3.1 de Renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De Tijd van ontdekkers en hervormers

De Renaissance 3.1

Bijbehorende Twee kenmerkende aspecten

- De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.

- Het veranderende  mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

Leerdoel:

1. Met een voorbeeld uitleggen hoe het mensbeeld en het wereldbeeld veranderen tijdens de renaissance.

2. Drie oorzaken noemen voor het ontstaan van de renaissance in Italië.

3. Met een voorbeeld uitleggen dat de renaissance zich ook naar Noord-Europa verspreidde.

4. De verschillen benoemen tussen middeleeuwse kunst en renaissance kunst.

Waar is dit?

Renaissance

• Betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur

• Periode tussen 1300 en 1600, waarin niet langer het hiernamaals centraal stond, maar de mens in het hier en nu.

• Ontstaan in Italië

Waarom focus op de oudheid?

Italië stond nog vol overblijfselen van de oudheid.

Veel verloren teksten kwamen via kloosters, kruistochten en handelscontacten weer in zicht.

Waarom in Italië? (1)

• In Italië was stedelijke burgerij en zelfstandige stadstaten ontstaan (KA!)
• Rijke Italianen willen kunst bezitten en genieten van het leven. Laten zien hoe goed je het hebt.

• Kunstenaars krijgen goed betaald; kunst niet enkel een ambacht.

Kunst wordt daardoor steeds beter

Anders denken over het leven en de dood

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

De mens en de wereld centraal

• Meer interesse in het leven op aarde zelf en de precieze werking van de natuur en samenleving.
• Ideaalbeeld werd de uomo universale: algemeen ontwikkeld mens.

Leonardo da Vinci: anatomie, natuurkunde, scheikunde, schilderijen, muziek schrijven, gebouwen en apparaten ontwerpen...

Diepe interesse in de mens en de wereld.

Kenmerken Middeleeuwse kunst

• Bijbelse voorstellingen
  

• Weinig details
  

• Felle kleuren
  
• Weinig naakt
• Geen diepte
  

• Geen expressie in gezichten
  
• Weinig realistisch
• Maker onbekend

Kenmerken van de Renaissance-kunst

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• realistisch

• veel details

• emotie

• perspectief (weergeven van diepte)
• thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen en portretten / huiselijke thematiek
• naakt

observeren, dan pas schilderen

wetenschap in kunst

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Leerdoel:

1. Met een voorbeeld uitleggen hoe het mensbeeld en het wereldbeeld veranderen tijdens de renaissance.

2. Drie oorzaken noemen voor het ontstaan van de renaissance in Italië.

3. Met een voorbeeld uitleggen dat de renaissance zich ook naar Noord-Europa verspreidde.

4. De verschillen benoemen tussen middeleeuwse kunst en renaissance kunst.

Aan het werk

Lees éérst de tekst van 3.1 - Renaissance

Opdracht 2 tm 5 van 3.1

Humanisme

Inspiratie uit de cultuur van de Grieken en Romeinen uit de Oudheid.

De boeken zouden wijsheid en kennen bevatten waarmee het leven op aarde zou worden verbeterd.

De belangstelling van geleerden voor de antieke literatuur, poëzie en geschiedenis = humanisme.

Ideeën verspreiden

• Dankzij de boekdrukkunst (1450) kon de stroming zich verspreiden.
• --> Humanisten gingen kritisch kijken naar de bijbel.
• Erasmus was een belangrijke humanist. Had kritiek op de kerk.

Erasmus

• Vertaalde de bijbel zelf: hoe wijkt de geloofspraktijk af van wat de bijbel vertelt?
• Gedragen monniken en priesters zich dan wel naar de idealen van Christus?
• Erasmus wilde verandering.

Sixtijnse kapel

Renaissance Michelangelo