8.4 de emancipatiebewegingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.4 de emancipatiebewegingen

Hoe feministen en confessionelen voor gelijke rechten streden in een democratiserend Europa.

Focus op sociale geschiedenis in de 19e eeuw

Waar denk je aan bij 'feminisme'?

Belangrijke begrippen

emancipatie

toekenning van gelijke rechten en kansen.

discriminatie

onderscheid maken tussen mensen met de bedoeling iemand of een groep achter te stellen.

Feminisme

emancipatiebeweging die streeft naar gelijke behandeling van vrouwen ten opzichte van mannen

Confessionalisme

politiek-maatschappelijke stroming en emancipatiebeweging die uitgaat van een geloof

Leerdoelen

1. Hoe kwam het Feminisme op?

2. Hoe kwam het confessionalisme op in  Nederland?

3.  Hoe kwam het confessionalisme op in Duitsland?

Rond 1900 gingen (rijke) vrouwen, zoals mevr. Pankhurst, in Engeland de straat op om te protesteren voor gelijkheid.

Hier begint de feministische beweging

Hier wordt activiste Emmeline opgepakt omdat ze stenen tegen het raam van het kantoor van de premier gooide (Londen, Downingstreet 10)

Hoe kwam het Feminisme op in 1870?

Feminisme

Een emancipatiebeweging die streed voor gelijke rechten tussen vrouwen en mannen. De beweging startte in 1870.

Waarom kwam het Feminisme op?

Er was veel discriminatie richting vrouwen:

- Ze mochten het huis vaak niet uit.

- Ze mochten niet studeren.

- Ze mochten geen eigen vermogen hebben.

- Ze mochten niet stemmen.

Vrouwen rond 1900 kwamen in actie hiertegen. Allereerst in Engeland.

Hoe succesvol was het Feminisme in de 19e eeuw?

Redelijk succesvol. Moeders kregen medezeggenschap over kinderen en vrouwen mochten naar school/overdag werken. Later kregen ze tussen 1917 en 1930 ook stemrecht.

Hoe kwam het confessionalisme op in Nederland?

Wat is confessionalisme?

Een Christelijke emancipatiebeweging die streed voor gelijke rechten tussen (christelijke) geloven.

Waarom kwamen confessionelen in Nederland in actie?

Abraham Kuyper kwam op voor Katholieken en extreme Protestanten in Nederland en hun rechten. Ze waren volgens hem achtergesteld. Hij eiste vanaf 1879 dat al het bijzonder onderwijs  subsidie kreeg van de overheid. De liberalen waren hiertegen. Dit was de schoolstrijd.

Waren de confessionelen succesvol in Nederland?

Zeker. Het bijzonder onderwijs kreeg, net zoals het algemene onderwijs, financiële hulp van de overheid vanaf 1917. De schoolstrijd was gewonnen. Het duurde wel 40 jaar...

Hoe kwam het confessionalisme op in het Duitse Keizerrijk?

Waarom kwamen confessionelen in het Duitse keizerrijk in actie?

Vanaf 1871 had Bismarck de Katholieken gediscrimineerd.

De katholieken mochten in het openbaar in Duitsland niet hun religie beleiden en werden soms zelfs gevangengezet.

De katholieken richtten de Zentrumpartei op en kwamen in hard verzet voor hun rechten.

Waren de confessionelen in het Duitse Keizerrijk succesvol?

Jazeker. De Zentrumpartei van de Katholieken kreeg zoveel stemmen van rijke burgers, dat Bismarck de strijd opgaf en de Katholieken hun rechten teruggaf.

Dit is het Duitse Keizerrijk (tot 1918). Vooral in Zuid-Duitsland en in het Rijnland waren veel Katholieken die zich verzetten tegen kanselier Bismarck.

Leg uit waarom we de 'confessionelen' en 'feministen' emancipatiegroepen noemen.

Leg uit waarom liberalen vonden dat confessionelen 'anti-verlicht' waren in de 19e eeuw.