1.2 Water: vriend of vijand?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

1.2 Water: vriend of vijand?

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Droogvallen van de beek de Beerze in Noord-Brabant in de zomer van 2018

Droogte is de laatste jaren in Nederland steeds meer een probleem. Het nieuwe Droogteportaal maakt het mogelijk de actuele situatie te volgen. Regionale gegevens over neerslag, bodemvocht, grondwater en beekafvoeren kunnen bovendien met gegevens uit eerdere jaren worden vergeleken. Het Droogteportaal is in opdracht van de provincies en waterschappen door een samenwerking tussen KnowH2O, StellaSpark en KWR gerealiseerd.

Lesdoelen (deelvragen)

Aan het einde van deze paragraaf beantwoorden we de volgende twee vragen. Schrijf ze nu vast op in je schrift:

(6) Welke adviezen heeft de Tweede Deltacommissie aan de regering uitgebracht en waarom?

Benodigde voorkennis 

Je kent het verschil tussen absolute- en relatieve zeespiegelstijging;
Je weet wat een polder is;
Je weet wat de oorzaken zijn van klimaatverandering;
Je weet wat verdroging en verzilting is;

Het grote plaatje

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Dijkring 14

Zeespiegelstijging  Hoe dan?

Smeltend landijs (gletsjers)

Door opwarming van de aarde wordt zeewater warmer en dan zet het uit (water neemt meer plek in)

Smelten van de noordpool?

De zeespiegel stijgt niet direct doordat er ijs afsmelt op de noordpool! Noordpool is geen land. IJs ligt al in de zee. Denk aan je glas met cola en en ijsklontjes.

Bodemdaling (1/3)

Inklinking veen als gevolg van verdroging (verlagen grondwater)

Bodemdaling (2/3)

Herstel isostatisch evenwicht als gevolg van klimaatverandering

interactiveexplainers.com

Bodemdaling (3/3)

Gaswinning in Groningen

bodem zakt door gaswinning

Gas neemt ruimte in. Als je het eruit haalt dan zakt de bodem in (en geeft soms aardbevingen)

Gas neemt ruimte in. Als je het eruit haalt dan zakt de bodem in (en geeft soms aardbevingen)

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Leerboek
Verdieping
Klaar?	Start met opdrachten 1 + 2

Verdiepend artikel

https://www.nationalgeographic.nl/milieu/2019/01/jakartas-nieuwe-zeewering

Aan de slag

Artikel	- Waterpeil in de maas - Jakarta's nieuwe zeewering
Filmpje	How the Dutch beat the Ocean
Oefenen	Oefenvraag, examenopdracht, samenvatting, schrijfopdracht
Huiswerk	Huiswerk opdrachten - §1.2: Opdrachten 1 t/m 5 maken

Artikel:

https://www.geografie.nl/artikel/wat-voegt-sai-toe-aan-de-klimaatdiscussie

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=p4pWafuvdrY

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

1.2 Water: vriend of vijand?

Lesdoelen (deelvragen)

Aan het einde van deze paragraaf beantwoorden we de volgende twee vragen. Schrijf ze nu vast op in je schrift:

(6) Welke adviezen heeft de Tweede Deltacommissie aan de regering uitgebracht en waarom?

Bedijking maakt land kwetsbaar

Vroeger: rivier regelmatig buiten oevers

Legde zand en grind af: compenseerde voor bodemdaling.

Door bedijking stroomt het land niet meer over. 

zonder ingrijpen van de mens

Met ingrijpen van de mens

Bodemdaling in kaart

Dus meer overstromingskans

- Absolute- en relatieve zeespiegelstijging

- Stijgende piekafvoer van de rivieren

buitendijks

binnendijks

Waterveiligheid

De economische waarde en het aantal inwoners achter de dijken en duinen is sterk toegenomen: de gevolgen van een eventuele overstroming worden steeds groter.

Veiligheidsniveau bepalen -> maar veiligheid is nooit 100%!
 

Wat te doen?

Verdroging en verzilting

Wanneer de zeespiegel stijgt en de rivierafvoer (in de zomer) verlaagt, dringt zout water binnen en kan ook verzilting ontstaan. Voorbeeld: de Nieuwe Waterweg bij Rotterdam (en zeker Maassluis).

Kwelwater: water dat via de ondergrond stroomt en in een ander gebied naar buiten komt.

Kwelwater kan in kustgebieden tot verzilting (zout worden) van laaggelegen polders achter de duinen leiden.

Algemene ontwikkeling

Afsluitdijk

Aanleg afsluitdijk

Afsluitdijk van boven

Zuiderzeewerken

1. Afsluitdijk
2. Wieringermeer
   
3. Noordoostpolder
4. Flevoland

De aanleg van de Afsluitdijk en de IJsel meerpolders.

Deltawerken

Waarom geen deltawerken

in de Westerschelde?

Actualiteit

Artikel

https://www.1limburg.nl/hoogwater-maas-natuurgebieden-uit-voorzorg-afgesloten

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

inklinking

absolute- en relatieve zeespiegelstijging

waterkering

drainage

integraal waterbeleid

overstromingsrisicobewustzijn

Aan de slag

Artikel	- Waterpeil in de maas - Jakarta's nieuwe zeewering
Filmpje	How the Dutch beat the Ocean
Oefenen	Oefenvraag, examenopdracht, samenvatting, schrijfopdracht
Huiswerk	Huiswerk opdrachten - §1.2: Opdrachten 1 t/m 9 afmaken

Artikel:

https://www.geografie.nl/artikel/wat-voegt-sai-toe-aan-de-klimaatdiscussie

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=p4pWafuvdrY

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Lesdoelen (deelvragen)

Aan het einde van deze paragraaf beantwoorden we de volgende twee vragen. Schrijf ze nu vast op in je schrift:

(6) Welke adviezen heeft de Tweede Deltacommissie aan de regering uitgebracht en waarom?

Opdracht bij elke deelvraag

Vraag aan CHAT GPT antwoord op de deelvraag en toets deze met de theorie van de paragraaf en schrijf deze in je schrift. 

Dit wordt onderdeel van je deelcijfer. 

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Lokale bewoners drinken even wat, ondanks het hoogwater in Venetië.

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Werkvorm: Picture prompt

Wat hebben de onderstaande afbeeldingen te maken hebben met het onderwerp: overstromingen

Afbeelding 1:

veen = inklinking

Afbeelding 2:

sneeuw = smelten -> meer water in rivier

Afbeelding 3:

blabla

Afbeelding 4:

blabla

Kwaliteitsbesef eigen antwoord

1. Laat leerlingen een examenvraag maken

2. Selecteer een aantal antwoorden van de leerlingen

3. Bespreek de antwoorden;

     - welk antwoord is beter?

     - waarom is dit antwoord beter?

     - aan welke eisen voldoet een beter antwoord?

Oefenvraag

- Welke adviezen heeft de Tweede Deltacommissie aan
   de regering uitgebracht en waarom?

Oud examenopdracht

      Opdrachten            Bronnen                Antwoorden

Samenvatting

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

Atlaskaarten