Klas 3 Aarde in verandering: De wisselwerking tussen klimaat, weer en landschap

• Aardrijkskunde
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Weer & Klimaat 

Je kan uitleggen waarom er verschillende seizoenen zijn.

Je hebt verschillende seizoenen, maar waarom zijn er verschillende seizoenen?

Bekijk de volgende slides om het antwoord te kunnen geven. 

Zon en aarde (B44 seizoenen)

Seizoenen uitleg

De indeling op aarde

Geografische breedte 

De evenaar verdeelt de aardbol in twee helften: het noordelijk halfrond en het zuidelijk halfrond 

Breedteligging

Geodriehoek 

waarom heet de geodriehoek de geodriehoek?

De uitdrukking "geo" zou je kunnen vertalen als "aarde" bv geografie: De wetenschap van metingen op het aardoppervlak. 

De voorloper van de geodriehoek was een instrument waarmee men onder andere in de zeevaart metingen mee verrichtte om afstand en koers te bepalen, dus geografische metingen.

Wat is een ander woord voor dampkring?

1. Biosfeer
2. Hydrosfeer
3. Atmosfeer
4. Co2

Breedteligging

Lengteligging

Breedteligging

Seizoenen animatie

Hoe ontstaan de seizoenen? 

Seizoenen & aardas

Waardoor hebben wij seizoenen?

1. omdat de aarde rond draait
2. omdat de klimaten hiervoor zorgen
3. omdat de aarde scheef staat ten opzichte van de zon.
4. omdat de aarde opwarmt en afkoelt

De dampkring is belangrijk om drie redenen. Welke drie redenen? (B45)

Wat is de oorzaak van de seizoenen?

1. De afstand van de aarde tot de zon
2. De zwaartekracht
3. De rotatie van de aarde
4. De kanteling van de aardas

Wat wordt er van je verwacht deze periode

• De aantekeningen die je gemaakt hebt tijdens de les + feedback
• Weektaken
• Wolkendagboek + verwerkte feedback
• Weerbericht

• Feedback 

Wat ga je nu doen?

1. Ga in de Classroom (code: qc7ihsu)

2. Lees de module handleiding door

3. Ga aan de slag met weektaak 1 (maak deze alleen) hiervoor kun je de volgende bbnrs: 42, 43, 44, 45, &48 gebruiken.

Week 2 

Weer & Klimaat 

Leerdoelen:

Ik kan de vijf temperatuurfactoren  opnoemen. 

Ik kan verklaren waarom het bij de polen kouder is dan bij de tropen. 

Ik weet hoe ik aantekeningen moet maken, en kan dit toepassen in de les.

Aantekeningen maken hoe doe je dat?

• Gebruik steekwoorden
• Luister goed naar wat de docent zegt 
• Stel vragen & luister naar de vragen van anderen
• Hou het kort
• Laat ruimte over

Weer

Het weer is de temperatuur, de neerslag en de wind op een bepaalde plaats, op een bepaald moment. 

Hoe wordt de wind aangegeven op de afbeelding hiernaast? 

Antwoord van de vraag

Met de pijlen wordt de windrichting aangegeven én met de cijfers de kracht van Beaufort.  De schaal van Beaufort loopt van 0 tot 12. Bij windkracht 0 is het windstil en bij windkracht 12 is er een orkaan. 

Weer 

Weer is heel veranderlijk en plaatselijk. 

Nu komen er twee filmpjes waar het heel plaatselijk is. 

cdn.jwplayer.com

Weer en Klimaat

Klimaat: het gemiddelde weer in een bepaald gebied en over een langere periode, meestal 30 jaar. 

De drie onderdelen van het weer:

temperatuur, wind en neerslag. 

Bij het klimaat gaat het om het gemiddelde. 

Klimaatdiagram

Een klimaatdiagram brengt de gemiddelde temperatuur en de neerslag van een plaats in beeld. 

In een klimaatdiagram staat de gemiddelde temperatuur van elke maand. 

Hoe bereken je de gemiddelde temperatuur? 

Je meet alle dagen van die maand de temperatuur , de temperatuur in een klimaatdiagram is een gemiddelde van dag én nacht. 

Uit welke drie onderdelen bestaat het weer?

Het klimaat is...

1. de gemiddelde temperatuur van een land
2. het gemiddelde weer over een lange periode
3. de gemiddelde temperatuur van een periode
4. het gemiddelde klimaat over een periode

De staafdiagram geeft bij een klimaatdiagram de neerslag aan

1. juist
2. onjuist

Aarde in verandering

In een klimaatdiagram staat de rode lijn voor de ...

1. Temperatuur
2. Neerslag

Weer en klimaat

Hoe kan het dat het op hoge breedte kouder is dan op lage breedte?

Breedteligging

Geodriehoek 

waarom heet de geodriehoek de geodriehoek?

De uitdrukking "geo" zou je kunnen vertalen als "aarde" bv geografie: De wetenschap van metingen op het aardoppervlak. 

De voorloper van de geodriehoek was een instrument waarmee men onder andere in de zeevaart metingen mee verrichtte om afstand en koers te bepalen, dus geografische metingen.

De zonnestralen op ....breedte leggen de kortste weg af door de dampkring

1. lage
2. hoge

Welke situatie klopt?

1. A is warm en B is koud
2. A is koud en B is warm
3. A en B beide even warm
4. A en B beide even koud

Luchtstreken

indeling van de aarde op basis van temperatuur: luchtstreken.

- tropen

- gematigde zone

- poolstreken

BB 49 Luchtstreken

B49 Luchtstreken

B50 Isothermen 

Hoe noemen we de lijnen op een weerkaart waarmee de plaatsen met dezelfde luchtdruk met elkaar verbonden zijn?

1. Isothermen
2. Isolator
3. Isobaren
4. Eustasie

Wat is een isotherm?

1. Lijnen die plaatsen met een geljke temperatuur met elkaar verbinden
2. een soort luchtstreek
3. de grens voor de tropen
4. de lijn waarboven het te koud is voor de boomgroei

B 52 Hoogteligging en temperatuur 

Hoe kan het dat het op de bergtop niet warmer is dan aan de voet van de berg? 

B52 Hoogteligging en temperatuur

B51 hoogtegordel

• een grens tot aan waar bepaalde planten kunnen groeien.
• heeft te maken met de temperatuur
• bomen groeien tot -3, daarna zijn er geen bomen meer 

Hoogteligging

Pauze/stop

Je begrijpt wat het verschil is tussen aanlandige en aflandige wind

Vind je in: paragraaf 3, B53, B54, B56

B54 aanlandige en aflandige wind

Temperatuurfactoren: land en zee( B53 t/m B56)

Waarom zijn er grote temperatuurverschillen tussen land en zee? 

Gesteldheid aardoppervlak/ land-zeeverdeling:

Gesteldheid aardoppervlak/ land-zeeverdeling: water koelt minder snel af en warmt minder snel op.

Temperatuurfactoren: land en zee( B53 t/m B56)

- Dag en nacht

Hoe verder een land van zee ligt ...

1. Hoe minder warm in de zomer en niet te koud in de winter
2. Hoe warmer in de zomer en hoe kouder in de winter
3. Hoe meer gematigde temperaturen er ontstaan.

ligging ten opzichte van gebergten

Welke van de volgende uitspraken over deze kaart is/zijn juist?

I De isothermen van 9 en 10 °C kunnen
elkaar nergens op de kaart kruisen.

II Op de plaats van het vraagteken
kan het niet warmer zijn dan 10 °C

1. Beide uitspraken zijn juist.
2. Alleen uitspraak I is juist.
3. Alleen uitspraak II is juist.
4. Beide uitspraken zijn onjuist.

Weer en Klimaat

Weer en klimaat Start

Weer en Klimaat in Nederland

stijgingsregen

Waar? 

• Gebieden met stijgingsregens zijn goed te herkennen op wereldschaal. 

Stijgingsregen

1. Water verdampt
2. Waterdamp stijgt op
3. Hoog in de lucht koelt de lucht af
4. Waterdamp condenseert en wordt regendruppels
5. Regen valt naar beneden

Waarom hier?

• Instraling zon 
• Stijgingsregens 

Stijgingsregens ontstaan meestal rondom de kreefts-/steenbokskeerkring

1. Juist
2. Onjuist

Iemand zegt over de afbeelding.

"Bij de evenaar vallen stijgingsregens, want de stijgende lucht koelt af en veroorzaakt regen."

Is deze uitspraak juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Waarom is het verder van zee koud in de winter en warm in de zomer? (B53)

Aanlandige wind
Aflandige wind

Aanlandige wind

Aflandige wind

ZEESTROMEN

Zeestromen zorgen voor zachte temperaturen

De zeestromen worden onder andere
aangedreven door de wind. In de bron
zijn de zeestromen weergegeven.
Welk drukgebied hoort er bij de plek
van de roze ster?

1. Hogedrukgebied
2. Lagedrukgebied

Hoe ontstaan zeestromen?

1. Door de luchtdruk
2. Door temperatuursverschillen
3. Door de wind
4. Door hoogtes

Lage- en hogedrukgebieden

Hoe onstaat wind?

https://schooltv.nl/video/hoe-ontstaat-de-wind-de-verplaatsing-van-lucht/

https://schooltv.nl/video/hoe-ontstaat-wind-door-het-luchtdrukverschil-tussen-koude-en-warme-gebieden/#q=wind%20en%20luchtdruk

Hoe werkt luchtdruk?

https://www.youtube.com/watch?v=sJV-J6AolfM

Weer, klimaat en klimaatzones

https://www.youtube.com/watch?v=U3gdEy3wtr0

Uitleg symbolen weerkaart

https://www.youtube.com/watch?v=BkPxm660M34

Luchtdruk Hoge- & Lagedruk

Hogedrukgebied = droog & koud(er) = dalende lucht 

Het weer als de luchtdruk verandert...

• Lucht stroomt ALTIJD van Hogedruk naar Lagedruk
  

     => wind

• Hoe groter het verschil in luchtdruk, 

     hoe harder het waait.

Hogedruk- en lagedrukgebieden en

 de ITCZ

ITCZ

intertropische convergetntiezone

De wet van Buys Ballot

Moessons/

Pasaat winden

- regenseizoen

- Evenaar

- Wet van Buys Ballot

De wet van Buys Ballot

Wind gaat altijd van Hoge naar lage druk

Corioliseffect

B62 Hogedruk- en lagedrukgebieden

Wat veroorzaakt het corioliseffect precies

1. De draaiing van de aard e rond de zon
2. De draaiing van de aarde
3. De stand van de maan
4. De draaiing van de aardkern

Extreme wind

- stormen

- orkanen

-tornado's

Orkanen 

- Amerikaase kust 

(zuid-oosten)

- van Depressie naar tornado

- overstrominge 

Waar ontstaan Orkanen vooral?

1. Rondom de Indische oceaan
2. Bij Indonesie
3. In de Caribische zee
4. Bij Afrika

Koufront

- Koude & vochtige lucht

- Relatief snel/kort

- Minder lekker weer

Warmtefront

- Warme & droge lucht

- Relatief langzaam/lang

- Stabiel en rustig weer

Wat zijn temperatuurfactoren?

Op hoeveel breedtegraden liggen de steenbok- en de kreeftskeerkring?

1. 0º
2. 55,5º
3. 23,5º
4. 90º

Welk effect heeft de zee op de temperatuur in Nederland in de zomer?

1. De zee houd Nederland warm
2. De zee maakt Nederland een stukje koeler
3. De zee houdt Nederland koud
4. De zee heeft geen invloed op temperatuur in Nederland

Welke reden dat lucht gaat stijgen zorgt voor het meeste neerslag in Nederland?

Wat is de definitie van het woord klimaat?

1. Het is een ander woord voor weer
2. De gemiddelde Neerslag, wind en temperatuur over een lange periode
3. Het gemiddelde weer over een periode van (meestal) 30 jaar
4. Het veranderende weer door uitstoot

Waar denk je aan bij een ander klimaat?

Welke klimaten heb je eigenlijk allemaal?