Literatuur middeleeuwen en renaissance les 3 en 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Literatuur middeleeuwen en renaissance les 3 en 4

lesdoel

• Je kunt de hoofdlijnen schetsen van de Nederlandse literatuur in de middeleeuwen
• Je kunt vertellen over het ontstaan van de boekdrukkunst
• Je kent een aantal vormen van middeleeuws liefdesliteratuur en je kunt de kenmerken noemen
• Je kunt uitleggen welke soorten ridderromans er zijn en wat de kenmerken zijn
• Je weet wat hoofsheid is en wat de invloed van en op literatuur is van hoofsheid

Herhalen en afmaken vorige les

1. Adel & geestelijkheid + standenmaatschappij

- Het Romeinse rijk viel uiteen. Hoe werd West-Europa bestuurd in de middeleeuwen?

- Leg uit wat de standenmaatschappij is. Benoem alle standen en geef uitleg over die stand en over de verbindingen tussen de standen.

- Vertel wanneer er een vierde stand bij kwam en welke dit was. Geef toelichting hierbij.

2. Geloof en moraal

- Vertel wat de middeleeuwer geloofde. Geef uitleg.

- Naast de christelijke moraal hadden ridders hun eigen gedragscode. Wat hield die gedragscode in?

3. Middeleeuwse verhalen

- Vertel welke soorten ridderromans er zijn. Geef bij elk soort ridderroman uitleg (kenmerken op een rijtje zetten).

4. Luisteren i.p.v. lezen / symbolen

- Leg uit hoe mensen verhalen tot zich namen in de middeleeuwen. Maak onderscheid tussen rijken en de rest.

- Waarom denk je dat er zo weinig teksten zijn overgebleven uit die tijd? Bedenk zelf twee redenen. 

- Noem twee kenmerken van een middeleeuws verhaal (simpel).

- Maak een samenvatting van alle symbolen die worden genoemd en noteer de betekenis.

5. Taalfamilies

- Vul de stamboom in.

- Hoe heet het oudste Nederlands en wanneer werd het gesproken?

- Wat was het oudste

zinnetje in die taal?

- Hoe heet de variant

die er daarna was?

6. Middeleeuwse boeken

- Noem de vijf taken bij het vervaardigen van een handschrift en omschrijf wat deze taken inhouden. 

- Wat bepaalde hoe het boek eruit kwam te zien? Leg uit 

Huiswerk les 3

Leer de aantekeningen van les 1, 2 en 3. Leer de opdrachten van les 1 en 2. Tip: maak flashcards! 

Maak de opdrachten van 6.4.2 allemaal. Als je de aantekeningen goed hebt geleerd, kun je de antwoorden op de meeste vragen zo opschrijven als het goed is :-)

Boekdrukkunst

• Wanneer en door wie werd de boekdrukkunst in Europa uitgevonden?
• Hoe werden die eerste boeken gedrukt?  

Middeleeuwse liefdesliteratuur

• wat is de eerste zin die we kennen in onze taal?
• Noem een aantal vormen van middeleeuwse liefdesliteratuur (liefdeslyriek, liefde in verhalende teksten, gedichten over liefde van mystici)
• Wat zijn terugkerende elementen in liefdeslyriek? 

Middeleeuwse liefdesliteratuur

• Was is een terugkerend thema in verhalende teksten over liefde? 
• Noem drie voorbeelden van verhalende teksten over liefde.
• Noem twee mystici en vertel wat een mysticus is. (dat laatste staat niet in dit document)
• Waar gaan mystieke minnegedichten over?

NN paragraaf 6.4.2

• Van wanneer is het oudste bewaarde handschrift van Beatrijs? Vat dit verhaal kort samen. 
• Benoem een verschil in het ontstaan van middeleeuwse werken en hedendaagse romans.
• Noem drie genres binnen de middeleeuwse geestelijke literatuur en noem van kenmerken van elk.
• Wat kon een middeleeuwse lezer leren van Beatrijs?

Huiswerk les 4

Leer de aantekeningen van les 1, 2, 3 en 4. Leer de opdrachten van les 1, 2 en 3. Tip: maak flashcards! 

Maak de opdrachten van 6.4.3 allemaal. Als je de aantekeningen goed hebt geleerd, kun je de antwoorden op de meeste vragen zo opschrijven als het goed is :-)

Herhalen vorige lessen

Ridderliteratuur

• Wat zijn ridderromans? Noem kenmerken.
• Wat zijn veelvoorkomende thema's in ridderromans?
• Leg uit hoe je ridder werd.
• Bespreek het verschil tussen Karelromans en Arthurromans.
• Ter leering ende vermaek: wat kon een ridder leren van ridderromans?

Hoofsheid

• Wat betekent hoofse cultuur?
• Hoe verspreidt deze hoofse cultuur zich in de maatschappij?
• Leg uit wat de rol van literatuur is bij het verspreiden van de hoofse cultuur.
• Noem twee auteurs van hoofse literatuur en noem de titels van hun werken. 
• Zijn Arthurromans hoofse romans? Leg je antwoord uit. 

NN paragraaf 6.4.3

• Van wanneer is het oudste bewaarde handschrift van Karel?
• Wie was Karel de Grote? Antwoord uitgebreid.
• Vat het verhaal kort samen.