3.3. De Verzorgingsstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

P3.3 De Verzorgingsstaat

§2.2

De Verzorgingsstaat

BASIS

A

Op weg naar de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom er na de oorlog een verzorgingsstaat werd opgebouwd.

Begrippen:

verzorgingsstaat

B

Opbouw van de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de Nederlandse verzorgingsstaat zich tussen 1950 en 1970 heeft ontwikkeld.

C

Problemen met de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt uitleggen welke problemen ontstonden in de verzorgingsstaat en welke maatregelen de regering nam om deze op te lossen.

Begrippen:

sociale zekerheid

§3.3

De verzorgingsstaat

BASIS

A

Op weg naar een verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom er na de oorlog een verzorgingsstaat werd opgebouwd.

Crisis en oorlog

Crisis is niet vanzelf overgegaan

Mensen hadden vóór de oorlog vertrouwen verloren in democratie en voor niet-democratische stromingen gekozen

Er was erg veel ellende in de oorlog geweest

§3.1

De verzorgingsstaat

BASIS

A

Op weg naar de verzorgingsstaat

• Willem Drees (PvdA) tussen 1948 en 1958 minister-president.(=socialist)
  
• In die periode: langzaam opbouwen van de verzorgingsstaat, 
• Wetten invoeren zoals de Algemene Ouderdomswet (AOW, 1957)
  
• 'Vadertje Drees' wordt dan ook wel gezien als de grote man achter de verzorgingsstaat.
• Van wieg tot graf

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

BASIS

B

Opbouw van de verzorgingsstaat

Werkloosheidswet (WW, 1952) betaal jezelf

Algemene Ouderdomswet (AOW, 1957) (belasting)

Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (WAO, 1967) betaal jezelf

Algemene Nabestaandenwet (ANW), die ook gold voor mannen die weduwnaar werden. (belasting)

Kinderbijslag (belasting)

Algemene Bijstandswet (ABW). (belasting)

Iedere Nederlander had recht op een uitkering en dus op sociale zekerheid.

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

BASIS

C

Problemen met de verzorgingsstaat

Opnieuw crisis

Economische crisis (o.a. door oliecrisis): 

• veel werklozen met een uitkering
  
• Oneigenlijk gebruik en fraude van uitkeringen
  
• Vergrijzing: meer gebruik van AOW
  
• Meer scheidingen: meer gebruik van Bijstandswet
  
• Mensen zien de uitkering als een recht
  
• Werken was niet aantrekkelijk door hoge uitkeringen

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

BASIS

C

Problemen met de verzorgingsstaat

• Vanaf jaren ’80: forse bezuinigingen op uitkeringen en verlaging van de uitkeringen
  
• Strengere controle op uitkeringen door het UWV
  
• Aantrekkelijker maken van werk: deeltijd, thuiswerk en loon hoger dan een uitkering
  
• Strengere (her)keuring van arbeidsongeschikten

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

BASIS

C

Problemen met de verzorgingsstaat

Discussie in onze tijd

• Door de vergrijzing is pensioenleeftijd verhoogd naar 67 jaar, anders is de AOW onbetaalbaar

• Aantal niet-werkende mensen wordt groter dan aantal werkende mensen

• Armoede blijft (ook in Nederland) bestaan!

• Werklozen worden in sommige gemeentes verplicht tot tegenprestatie.