3.9 Spelling - deel 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat je in deze les leert...

1.  Oefenvragen toets grammatica paragrafen 3.7 en 3.8 

2. Herhaling: Actieve/bedrijvende en passieve/lijdende zinnen

2. Spelling: voltooid deelwoord en tegenwoordig deelwoord uit paragraaf 3.9

Hoe benoem je het zinsdeel 'flinke verslagen'?

Mijn vrienden hebben flinke verslagen geschreven voor aardrijkskunde.

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Wat is het gezegde in deze zin?

Zij werden gestrest van de grote opdracht.

1. ng: werden gestrest
2. ng: werden gestrest van de grote opdracht.
3. wg: werden
4. wg: werden gestresst

Benoem de soorten werkwoorden in deze zin:

Waarschijnlijk werden zij geholpen door hun ouders.

1. kww en zww
2. kww en hww
3. hww en zww
4. zww en zww

Waar staan alleen maar koppelwerkwoorden?

1. zijn worden blijven mogen lijken lopen verdrietig lol nee
2. willen mogen hebben zijn worden zullen
3. zijn worden willen mogen blijven blijken lijken dunken heten voorkomen
4. zijn worden blijven blijken lijken schijnen heten dunken voorkomen

Wat is het 'naamwoordelijk deel' in dit zinsdeel?

Het schaatsen op De Uithof is voor de leerlingen een geweldige ervaring geworden.

1. is voor de leerlingen
2. is geworden
3. is een geweldige ervaring geworden
4. een geweldige ervaring

Maak van de bedrijvende/actieve zin een lijdende/passieve zin:

De leerlingen werken de lesstof beter uit.

Bedrijvende en lijdende vorm

§3.7 Grammatica zinsdelen

Duik erin! Kijk de filmpjes van Ta!ent en lees nauwkeurig de theorie uit het leerwerkboek. In Lessonup staat een les met herhaling van de lesstof en extra filmpjes. :))))))))

Waarom? Voor afwisselende zinnen zorgen, de handelende personen niet willen of kunnen noemen.

Het onderwerp doet iets of ondergaat iets!

In een bedrijvende/actieve zin verricht het onderwerp de handeling uit het werkwoordelijk gezegde.

In een lijdende of passieve zin ondergaat het onderwerp de handeling van het werkwoordelijk gezegde.

Voorbeeldzin 

Bedrijvend/actief  = Jan / organiseert / een feest.

Lijdend/passief      = Het feest / is / door Jan / georganiseerd.

Een bedrijvende zin kan je  'lijdend' maken en andersom!

Van een bedrijvende zin kan je een lijdende zijn maken als er een lijdend voorwerp in staat. Dat doe je met de werkwoorden  'zijn' en 'worden'. 

Het lv wordt dan het o in de lijdende zin. 

Jara / laat / de hond / uit. = actief

De hond / wordt / uitgelaten.=passief

Door wie wordt de handeling verricht in een lijdende/passieve zin? 

In sommige lijdende/passieve zinnen staat

 wie de handeling uit het wg verricht. 

Dan staat er 'door' en dat heet

een  'door-bepaling'. 

Dit zinsdeel benoem je als bijwoordelijke bepaling (bwb). 

De hond / wordt  /uitgelaten / door Jara. 

         o      /      pv      /       wg      /          bwb

Beeld in de sneeuw een zin uit met een lijdende vorm. Zet de foto in Slack en verdien een bonuspunt voor de toets! 

Schema werkwoordspelling? Bladzijde 242!

3.9 Spelling: Voltooid deelwoord 

Als er een voltooid deelwoord in de zin staat, is de pv meestal een vorm van zijn, hebben of worden. 

Spellen voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden? 

Het werkwoord langer maken of 't ex-kofschip!

Bijvoorbeeld: bezorgen - bezorgde - bezorgd

Voorbeelden

gedanst

verhuisd

Hoe spel je het voltooid van sterke werkwoorden?

Spelling voltooid deelwoord bij 

sterke werkwoorden

Bij sterke werkwoorden verandert de klinker in de verleden tijd en eindigt het voltooid deelwoord op -en:

     lopen - liep - gelopen

     wijzen - wees - gewezen

     helpen - hielp - geholpen. 

3.9 Spelling: Tegenwoordig deelwoord

Als de handeling nog niet voorbij is, dan gebruik je een TEGENWOORDIG DEELWOORD. 

Spellen? Plak een 'd' achter de infinitief!

Bijvoorbeeld : Gierend van de lach kwamen de leerlingen online.

                              De postbode deed fluitend zijn ronde.

Twijfel je of het en tegenwoordig deelwoord is?

Vervang het tegenwoordig deelwoord door en bijzin met 'terwijl".

De vriendinnen sloten elkaar huilend in de armen.

Terwijl ze huilden, sloten de de vriendinnen elkaar in de armen.

Wat?	§ 3.9 Spelling: opdrachten 1, 2, 4, 5ab, 6
Hoe?	Online Ta!ent
Hulp?	Boek, klasgenoot, Straver
Resultaat?	Huiswerk
Leerdoel	Voltooid deelwoord en tegenwoordig deelwoord spellen
Klaar?	Daltontaak week 5/6

Hoe heet het als je verkleed gaat als je favoriete held?

Wat weet je nu?