Les 2.3.4 DA2A zelfstandig i.v.m. uitval les

• Triage
• MBO
• Studiejaar 2

Zelfstandige les DA2A 

In week 11 valt de TRG les voor jullie uit.

De onderwerpen van deze week zijn:

- Rectale klachten

- Obstipatie

Wat ga je doen?

- Kaarten NHG TriageWijzer doornemen

- De vragen in deze LessonUp zelfstandig doornemen - maak hierbij aantekeningen voor jezelf 

- Medilect modules maken: Rectale klachten, Obstipatie 

- Noteer vragen die je nog hebt na afloop 

- Voorbereiden volgende les: Diarree

NHG TriageWijzer

Bekijk de kaarten van rectale klachten en obstipatie en bedenk:

- Kan ik een ABCD vraag inzetten?

- Wat vraag ik in de WHAM fase? (toestandsbeeld) 

- Snap ik de vragen die gesteld worden?

- Kan ik deze vragen in mijn eigen woorden stellen?

- Begrijp ik de urgenties?

- Kan ik adviezen geven? (zelfzorg, overbrugging en vangnet) 

Oefenvragen

Op de volgende slides vind je oefenvragen bij deze onderwerpen.

Ga na of jij elke vraag kunt beantwoorden

Maak aantekeningen voor jezelf!

Welke stelling is waar?
1: Iemand met een normaal ontlastingspatroon heeft dagelijks ontlasting.
2: Obstipatie kan buikpijn veroorzaken

1. Alleen stelling 1 is juist
2. Alleen stelling 2 is juist
3. Stelling 1 en 2 zijn juist
4. Stelling 1 en 2 zijn onjuist

Het is waar dat obstipatie door verstopping buikpijn kan veroorzaken. Het is niet waar dat iemand met een normaal ontlastingspatroon dagelijks ontlasting heeft. Niet iedereen heeft namelijk even vaak ontlasting. Sommigen drie keer per dag, anderen een paar keer week. Pas als iemand duidelijk minder vaak ontlasting heeft dan gebruikelijk, spreken we van obstipatie.

Noem 3 veelvoorkomende onschuldige oorzaken van obstipatie

Drie veelvoorkomende, onschuldige oorzaken van obstipatie zijn:

- te weinig vezels in de voeding;

- te weinig drinken;

- de ontlasting te lang ophouden, bijvoorbeeld door spanning.

Weet jij wat paradoxale diarree is?
Ken je ook een andere benaming hiervoor?

Wanneer de darm verstopt is, kan soms alleen dunne ontlasting doorlopen. Dit noemen we paradoxale diarree en wordt ook wel overloopdiarree genoemd.

Als een patiënt naast obstipatie ook af en toe moet overgeven, switch je in de TriageWijzer naar de ingangsklacht ‘Braken’

1. Waar
2. Niet waar

De stelling is niet waar. Als de patiënt last heeft van obstipatie en daarnaast af en toe moet overgeven, blijf je bij de ingangsklacht ‘Obstipatie’ en kom je op U3 uit: dringend. Obstipatie in combinatie met braken is reden voor een consult. 

Alleen als de patiënt continu moet overgeven en deze klacht op de voorgrond staat, switch je in de TriageWijzer naar de klacht ‘Braken’. Het kan zijn dat je op basis van de triagecriteria bij de ingangsklacht ‘Braken’ op een hoger urgentieniveau uitkomt.

Binnen hoeveel uur moet een pasgeborene ontlasting hebben gehad?

Meneer Kaagman belt. Hij heeft last van obstipatie.
Uit het triagegesprek blijkt dat zijn stoelgang duidelijk anders is dan normaal. Normaal gesproken heeft hij elke dag ontlasting, maar sinds afgelopen maand nog maximaal 2 keer per week. Meneer Kaagman heeft geen buikpijn en heeft niet overgegeven.
Welke actie zet je in?

1. Afspraak binnen enkele uren
2. Afspraak binnen 24 uur
3. Advies + vangnet
4. Afspraak binnen 1 uur

Omdat meneer Kaagman geen last heeft van braken en/of buikpijn, is het urgentieniveau U5 van toepassing. Je geeft daarom het zelfzorgadvies dat op Thuisarts.nl bij de klacht ‘verstopping’ beschreven wordt. De belangrijkste adviezen zijn: veel vezelrijk voedsel eten, veel drinken en veel bewegen. Daarnaast geef je het contactadvies dat in de TriageWijzer bij U5 wordt beschreven: contact opnemen bij braken of hevige buikpijn.

Meneer De Vries belt. Meneer De Vries heeft last van verstopping. Hij heeft al een week geen ontlasting gehad, terwijl hij normaal gesproken om de dag ontlasting heeft. Daarbij moet meneer De Vries in de afgelopen week al vijf keer overgegeven. Welke actie zet jij in?

1. Ik verwijs meneer De Vries door naar de informatie over ‘verstopping’ op www.thuisarts.nl en vraag hem opnieuw contact op te nemen als hij weer moet overgeven of hevige buikpijn heeft.
2. Ik zorg ervoor dat meneer De Vries binnen enkele uren door de arts beoordeeld wordt.
3. Ik plan een spoedvisite van de arts in, zodat meneer De Vries binnen een uur beoordeeld wordt.
4. Ik zorg ervoor dat meneer De Vries binnen 24 uur door de arts beoordeeld wordt.

Meneer De Vries heeft naast obstipatie last van braken. Het urgentieniveau U3 is daarom van toepassing. Meneer De Vries moet binnen enkele uren door een arts beoordeeld worden. Misschien heeft hij een darmafsluiting (invaginatie), waardoor de doorstroom van voedsel geblokkeerd wordt.  

Bij welke situatie is de kans op een ernstigere oorzaak groter?

1. Donkerrood bloed en slijm door de ontlasting
2. Helderrood bloed bij het afvegen

Donkerrood bloed en slijm door de ontlasting kunnen een indicatie zijn voor een ernstige oorzaak. 

Helderrood bloed bij het afvegen is meestal onschuldig. Het kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door aambeien of een scheurtje in het slijmvlies van de kringspier. Dit gaat meestal vanzelf weer over.

Wanneer spreek je van hevig rectaal bloedverlies?

Bij hevig rectaal bloedverlies verliest de patiënt meer dan een kopje bloed, ook zonder ontlasting. Dit is een triagecriterium voor spoed U2.

Op welke (4) bijkomende klachten moet je alert zijn bij rectale klachten?(dit zou kunnen wijzen op een onderliggende oorzaak)

Het is belangrijk om bij rectale klachten alert te zijn op afvallen, buikpijn, moeheid en een verminderde eetlust. Dit kan wijzen op een onderliggende oorzaak zoals een ontsteking van de darm of darmkanker. Laat de patiënt bij deze klachten altijd langskomen bij de huisartsenpraktijk.

Een patiënt met een stollingsstoornis in combinatie met rectaal bloedverlies moet dringend gezien worden.

1. Niet waar
2. Waar

Een patiënt met een stollingsstoornis in combinatie met rectaal bloedverlies moet dringend (U3) gezien worden door een arts. Bij rectaal bloedverlies kan de stolling van het bloed verstoord zijn. Kijk in het dossier van de patiënt of hij/zij een stollingsziekte heeft of antistollingsmedicatie gebruikt. Stel deze vragen ook altijd aan de patiënt zelf.

Welke urgentie zet je in?
Je wordt gebeld door Joy de Winter (34). Ze heeft teerzwarte, plakkerige ontlasting. Daarnaast is ze aan het zweten en ze voelt zich duizelig.

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

Je kiest voor U2 Spoed. Teerzwarte, plakkerige ontlasting wijst op melaena. Daarnaast vertoont ze vegetatieve verschijnselen, zoals zweten en duizeligheid. De combinatie van melaena en vegetatieve verschijnselen zijn triagecriteria voor U2 Spoed.

Je wordt gebeld door de vader van Keesje (3). Keesje heeft tijdens het spelen in bad een blokje in zijn anus geduwd. Nu schreeuwt hij het uit van de pijn. Jij...

1. Hebt niet meer info nodig, je zet gelijk actie in, dit klinkt niet goed
2. Stelt alle vragen van de kaart rectale klachten en zet dan je beleid in
3. Stelt de vragen van de kaart corpus alienum en zet dan je beleid in
4. Stelt alle vragen van de kaart buikpijn kind en zet dan je beleid in

Je wordt gebeld door de vader van Tess (3). Zijn dochter had helderrood bloed bij de ontlasting. Ook klaagt ze al dagen over pijn bij het poepen en lijkt het poepen moeizaam te gaan. Tess heeft geen koorts of andere klachten. Haar vader maakt zich veel zorgen en wil dat Tess met spoed gezien wordt door een arts. Ga je mee in de hulpvraag van vader? Waarom wel of niet?

Riona (28) belt naar de huisartsenpraktijk. Ze had een scherpe, stekende pijn bij het poepen en zag helderrood bloed op het toiletpapier bij het afvegen. Ze heeft nu geen hevige pijn, maar haar anus voelt branderig en het jeukt licht. Riona heeft vaker last van obstipatie. Ze heeft geen andere klachten.
Je laat Riona sowieso komen op de praktijk op basis van bovenstaande klachten.

1. Waar
2. Niet waar

Riona hoeft niet langs te komen op de huisartsenpraktijk. Haar klachten komen niet overeen met de triagecriteria voor spoed of dringend uit de TriageWijzer. Haar klachten wijzen op aambeien. Geef haar advies over de aambeien en verwijs haar eventueel naar Thuisarts.nl

Aambeien ontstaan vaak door hard persen bij het poepen. Bij verstopping is ontlasting vaak hard en kost het poepen meer moeite. Om verstopping te voorkomen, kun je de patiënt bijvoorbeeld adviseren om voldoende te drinken en te bewegen. Daarnaast is het belangrijk om gezond te eten, met genoeg vezels. Adviseer om direct naar de wc te gaan bij aandrang. Bij lang wachten, wordt de ontlasting namelijk harder.

Kun je nog meer adviezen bedenken?

De volgende adviezen kun je geven aan een patiënt met aambeien:

Duw aambeien voorzichtig naar binnen als het lukt. Dan doen ze soms minder pijn.

Gebruik geen vochtig toiletpapier met alcohol of parfum.

Gebruik zacht wc-papier.

Veeg u bilspleet af met een nat doekje en dep uw bilspleet daarna goed droog.

Er zijn medicijnen die je kunt adviseren bij aambeien; hierdoor gaan de aambeien sneller weg. Klopt dit?

Aambeien gaan waarschijnlijk niet sneller weg door medicijnen. Medicijnen kunnen wel pijn en jeuk verminderen. Vaseline-cetomacrogol-crème of zinksulfaat kan bijvoorbeeld op de huid gesmeerd worden na het poepen. Of zinkoxide-zetpillen kunnen in de anus worden gedaan om pijn en jeuk te verminderen.

Medilect

Maak de modules Rectale klachten en Obstipatie op Medilect

(vergeet niet een screenshot van je certificaat te maken) 

Vragen?

Heb je na deze zelfstandige behandeling van de onderwerpen nog vragen of onduidelijkheden?

Noteer deze en neem ze mee naar de volgende les. 

Voorbereiding volgende les

Volgende week is er wel weer gewoon les op school

We hebben het dan over: Diarree

- Lees in de TRG Wijzer

- Lees op thuisarts.nl

- Schrijf een casus over diarree