Les 2: 2023-2024 Braken, diarree, rectale klachten en dehydratie

• Triage
• MBO
• Studiejaar 1

Triage Module 2A, Les 2

Braken, diarree en rectale klachten

2023-2024

V.Holtrust en R.Koops

Wat gaan we doen vandaag

Korte terugblik buikpijn kind en volwassene

Nieuwe onderwerpen: 

Diarree, braken en rectale klachten en dehydratie

Quiz.. Hoe was het ook alweer?

      Buikpijn kind en volwassene

Man belt voor zijn vrouw (45jaar)met pijn rechts onderin de buik. Hij geeft aan dat zij pijncijfer 7 heeft. De pijn is er, maar bij bewegen is de pijn veel erger. Waar denk je aan?

1. Galsteenaanval
2. Aneurysma
3. Koliekpijn
4. Appendicitis

Mw. Smit belt. Ze geeft aan hevige kloppende buikpijn te hebben wat doorstraalt naar rug. Ze is aan het zweten, bleek en duizelig. Waar denk je aan?

1. Ileus
2. Pancreatitis
3. Obstipatie
4. Aneurysma

Ileus: hevige pijn, kolieken, braken

Pancreatitis: doffe pijn midden bovenbuik 

Lieke ( 6 jaar) heeft sinds vanmorgen hevige buikpijn. Ze is erg ziek en komt haar bed niet uit. Ze wil niet eten
Welke urgentie is het?

1. U1
2. U4
3. U3
4. U2

Pt.(50 jaar) belt en geeft aan niet meer te kunnen plassen ondanks de drang. Welke urgentie is dit?

1. U2
2. U3
3. U4
4. U1

Wat voor tussentijds advies geef je mee als een kind met buikklachten en koorts langs moet komen?

1. neem de temperatuur op. Niet eten of drinken. Vang de urine op. Koorts bij buikpijn is een reden voor een consult.
2. neem de temperatuur op. Laat ze eten waar ze zin in hebben of drinken. Vang de urine op. Koorts bij buikpijn is een reden voor een consult.
3. neem de temperatuur op. Niet eten of drinken. Vang de urine op. Koorts bij buikpijn is geen reden voor een consult.
4. neem de temperatuur niet op. Niet eten of drinken. Vang de urine op. Koorts bij buikpijn is geen reden voor een consult.

Welk symptoom past bij een U2 van buikpijn kind?

1. Aanhoudend braken
2. Koorts (vermoedelijk)
3. Rectaal bloedverlies
4. Ernstig zieke indruk

Nieuw onderwerp: Diarree

• Pak je schrift en computer en maak aantekeningen!
  
• Zorg dat je thuisarts.nl open hebt staan
  

We gaan alle urgenties en de te stellen vragen bij langs volgens je Triagewijzer

We nemen de urgenties samen door

• Waarom je deze bepaalde vragen stelt uit je Triagewijzer
  

• Je begrijpt de criteria van diarree

Op de volgende sheet:

• Je weet de adviezen van diarree
• Je weet de goede vangnetten te geven

We nemen de urgenties door. Vraag hierin interactief -->wat is... ..

Hoe vragen we dat naar de pt. toe?

Wat is dan hevig rectaal bloedverlies?

geef voorbeeld :druppelen, straaltje, kopje vol

Risicogroepen bij diarree:

Zuigelingen, ouderen, nierinsufficiëntiepatiënten, verminderde weerstand door een ziekte of de behandeling ( kanker, chemotherapie, aids, ziekte van Addison of wanneer de milt is verwijderd)

Dehydratie

droge slijmvliezen van de mond. 

Huilen zonder tranen (baby).

 Geen of donkere urine/ langer dan een halve dag geen natte luier (baby). Snellere hartslag dan normaal. 

Sufheid (vooral, maar niet alleen bij baby’s).

 Afgenomen huidturgor (beoordeling vereist ervaring).

Diarree adviezen

Wat is trouwens het verschil met adviezen en tussentijdse adviezen?

Adviezen

Diarree komt vaak door een virus.

Drink extra vaak, zodat u niet uitdroogt.

Drink bijvoorbeeld elke keer een glas water, thee of bouillon nadat u diarree had.

Diarree gaat meestal vanzelf over binnen 1 week.

Bij comb. braken en diarree: ORS

Bij bijkomende klachten opnieuw contact als;

Bij koorts of klachten van uitdroging. Zoals weinig plassen, erg veel dorst en een droge mond.

Bel direct de huisarts bij deze klachten: suf zijn, verward voelen  of het gevoel flauw te vallen.

Nieuw onderwerp: Rectale klachten

• Pak je schrift en computer en maak aantekeningen!
• Zorg dat je thuisarts.nl open hebt staan

We gaan alle urgenties en de te stellen vragen bij langs volgens je Triagewijzer

We nemen de urgenties samen door

• Waarom je deze bepaalde vragen stelt uit je Triagewijzer
  

• Je begrijpt de criteria van rectale klachten

Op de volgende sheet:

• Je weet de adviezen van rectale klachten
• Je weet de goede vangnetten te geven

Rectaal bloedverlies

Het inschatten van bloedverlies kan lastig zijn, zeker als het bloed vermengd is met water in de toiletpot. Probeer een indruk te krijgen door te praten over begrippen als: druppelen, straaltje, kopje vol, menstruatie. Helderrood bloed is meestal onschuldig, maar verontrust de patiënt het meest, terwijl juist het met de ontlasting vermengde donkerrode bloed een indicatie kan zijn van ernstige oorzaken.

Oorzaken van rectaal klachten:

Hemorroïden – aambeien - Vaatkussentjes met bloed gevuld.. spataderen.. in- of uitwendig.

Wormpjes - aarsmaden - mebendazol nu 1 en over 2 weken.. waarom:?

Poliepen

Slijmvliesuitstulpingen, meestal in het laatste deel van de darm

Divertikels

Kleine uitstulpingen van de dikkedarmwand

Tumoren

Colitis, proctitis, ziekte van Crohn:

Niet-infectieuze ontstekingen van het darmslijmvlies.

Fisura - Scheurtje in het slijmvlies van de kringspier

Eczeem wat jeuk geeft

Bacteriële ontstekingen

Trauma

Adviezen bij rectale klachten 

• Bij corpus alienum?

• Bij aambeien of fisura?

• Wormpjes?

Adviezen

Aambeien:

kunnen jeuken, bloeden en pijn doen.

Ze komen vaak door hard persen bij het poepen.

Adviezen bij aambeien / fisura

Zorg voor zachte poep: drink 1,5 tot 2 liter per dag, eet genoeg vezels en beweeg elke dag, stel stoelgang niet uit. Bij afvegen een nat doekje zonder alcohol of parfum

Bel uw huisarts als een aambei veel pijn doet. Denk aan getromboseerde aambei. Of als u klachten houdt, ook al volgt u de adviezen.

Evt. zalf zinksulfaaat of vaseline-cetomacrogol of via ha Lidocaine creme 2dd. niet langer dan 4 weken gebruiken.

Wormpjes: 

hoe was het ook al weer?

Nieuw onderwerp: Braken

• Pak je schrift en computer en maak aantekeningen!
• Zorg dat je thuisarts.nl open hebt staan

We gaan alle urgenties en de te stellen vragen bij langs volgens je Triagewijzer

We nemen de urgenties samen door

• Waarom je deze bepaalde vragen stelt uit je Triagewijzer

• Je begrijpt de criteria van braken

Volgende sheet:

• Je weet de adviezen bij braken
  
• Je weet de goede vangnetten te geven

We nemen de urgenties door. Vraag hierin interactief -->wat is... ..

Hoe vragen we dat naar de pt. toe?

Wat is dan hevig  bloedbraken?

geef voorbeeld :

 'Hevig' is opgeven van puur bloed. 'Matig' is braaksel met bloed. '

Gering' is enkele druppels bloed bij het braaksel.

Extra alert met braken bij;

Baby`s en kinderen, ernstig zieken,  ouderen,  hartziekte, nierziekte en medicijnen gebruikt.

Kinderen jonger dan 2 jaar kunnen snel uitdrogen. Dat kan al binnen 24 uur. Vooral baby's jonger dan 3 maanden.

Kinderen ouder dan 2 jaar kunnen binnen 2 tot 3 dagen uitdrogen.

Kind kan vooral snel uitdrogen als het 1 of meer van deze klachten heeft:

meer dan 6 keer per dag diarree

diarree en overgeven

koorts (38 graden of hoger) met diarree of overgeven

niet of minder drinken dan normaal, met diarree of overgeven

Hieraan kun je merken dat je kind aan het uitdrogen is

erg veel dorst

een halve dag of langer niet plassen of geen natte luier

een droge mond

huilen zonder tranen

snelle hartslag

Dehydratie bij kinderen

Suf of niet makkelijk wakker te krijgen.

In de war of reageert niet zoals je gewend bent.

Valt flauw of bijna flauw.

Ademt snel.

Heeft koude armen en benen.

Oorzaken braken:

Oesofagusvarices - spataderen in slokdarm

Koliekpijn

Ileus - darmobstructie

Gastro-enteritis - Doorgaans een virale infectie van maag en darmen

Gastritis - Het slijmvlies van de maag

Hartinfarct

Diabetes de novo:

novo’ is afkomstig uit het Latijn en betekent letterlijk ‘vanuit het nieuwe’, wat in het geval van diabetes mellitus de novo slaat op de eerste persoon in de familie-stamboom.

 Adviezen bij braken

• Wat is je tussentijds advies bij bloedbraken?

• Wat kun je adviseren bij baby`s?

• En bij peuters en oudere kinderen?

• Wanneer de huisarts weer bellen als adviezen niet helpen 

• Welke medicatie kun je evt. adviseren?

Tussentijdse adviezen bij bloedbraken

Niet inspannen. Niet eten of drinken. Laat patiënt niet alleen. 

Bij braken: hoofd opzij leggen, zorg dat hij zich niet verslikt in braaksel. 

Als patiënt naar de wc gaat, deur niet op slot doen.

Adviezen gericht op buikgriep

Meestal komt overgeven door buikgriep. Virussen die zorgen voor buikgriep gaan makkelijk van je kind naar anderen. Dat gaat via speeksel, braaksel of poep.

Inzet op hygiëne!

Laat iedereen in huis de handen goed wassen met water en zeep. Dit is vooral belangrijk nadat je de luier hebt verschoond of naar de wc bent geweest. En voordat je gaat koken en eten.

Hou de wc goed schoon.

Heb je meer dan 1 wc thuis? Laat je kind dan op de ene wc gaan en de rest op de andere wc.

Was borden, bekers en bestek goed af.

Maak speelgoed vaak schoon.

Baby`s

Bij spugende baby contact opnemen bij twijfel of als na vier uur de situatie niet is verbeterd.

Doorgaan met borstvoeding of flesvoeding.

Geef je kind dezelfde flesvoeding als normaal. Doe geen extra water in de flesvoeding.

Geef wat vaker de borst of de fles als je kind daarom vraagt.

Geef je kind tussen de voedingen ook zo vaak mogelijk een paar slokjes water. Bijvoorbeeld elke 5 minuten.

Je kunt water in de speen van de fles doen. Of steeds een beetje water geven met een lepeltje.

Misschien moet je kind na het drinken steeds overgeven. Blijf dan toch steeds drinken geven. 

Ook als je kind overgeeft blijft er wel een beetje vocht binnen.

Peuters en oudere kinderen 

veel drinken:

Geef vaak een klein beetje te drinken. Bijvoorbeeld elke 5 minuten een slokje of 1 of 2 eetlepels.

Geef water, thee, limonade of iets anders wat je kind lekker vindt. Je kunt tussendoor ook een waterijsje geven.

Laat je kind niet veel in 1 keer drinken. Daardoor moet je kind misschien weer overgeven.

Misschien moet je kind na een paar slokjes meteen weer overgeven. Blijf dan toch steeds drinken geven. Er blijft elke keer wel een beetje vocht binnen.

Als het overgeven minder wordt, kan je kind weer wat meer tegelijk drinken.

Heeft je kind ook diarree? Geef dan elke keer na de diarree wat te drinken.

Wanneer de huisarts bellen als je kind overgeeft?

een halve dag niet geplast, of een halve dag geen natte luiers.

Je kind drinkt minder dan de helft van normaal op 1 dag.

Je kind heeft een droge mond.

Je kind huilt zonder tranen.

Je kind heeft een snelle hartslag.

Je kind heeft koorts (38 graden of hoger).

Je kind blijft steeds huilen.

Je kind blijft steeds overgeven, het wordt niet minder.

Je kind blijft erge buikpijn houden.

Je kind heeft bloed bij het braaksel.

Je kind geeft over binnen 1 dag na een val of klap op het hoofd.

Je baby is net geboren en heeft nog niet gepoept.

Medicatie

ORS,

Metoclopramide of domperidon --> niet bij kinderen!!

Wat weten we nog?

Braken, rectale klachten en diarree

Welke urgentie zet je in?
Je wordt gebeld door Joy de Winter (34). Ze heeft teerzwarte, plakkerige ontlasting. Daarnaast is ze aan het zweten en ze voelt zich duizelig. Welke urgentie kies je?

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

Je kiest voor U2 Spoed. Teerzwarte, plakkerige ontlasting wijst op melaena. Daarnaast vertoont ze vegetatieve verschijnselen, zoals zweten en duizeligheid. De combinatie van melaena en vegetatieve verschijnselen zijn triagecriteria voor U2 Spoed.

Je wordt gebeld door de vader van Keesje (3). Keesje heeft tijdens het spelen in bad een blokje in zijn anus geduwd. Nu schreeuwt hij het uit van de pijn. Jij...

1. Hebt niet meer info nodig, je zet gelijk actie in, dit klinkt niet goed
2. Stelt alle vragen van de kaart rectale klachten en zet dan je beleid in
3. Stelt de vragen van de kaart corpus alienum en zet dan je beleid in
4. Stelt alle vragen van de kaart buikpijn kind en zet dan je beleid in

Er zijn medicijnen die je kunt adviseren bij aambeien; hierdoor gaan de aambeien sneller weg. Klopt dit?

Aambeien gaan waarschijnlijk niet sneller weg door medicijnen. Medicijnen kunnen wel pijn en jeuk verminderen. Vaseline-cetomacrogol-crème of zinksulfaat kan bijvoorbeeld op de huid gesmeerd worden na het poepen. Of zinkoxide-zetpillen kunnen in de anus worden gedaan om pijn en jeuk te verminderen.

Ella is bekend met suikerziekte, zij is aan het braken en kortademig.
Ze heeft 1 uur geleden haar insuline ingespoten. Welke urgentie kies je?

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

Jesse is aan het braken en heeft hoofdpijn. Hij vanochtend van zijn fiets gevallen op zijn hoofd

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

zeer recent (<24 uur) schedeltrauma i.c.m. braken = U2

Wat is aanhoudend braken?

1. Meer dan 1 week braken
2. meer dan 10x braken in 24 uur
3. Continu braken en langer dan enkele uren niets binnen kunnen houden.
4. meer dan 1 maand braken

Iemand heeft naast braken ook last van obstipatie. Welke urgentie kies je?

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

U3 braken i.c.m. obstipatie

Wat is hevig bloed braken?

1. Een mond vol puur bloed
2. Een paar slierten bloed tijdens het braken
3. Braken met slijm en bloed

De adviezen bij een patiënt die bloed braakt zijn;

1. Niet inspannen. Probeer wat eten aan te bieden. Laat patiënt niet alleen. Bij braken: hoofd opzij leggen, zorg dat hij zich niet verslikt in braaksel. Als patiënt naar de wc gaat, deur niet op slot doen.
2. Niet inspannen. Niet eten of drinken. Laat patiënt niet alleen. Bij braken: zittende houding, zorg dat hij zich niet verslikt in braaksel. Als patiënt naar de wc gaat, deur niet op slot doen.
3. Niet inspannen. Niet eten of drinken. Laat patiënt niet alleen. Bij braken: hoofd opzij leggen, zorg dat hij zich niet verslikt in braaksel. Als patiënt naar de wc gaat, deur niet op slot doen.
4. Niet inspannen. Probeer wat eten aan te bieden. Laat patiënt niet alleen. Bij braken: zittende houding, zorg dat hij zich niet verslikt in braaksel. Als patiënt naar de wc gaat, deur niet op slot doen.

C

Meneer Jansen (35) heeft hevige buikpijn, Hij is niet bekend met een aneurysma. Hij geeft over met braaksel en beetje bloed.
Welke urgentie is het?

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

U2 - hevige buikpijn

Lotte van 6 jaar heeft een buikgriep. Ze braakt zo`n 5x per dag. Dit is de tweede dag. Ze drinkt minder dan de helft van het normale en heeft nu een halve dag niet geplast. Ze heeft een zieke indruk. Welke urgentie zet je in?

1. U2
2. U3
3. U4
4. U5

Vermoeden dehydratie = U3

Volgende week

De onderwerpen zijn: 

• Drain/sonde/katheter

Huiswerk heb je gemaakt voordat de volgende les begint: 

• Maak een casus over het onderwerp braken
• Medilect maken: Rectale klachten, diarree en braken
• MBO-leren maken: aambeien