1.3 De Russische revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.3 De Russische revolutie

Rusland

Het Russische Rijk (voor 1914)

• rijk aan ijzererts en steenkool maar: agrarische samenleving
• lijfeigenschap onder boeren (onderdrukking)
• leider: tsaar  -> autocraat
• tsaar werd gesteund door leger en orthodoxe kerk
• kritische intelligentsia -> ideeen van Lenin en Marx
• Russisch-Japanse oorlog -> bloedige zondag (1905)

verdieping agrarische samenleving

• 80 procent v/d bevolking was boer
• industrialisatie is miniem
•  bourgeoisie (adellijke boeren) hadden al het land
• arme boeren : pachters of lijfeigenen 
• gevolg: armoede, analfabetisme, weinig burgerrechten

verdieping tsaar

• Romanov familie al sinds 1613 aan de macht
• Autocratisch -> gn grondwet, gn volksvertegenwoordiging
• stond onder invloed van tsarina, zoon Aleksej, Raspoetin

• pol. en maatschappelijke ideologie 
• streven naar een klasseloze maatschappij
• opstand proletariaat (spontaan)

• pol. en maatschappelijke ideologie 
• streven nr klasseloze mij o.l.v. Sovjets
• opstand proletariaat o.l.v. voorhoede (gepland)

verdieping kritische intelligentsia

Marxisme

Leninisme

verdieping bloedige zondag

• Rusland was in oorlog met Japan. 
• Er ontstond hongersnood in steden
• arbeiders trokken naar Winterpaleis om petitie aan tsaar te bieden.
• vuur werd geopend. -> 200 doden, 800 gewonden
• Daarna: oprichting Doema

Economisch	maatschappelijk	politiek
armoede volk	Bourgeoisie vs proletariaat	autocratische tsaar
lijfeigenschap boeren	Marxisme	oorlog met Japan
achterstand industrie	Leninisme	bloedige zondag
		oprichting Doema

Samengevat: Onrust in Rusland

De eerste wereldoorlog

• Centralen veroverden grote gebieden in Rusland
• Meeste soldaten waren slecht getrainde boeren
• Er ontstonden voedseltekorten en hongersnood 
• vijandigheid tegenover Alexandra (Duitse)

Verloop
1917: Russische Revolutie

Februarirevolutie

• Het Russische volk heeft honger en is oorlogsmoe.
• Vrouwen in Sint-Petersburg komen in opstand. (23/02 -> internationale vrouwendag)
• Het leger sluit zich aan bij de opstandelingen.
• De Russische Tsaar moet aftreden. Er komt een democratische Voorlopige Regering.
• Voorlopige regering = doema (zie verdieping bloedige zondag) en sovjet-Raad (raad van boeren, soldaten en werklieden)
• Wereldoorlog I wordt voortgezet.

Verloop
1917: Russische Revolutie

Oktoberrevolutie

• Lenin keert terug uit balingschap naar Rusland, met de hulp van Duitsland.
• Lenin en zijn bolsjewieken (communisten) plegen een staatsgreep in oktober 1917.
• gebouwen worden bezet en regering wordt gevangen genomen.
• Rusland laat maar 1 partij toe -> sovjet dictatuur
• Lenin belooft vrede met Duitsland -> vrede van Brest-Litovsk. 

Wat moest Rusland wel doen in ruil
voor vrede volgens deze tekenaar?

bolsjewieken betekenis: meerderheid	mensjewieken betekenis: minderheid
- minderheid in regering	- meerderheid in regering
- onder invloed van Lenin	- onder invloed van Marx
- wilden voorhoede zijn	- wilden samenwerken

verloop Russische burgeroorlog

• 1918-1922
•  Tsarenfamilie wordt vermoord (17/07/1918)
• Witten (aanhangers tsaar) vs. Roden (bolsjewieken)
• (alweer) hongersnood 
• Pogroms (antisemitisme)
• Bolsjewieken winnen

Wat wil de tekenaar met deze prent
over Lenin zeggen?

Lenin is de man met de bezem.