H5 - De kerk in de late middeleeuwen

De Middeleeuwen
De kerk en ketterij 
1 / 23
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

De Middeleeuwen
De kerk en ketterij 

Slide 1 - Slide

Leerdoel
Aan het eind van deze lessen kun je: 

- Uitleggen wat het christelijk geloof in de late middeleeuwen inhield

- Beschrijven hoe de kerk in de late middeleeuwen was georganiseerd

- Uitleggen hoe de kerk in de late middeleeuwen omging met christenen met afwijkende geloofsopvattingen

- uitleggen hoe de verhouding tussen de christelijke kerk en de islam zich ontwikkelde.  

Slide 2 - Slide

- Bevolkingsgroei + heropleving handel = ontstaan steden
- Verschil ontginningen en drieslagstelsel.
- Voordeel gilden: minder concurrentie, 
goedkoper transport
, opleiding, voorzieningen voor weduwen en wezen

Slide 3 - Slide

'Momento Mori'


  • In de Middeleeuwen waren de meeste mensen in Europa christenen
  •  Leven na de dood - Mensen waren van nature zondig
  • Zonde = Wat God verboden heeft: Stelen of liegen
  • Biechten en goede daden zouden zonden weer goedmaken: Zorgen voor arme en zieke mensen
  • Gedenk te sterven --> Hemel of Hel

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Bidden en Heiligen
  • Doel bidden = bescherming of steun vragen van God.
  • Heilige vereering = iemand die voor het geloof is gestorven.
  • Reis naar een heilige plek = Bedevaart (Rome/Jeruzalem).
  • Relieken = botten van heiligen.

    Sint-Valentinus, Sint-Maarten, 
    Sint-Nicolaas, Sint-Sylvester 

    Slide 6 - Slide

    Hoger, beter, mooier


    • Mensen wilden erg graag na hun dood in de hemel komen.
    • Om hun God te eren bouwden ze hoge kerken.
    • Ook konden ze zo laten zien hoe rijk de stad was.
    • Het geld voor de bouw kwam van de gilden, of van de handel in aflaten.
    • Met een aflaat kon je je zonden afkopen om tóch in de hemel te komen

    Slide 7 - Slide


    Hoger, beter, mooier


    De bouw van de dom (latijn: domus, huis) in Keulen is begonnen in 1248, maar de kerk was pas in 1880(!) klaar. De bouw lag vaak jaren stil omdat het geld op was, of omdat delen van de kerk tijdens de bouw instorten. De beide torens van de kerk zijn ongeveer 160 meter hoog.

    Slide 8 - Slide

    Aflaat brief
    De monnik Tetzel verkoopt aflaten

    Slide 9 - Slide

    Organisatie van
    de kerk
    Alle gelovingen van een dorp of stadswijk = parochie. Een parochie had een eigen kerk en een eigen pastoor = een priester.


    Parochies in een bepaald gebied vormen een Bisdom. Een Bisdom werd bestuurd door een Bisschop = baas over de pastoors in het Bisdom.


    Bisschoppen werden benoemd door de Paus = Hoofd van de katholieke kerk (Rome)

    Slide 10 - Slide

    Bedelorden
    • Verzet tegen de katholieke kerk; Té rijk en té machtig
    • Er werden nieuwe kloosterorden gesticht - nieuwe en strengere leefregels voor monnikenen en nonnen. 
    • Sommige bedelorden moeten bedelen voor levensonderhoud = Bedelorden

    Slide 11 - Slide

    Ketters en inquisitie


    • Inquisitie =  kerkelijk rechtbank - ketters op de brandstapel
    • Ketterij = mensen die afweken van de officiële kerkelijke leer.
    • Tegen paus of katholieke geloof, joden, homoseksueel, wetenschappers..

    Slide 12 - Slide

    Vorsten brengen een scheiding aan tussen Kerk en staat
    Tot 13e eeuw paus baas over vorsten.
    Dan scheiding tussen Kerk en staat:
    - paus macht over godsdienstige zaken
    - vorst baas op politiek terrein 

    Slide 13 - Slide

    Hoe noem je de geestelijke die de kerkdiensten voor de gelovigen verzorgt?
    timer
    0:20
    A
    Priester
    B
    Monnik
    C
    Bisschop
    D
    Kardinaal

    Slide 14 - Quiz

    Hoe noem je een bewijs dat de kerk je zonden heeft vergeven?
    timer
    0:20
    A
    een adellijke titel
    B
    reliek
    C
    oorkonde
    D
    aflaat

    Slide 15 - Quiz

    Wie was het hoofd van de katholieke kerk?
    timer
    0:20
    A
    Bisschop
    B
    Paus
    C
    Kardinalen
    D
    Priester

    Slide 16 - Quiz

    Hoe noem je iemand die voor het geloof is gestorven?
    timer
    1:00
    A
    Monnik
    B
    Priester
    C
    Heilige
    D
    Bisschop

    Slide 17 - Quiz

    Waarom was het bouwen van kerken en kathedralen zo belangrijk voor de Middeleeuwse mens? Noem 2 redenen.
    timer
    1:00

    Slide 18 - Open question

    Waarom kochten veel mensen in de Middeleeuwen een aflaat bij de kerk?
    timer
    1:00

    Slide 19 - Open question

    Waarom was de verkoop van aflaten gunstig voor de katholieke kerk?
    timer
    1:00

    Slide 20 - Open question

    Weektaak:
    1HV
    - Lezen paragraaf 5.3
    - Maken opdracht 2-10
    1V:
    - Lezen paragraaf 5.3
    - Maken opdracht 2-14

    Slide 21 - Slide

    Heb je nog een vraag over de les?

    Slide 22 - Open question


    Bijgeloof



    • Er gebeurden veel dingen om hen heen die zie niet begrepen: natuurrampen, hongersnoden, ziektes en overlijden.
    • De mensen vroegen hulp aan de kerk, maar die kon hen niet altijd helpen
    • Daarom waren de mensen erg bijgelovig: ze probeerden met witte magie ervoor te zorgen dat dingen toch goed gingen.

    Slide 23 - Slide