. 

Maar hier is ook een deel van de verf van de muur gevallen.

Het laatste oordeel, Pietro Cavallini.

Santa Cecilia in Trastevere.

Een ander bekende verfsoort is tempera.

Deze verf werd vaak in de middeleeuwen gebruikt, zoals op deze illustratie op papier.

Deze verf werd ook wel ei-tempera genoemd. Omdat de pigmenten werden gemengd met eigeel. De verf droogt snel.

In het volgende filmpje zie je hoe die verf gemaakt wordt.

Jean de Berry gaat op reis, Gebroeders van Limburg, Metropolitan Museum of Art New York.

Neem een kijkje in de ambachtelijke verfmolen 'De Kat' in Zaandam. In deze molen worden allerlei pigmenten gemalen. 

Hier zie je hoe ei-tempera wordt gemaakt.

3. Doe opdracht 

- Vouw een A4-tje in 8 vakken.

- Verzin 8 verschillende manieren om verf op te brengen

- Probeer het uit op je blaadje!

4. Doe opdracht 

- Zoek thuis pigmenten waar je verf mee zou kunnen maken.  

- En neem dit mee naar het museum. 

Huiswerkopdracht: zoek thuis naar gekleurd poeder dat als pigmenten kan dienen. Neem deze in een goed afgesloten zakje of potje mee naar het Mondriaanhuis. 

In het museum ga je met je eigen pigmenten verf maken...

Tot snel in het Mondriaanhuis!