1C - dinsdag 14-3 (grammatica, hh p1)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

 iPad in je tas.

Op tafel: etui.

Mindmap grammatica

• Eerste 7 minuten: in stilte maak je een eigen mindmap. Schrijf alles op wat je weet over de onderstaande zinsdelen.

• Daarna 15 minuten: maak met je groepje een grote mindmap (A3) die we ook in de klas kunnen hangen. Gebruik ook voorbeelden!

• Persoonsvorm
• Onderwerp
• Werkwoordelijk gezegde
• Hulpwerkwoord, zelfstandig werkwoord, koppelwerkwoord
• Naamwoordelijk gezegde
• Lijdend voorwerp
• Meewerkend voorwerp

Voorbeeldzin toets

Piet heeft zijn vrienden verschillende soorten scheetkussens gedoneerd.

Persoonsvorm:

Onderwerp:

Werkwoordelijk gezegde:

Naamwoordelijk gezegde:

Lijdend voorwerp:

Meewerkend voorwerp:

Voorbeeldzin toets

De scheetkussens van Piet zijn een ware hit geworden. 

Persoonsvorm:

Onderwerp:

Werkwoordelijk gezegde:

Naamwoordelijk gezegde:

Lijdend voorwerp:

Meewerkend voorwerp:

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in de zin

Let op:

- Soms is een werkwoord opgesplitst:

Hij | voert | vandaag | actie. (actievoeren)

- Als 'te' voor een werkwoord staat, hoort het er ook bij:

Hij | verwacht | meer zakgeld | te krijgen.

- Als er 'aan het' voor een werkwoord staat, hoort het er ook bij:

Zij| zijn | fanatiek | aan het tennissen.

Hij is het voetballen niet verleerd.

Let op: voetballen is hier geen werkwoord!

Hulpwerkwoord, zelfstandig werkwoord, koppelwerkwoord

Werkwoord: zww/kww + hww

Belangrijkste werkwoord in de zin:

1.  Zelfstandig werkwoord (zww)

    - Geeft actie aan

   -  Heb je maar één werkwoord? Dan is dit sowieso een zww.

OF 2. Koppelwerkwoord (kww)

    - Geeft eigenschap/kenmerk aan

   - ZWoBBeLS

3.  Hulpwerkwoord (hww)

Heb je meer werkwoorden in de zin? Dan is er één werkwoord het zww of kww en zijn alle andere werkwoorden hww.

Belangrijk:

Als er meer werkwoorden in de zin staan, is de persoonsvorm altijd een hww!

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Morgen

wordt

het

feest

gevierd.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Zij

laten

hun

auto

morgen

repareren. 

Koppelwerkwoord || Zelfstandig werkwoord

Koppelwerkwoorden

ZWaBBeLS-HDV

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen

Iets doen vs. iets zijn

Auto's zijn rood, popjes zijn stout, mama is lief 

--> De onderwerpen zijn iets.

 Treintjes doen tjoektsjoek, oma's doen breien, papa doet slapen --> De onderwerpen doen iets.

Staan of zitten

Zometeen krijg je een aantal zinnen te zien. 

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Noah is ooit professioneel rugbyspeler geweest.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Mijn fietsband werd netjes door Jim geplakt.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Op latere leeftijd is Teun pas echt een verstrooid man geworden.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

De agent heeft Wout gisteren een bekeuring gegeven.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Niels lijkt erg bang voor de docent.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Naamwoordelijk deel

Heb je een koppelwerkwoord in de zin staan?

Dan moet er ook een naamwoordelijk deel zijn.

• Vraag die je stelt -> Wat is het onderwerp?

          KWW

Anne | is | een muzikale meid. 

Ond| PV| naamwoordelijk deel

Voorbeeldzin toets

Lize en Tessa hebben meerdere projecten over kunst bekeken. 

Persoonsvorm:

Onderwerp:

Werkwoordelijk gezegde:

Naamwoordelijk gezegde:

Lijdend voorwerp:

Meewerkend voorwerp:

Studeren maar!

Ga zelfstandig studeren voor de toets.

Werk aan je spiekbriefje.