V5 T4 B2: DNA-replicatie deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

PCR: welke twee primers (beginstukjes) kunnen gebruikt worden voor replicatie van dit gen?

1. 5' ATA 3' 5' GCC 3'
2. 3' ATA 5' 3'GCC 5'
3. 3' TAT 5' 3' GGG 5'
4. 5' TAT 3' 5' GGG 3'

Welk kenmerk van ons erfelijk materiaal is niet universeel bij levende organismen?

1. De aaneenschakeling van desoxyribose en fosfaat
2. De aanwezigheid van 4 basen: A, C, T en G
3. De aanwezigheid van twee complementaire strengen
4. De sequentie van de nucleotiden

            Zet de 7 stappen van replicatie in de juiste volgorde 

1

2

3

4

5

6

7

Primase maakt korte RNA primers die functioneren als startpunt van DNA polymerase

Ligase verbindt alle DNA fragmenten aan elkaar.

RNA primers worden vervangen door DNA nucleotiden

replicatie start bij een ori (replicatie startpunt)

single strand binding proteins voorkomen dat het dna weer dubbelstrengs wordt.

Helicase verbreekt de waterstofbruggen en maakt dsDNA ssDNA

DNA polymerase bindt een primer en verlengd deze aan de 3' uiteinde.

Primase

RNA Primer

SSBP's

DNA-polymerase

Helicase

Okazaki fragment

DNA-ligase

Wat is een primer?

1. Stukje DNA gemaakt door ligase
2. Stukje RNA gemaakt door primase
3. Stukje RNA gemaakt door polymerase
4. Stukje DNA gemaakt door helicase

Hoe wordt een DNA molecuul altijd afgelezen?

1. Van 5' uiteinde naar 3' uiteinde
2. Van 3' uiteinde naar 5' uiteinde

DNA-technieken 

• PCR --> DNA vermeerderen 
• gelelektroferese --> bepalen DNA-fingerprint
• sequencen -->   nucleotidevolgorde
• 
  

PCR (polymerase chain reaction) = kunstmatige DNA replicatie

doel: DNA

vermeerderen 

PCR (kunstmatige DNA replicatie)

• DNA verhit, DNA strengen gaan uit elkaar (denaturatie)
• Primers hechten zich aan DNA strengen
• DNA-polymerase gaat vanaf primer op 3'-uiteinde keten verlengen
• Twee dubbele strengen ontstaan

https:

Met PCR en Gelelectroferese een DNA fingerprint

Sequencen

DNA sequentie bepalen

• verwantschap, (erfelijke) ziekten, identificeren organismen (COVID-19) 
• nucleotidenvolgorde bepalen
• PCR gevolgd door gelelektroforese
• fluorescent stop-nucleotiden ddA, ddT, ddG, ddC-> 3' zonder OH-groep
  
• bepaalde verhouding van stop-nucleotiden en gewone nucleotiden
• Na replicatie met PCR verschillende DNA fragmenten 
• Door scheiding op gel en fluorescentie ziet men de volgorde van nucleotiden

Restrictie-enzymen

• herkennen specifieke nucleotidensequentie (4-8 nucleotiden)
  
• knippen DNA op die plaats door

Zijn er vragen?

Zijn er vragen?

Wat is een restrictie-enzym?

1. Is gelabeld nucleotide gebruikt bij sequencen
2. Verbreekt waterstoffenbruggen bij replicatie
3. Kan Okazaki-fragementen aan elkaar koppelen
4. Herkent specifieke nucleotidesequentie en knippen DNA daar door

Wat is NIET nodig voor DNA replicatie in vitro? (PCR)

1. Taq DNA polymerase
2. dNTP's
3. Primase
4. DNA matrijs

Hoe kun je DNA fragmenten vermeerderen?

1. gel electrophoresis
2. DNA fingerprinting
3. PCR
4. all of the above

Bij gelelectroforese worden DNA moleculen gescheiden op basis van...

1. Lading
2. Lengte
3. Aanwezigheid
4. Sequentie

DNA fingerprints die gebruikt worden in de rechtszaal lijken een beetje op de streepjescodes zoals je die op producten in de supermarkten aantreft. Het patroon van de streepjes in een fingerprint komt overeen met

1. de aanwezigheid van DNA-fragmenten van verschillende grootte
2. de volgorde van de genen op bepaalde chromosomen
3. de aanwezigheid van dominante en recessieve allelen voor bepaalde eigenschappen
4. de volgorde van basen in een bepaald gen

Huiswerk

Maak opdracht 11 t/m 16

0