Poëzie - herhaling stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Parafraseren van de inhoud van je gedicht

Parafraseren is in je eigen woorden weergeven wat iemand anders gezegd of geschreven heeft. 

De parafrase moet altijd in de geest van de

oorspronkelijke tekst zijn geformuleerd.

Poëzie

* Rijm (halfrijm; alliteratie, assonantie/volrijm; binnenrijm, eindrijm, schema)

* Strofen
* Enjambement

* Traditioneel of modern?

* Beeldspraak (vergelijking, metafoor, personificatie, metonymia)  

Theorie: Rijmschema

Stijlfiguur

Een stijlfiguur is een middel om dat wat je wilt zeggen 

treffender, krachtiger, zachter of sterker uit te drukken. 

De stijlfiguren die je moet herkennen in een gedicht staan in je reader (en zie ook het filmpje)

Stijlfiguren 

1. Tegenstelling (koud - warm; dood - leven; dorp - stad; nat - droog )

2. Herhaling (het steeds herhalen van woorden, woordgroepen en/of zinnen)

3. Paradox (schijnbare tegenstelling)

4. Opsomming (opsommen van dingen, zaken)

5. Pleonasme (oude bejaarde, groen gras, dood lijk)

6. Tautologie (synoniemen; soms valt er af en toe een bui)

7. Hyperbool (een sterke overdrijving)

8. Retorische vraag (een vraag waar je het antwoord eigenlijk al op weet)

9. Eufemisme (iets wordt mooier, zachter of aangenamer voorgesteld dan het in werkelijkheid is)

10. Understatement (iets wordt op een verzachtende toon gezegd, vaak met een spottend effect)

11. Qlimax (opsomming die steeds krachtiger wordt opgebouwd tot een hoogtepunt. 

12. Cliché (afgezaagd; niet origineel. Ze leefden nog lang en gelukkig. 

13. Ironie, licht spottend; je bedoelt het tegenovergestelde. (Stel het regent en je zegt 'Lekker weertje, he?')

Zie je ik hou van je,

ik vin je zo lief en zo licht –

je ogen zijn zo vol licht,

ik hou van je, ik hou van je.

–

En je neus en je mond en je haar

en je ogen en je hals waar

je kraagje zit en je oor

met je haar er voor.

(gaat hiernaast verder)

Zie je ik wou zo graag zijn

jou, maar het kan niet zijn,

het licht is om je, je bent

nu toch wat je eenmaal bent.

–

O ja, ik hou van je,

ik hou zo vrees’lijk van je,

ik wou het helemaal zeggen –

Maar ik kan het toch niet zeggen.

–

Herman Gorter (1864-1927)

Qlimax

Een qlimax als stijlfiguur (ook wel climax genoemd) is een stijlmiddel waarbij een reeks woorden, zinnen of ideeën in kracht of intensiteit steeds sterker wordt. Het doel is spanning op te bouwen en een gevoel van hoogtepunt of ontlading te creëren. De opbouw kan betrekking hebben op emoties, belangrijkheid, omvang of kracht.

"Hij fluisterde, hij sprak, hij schreeuwde het uit."

"We moesten lopen, we begonnen te rennen, en uiteindelijk renden we voor ons leven."

Ironie

als stijlfiguur is een subtiele vorm van humor waarbij een spreker of schrijver iets zegt, maar eigenlijk het tegenovergestelde bedoelt. De werkelijke boodschap of intentie wordt vaak indirect en met een milde of sarcastische toon overgebracht. Het doel is meestal om een effect te creëren zoals humor, kritiek, of relativering.

Wat heb je dat slim aangepakt!" (na een overduidelijk blunder)

Cliché

Een cliché als stijlfiguur is een uitdrukking, beeldspraak of idee dat door veelvuldig gebruik zijn oorspronkelijke kracht, frisheid of betekenis heeft verloren. Het wordt vaak ervaren als voorspelbaar, afgezaagd of weinig origineel.

"De tijd zal het leren."

"Ze leefden nog lang en gelukkig."

Parafrase van dit gedicht ?

Stijlfiguren - tegenstelling, paradox, opsomming, herhaling?

METRUM

'In taaluitingen zit ritme. Ritme komt tot stand door afwisseling van meer of minder beklemtoonde lettergrepen. Als dat ritme een bepaalde regelmaat heeft, spreekt men van metrum.'

Vier bekendste soorten metrum

Trochee:      PAM-pam | PAM-pam | PAM-pam

Jambe:         pam-PAM | pam-PAM | pam-PAM

Anapest:      pam-pam-PAM | pam-pam-PAM | pam-pam-PAM

Dactylus:     PAM-pam-pam | PAM-pam-pam | PAM-pam-pam