1B NG

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

 Telefoons in de tas, laptop dicht op tafel.

Toets

• Woordsoorten: Zelfstandig naamwoord, lidwoord, bijvoeglijk naamwoord, hulpwerkwoord, zelfstandig werkwoord, koppelwerkwoord

• Grammatica: zinsontleding: persoonsvorm, zinsdelen, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp. 

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in de zin

Let op:

- Soms is een werkwoord opgesplitst:

Hij | voert | vandaag | actie. (actievoeren)

- Als 'te' voor een werkwoord staat, hoort het er ook bij:

Hij | verwacht | meer zakgeld | te krijgen.

- Als er 'aan het' voor een werkwoord staat, hoort het er ook bij:

Zij| zijn | fanatiek | aan het tennissen.

Hij is het voetballen niet verleerd.

Let op: voetballen is hier geen werkwoord!

Hulpwerkwoord, zelfstandig werkwoord, koppelwerkwoord

Werkwoord: zww/kww + hww

Belangrijkste werkwoord in de zin:

1.  Zelfstandig werkwoord (zww)

    - Geeft actie aan

   -  Heb je maar één werkwoord? Dan is dit sowieso een zww.

OF 2. Koppelwerkwoord (kww)

    - Geeft eigenschap/kenmerk aan

   - ZWoBBeLS

3.  Hulpwerkwoord (hww)

Heb je meer werkwoorden in de zin? Dan is er één werkwoord het zww of kww en zijn alle andere werkwoorden hww.

Belangrijk:

Als er meer werkwoorden in de zin staan, is de persoonsvorm altijd een hww!

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Morgen

wordt

het

feest

gevierd.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Zij

laten

hun

auto

morgen

repareren. 

Koppelwerkwoord || Zelfstandig werkwoord

Koppelwerkwoorden

ZWaBBeLS-HDV

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen

Iets doen vs. iets zijn

Auto's zijn rood, popjes zijn stout, mama is lief 

--> De onderwerpen zijn iets.

 Treintjes doen tjoektsjoek, oma's doen breien, papa doet slapen --> De onderwerpen doen iets.

Staan of zitten

Zometeen krijg je een aantal zinnen te zien. 

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Nol is ooit professioneel rugbyspeler geweest.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Mijn fietsband werd netjes door Jim geplakt.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Op latere leeftijd is Wouter pas echt een verstrooid man geworden.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

De agent heeft Saar gisteren een bekeuring gegeven.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Esmee lijkt erg bang voor de docent.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Naamwoordelijk deel

Heb je een koppelwerkwoord in de zin staan?

Dan moet er ook een naamwoordelijk deel zijn.

• Vraag die je stelt -> Wat is het onderwerp?

          KWW

Danique | is | een muzikale meid. 

Ond| PV| naamwoordelijk deel

Naamwoordelijk gezegde

Je kunt Nederlandse zinnen verdelen in twee groepen:

zinnen die gaan over iets doen (een handeling)

zinnen die gaan over iets zijn (een toestand).

Diederik is een vlogger. (iets zijn)

Iedere dag maakt Diederik een nieuw filmpje. (iets doen)

Later wil Cato model worden. (iets zijn)

Cato poseert graag voor de camera. (iets doen)

Zinnen die gaan over ‘iets doen’/een handeling hebben een werkwoordelijk gezegde (wg).

Zinnen die gaan over ‘iets zijn’/een toestand hebben een naamwoordelijk gezegde (ng).

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in de zin aangevuld met een naamwoord (meestal een zelfstandig naamwoord of een bijvoeglijk naamwoord). Dit naamwoord is de eigenschap die van het onderwerp wordt gegeven.

Voorbeelden:

Morgen ben ik eindelijk jarig.

Youssef zal een heel goede voetballer worden.

Theo Maassen blijft een goede cabaretier.

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde staat een koppelwerkwoord: een vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen.  

Voorbeelden:

Willem is een vlogger. (iets zijn)

Iedere dag maakt Willem een nieuw filmpje. (iets doen)

Later wil zij model worden. (iets zijn)

Ze poseert graag voor de camera. (iets doen)

Werkwoordelijk / naamwoordelijk gezegde

Zinnen die gaan over ‘iets doen’/een handeling hebben een werkwoordelijk gezegde (wg).

Zinnen die gaan over ‘iets zijn’/een toestand hebben een naamwoordelijk gezegde (ng).

NG - www

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in de zin aangevuld met een naamwoord (meestal een zelfstandig naamwoord of een bijvoeglijk naamwoord). Dit naamwoord is de eigenschap die van het onderwerp wordt gegeven.

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde staat een koppelwerkwoord: een vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen.

Voorbeelden

Morgen is Puk eindelijk jarig.

Jesse zal een heel goede voetballer worden.

Lot en Linde blijven goede vriendinnen.

Voorbeeldzin toets

Knut en Merijn hebben meerdere projecten over kunst bekeken. 

Persoonsvorm:

Onderwerp:

Werkwoordelijk gezegde:

Naamwoordelijk gezegde:

Lijdend voorwerp:

Meewerkend voorwerp:

Voorbeeldzin toets

De boekopdracht van Finn is fantastisch geworden. 

Persoonsvorm:

Onderwerp:

Werkwoordelijk gezegde:

Naamwoordelijk gezegde:

Lijdend voorwerp:

Meewerkend voorwerp:

Voorbeeldzin toets

De juf heeft de klas verschillende zakjes chips gegeven.

Persoonsvorm:

Onderwerp:

Werkwoordelijk gezegde:

Naamwoordelijk gezegde:

Lijdend voorwerp:

Meewerkend voorwerp:

Studeren maar!

Ga zelfstandig studeren voor de toets.

Werk aan je spiekbriefje.