AFP 2.3.21

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 21

Periode 3

Leerjaar 2

Lesindeling

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Lesindeling en Lesdoelen (5 min.)
   
3. Voorstel rondje 
4. Anatomie en Pathologie Pancreas (30 min.)
5. Afsluiting + huiswerk (5 min.)
   

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Uitleggen welke hormonen er door de pancreas worden geproduceerd en wat de functie van deze hormonen is.
• Benoemen wat de oorzaken, symptomen en behandeling zijn bij de ziekte Diabetes Mellitus.

voorstellen 

jezelf voorstellen

naam, leeftijd, woonplaats

Wat vind je leuk aan DA en waar wil je straks werken of doorstuderen? 

Jeldau Frolich 

32

Heerenveen

2 kindjes Noah 3 en Ella 1

Doktersassistente, Docent, Toa

11 jaar in het MCL gewerkt 

Long, oog, chirurgie, dermatologie, cardiologie

Wat weten jullie nog van de pancreas?

2  de exocriene functie en de endocriene functie.

De exoc speelt een belangrijke rol bij de vertering van het voedsel. De alvleesklier produceert dagelijks pancreassap met daarin inactieve spijsverteringsenzymen. 

De endocriene  belangrijke rol bij het regelen van de bloesuikerspiegel. In de 'Eilandjes van Langerhans' wordt o.a. het hormoon insuline en glucagon geproduceerd. Deze geven hun hormonen direct aan het bloed af en zorgen ervoor dat de bloedsuikerspiegel in evenwicht blijft. 

Pancreas

Endocriene weefsel belangrijk in hormoonstelsel.

• Eilandjes van Langerhans: suikerstofwisseling
• Insuline: Stimuleert lever en spieren om glucose op te slaan in glycogeen en cellen om glucose op te nemen
• Glucagon: Stimuleert lever en spieren om glycogeen om te zetten in glucose

insuline zet als het ware de deur van cellen open om glucose op te nemen

1. In de maag wordt glucose uit de voeding omgezet in simpele suikers. De simpele suikers kunnen uit de maag en darm worden opgenomen in het bloed.

2. Op het moment dat je voeding ziet en eet, gaan de bètacellen in je alvleesklier meer insuline aanmaken. Ze weten precies hoeveel insuline ze aan moeten maken, omdat ze zelf de bloedsuiker in de gaten houden. (Tussen de maaltijden door wordt er ook insuline aangemaakt, maar in heel kleine hoeveelheden. Dit heet het basale insulineniveau.)

3. De lever haalt een groot deel van de glucose uit het bloed en zet deze om in glycogeen, en hiervoor is insuline nodig. Als je lang niets eet, kan je lichaam glycogeen weer omzetten in glucose (suiker), zodat je bloedsuiker niet verder daalt.

4. Een deel van de glucose stroomt verder door je lichaam. Alle cellen in je lichaam worden op deze manier voorzien van energie. Ze hebben allemaal glucose nodig om te kunnen werken.

https://www.cyberpoli.nl/diabetes/medisch/misbijdiabetes

Diabetes Mellitus 

Diabetes Mellitus (chronische stofwisselings ziekte) : Suikerziekte 2 types

Geen/te weinig insuline (type 1 foutje in DNA) of Insulineresistentie (type 2 welvaartziekte)

De 'deurtjes' van de cellen worden niet meer opengemaakt

Glucose blijft in het bloed (hoge bloedsuiker)

Symptomen:

Cellen te weinig brandstof -> vermoeidheid

Cellen gaan over op vetverbranding -> afvallen en 'aceton-adem'

Glucose gaat met urine mee -> veel plassen, dorst, blaasontsteking

DM 1 

- zet je eigen afweersysteem de cellen die insuline maken uit.

- maakt je alvleesklier geen insuline meer aan. 

- insuline toedienen met een pen of een pomp.

 - Diabetes type 1 kun je niet voorkomen en niet genezen.

-  Soms erfelijk. 

Deze vorm van diabetes komt het meeste voor en komt voor bij alle leeftijden.

Waarom? Kan je van dit type DM afkomen?  

DM II 

- pancreas werkt steeds minder goed 

- maakt je lichaam te weinig insuline aan of reageer je minder goed op insuline. 

- Hierdoor blijft er te veel suiker in je bloed.

overgewicht

ongezonde voeding

te weinig lichaamsbeweging

roken

bepaald medicijngebruik

ouderdom

erfelijkheid? 

Symptomen op lange termijn

Normale functioneren van lichaam is verstoord:

• Verhoogde kans op infecties
• Slechte wondgenezing (open been)
• Oogafwijkingen (blindheid)
• Nierafwijkingen
• Vaatafwijkingen (hart- en vaatziekten,
    necrose aan been)

Diagnostiek 

Diagnostiek

1. Op basis van klachten
2. Op basis van bloedsuikermetingen: minimaal 2x nuchter > 7.0
3. Op basis van bloedonderzoek naar HbA1c (suiker in rode bloedcellen)
4. Later ook onderzoek naar ogen en neuropathie

Behandeling

Diabetes zo goed mogelijk instellen om klachten te voorkomen:

• Medicijnen, zoals insuline/metformine
• Gezonde leefstijl (afvallen, bewegen, dieet)

Complicaties zo vroeg mogelijk opsporen:

• Driemaandelijkse controle bloedsuiker
• Dagelijks controleren van voeten
• 1/2/3-jaarlijks oogonderzoek
• Regelmatig bloeddruk meten

Complicaties 

Hypoglykemie: Te lage bloedsuiker

• Teveel sporten, teveel insuline of te weinig eten
• Hongergevoel, bibberen, transpireren, onrust, agressie
• Eventueel een hypoglykemisch coma...

Hyperglykemie: te hoge bloedsuiker

• Te weinig insuline of nog geen behandeling
• Kan leiden tot hyperglykemisch coma (lage bloeddruk, acetongeur, diepe ademhaling...)

Huiswerk

• Verder gaan met een samenvatting/lijst met moeilijke woorden bij het spijsverteringsstelsel
  
• Afmaken Expert College: Hormoonstelsel (AF)
• Maken Expert College: Diabetes (P) dinsdag na de vakantie af! 
• Afmaken ‘Opdracht Hormoonklieren’.